Windenergie op zee

Waarom windenergie op zee

Nederland heeft met de Noordzee een gunstige plek voor windenergie op zee vanwege:

• de relatief geringe waterdiepte;
• het gunstige windklimaat;
• goede havens en (industriële) energieverbruikers in de buurt.

In de afgelopen jaren zijn de kosten van windenergie op zee drastisch gedaald. Daardoor is het de goedkoopste grootschalige duurzame energiebron. Naast windenergie heeft de energietransitie ook andere duurzame energiebronnen nodig. Zoals windenergie op land, zonne-energie en energie uit biomassa.

Doelen windenergie

In 2021 staan er windmolens in zee met een totaalvermogen van ongeveer 2,5 gigawatt (GW). In 2023 moet er voor minimaal 4,5 GW vermogen aan windmolens op zee staan. Deze afspraak staat in het Energieakkoord voor duurzame groei. Windmolens op zee leveren dan 3,3% van alle energie in Nederland.

In het regeerakkoord en het Klimaatakkoord (2019) is afgesproken om het beleid van windenergie op zee door te zetten. In 2030 moet er daardoor 11 GW aan windparken op zee staan. Deze leveren dan 8,5% van alle energie in Nederland en 40% van het huidige elektriciteitsverbruik.

De komst van windparken op zee brengt economische kansen met zich mee. Een grote thuismarkt geeft de Nederlandse offshore- en windsector de kans om zijn expertise verder te ontwikkelen en daarmee zijn internationale positie te versterken. Nu al hebben Nederlandse bedrijven een marktaandeel van ongeveer 25 procent van de totale Europese markt voor wind op zee.

Aanpak: Routekaart windenergie op zee

Het kabinet ontvouwt, na consultatie met betrokkenen, de plannen in de ‘Routekaart windenergie op zee’. Hierin staat onder andere waar en wanneer de nieuwe windparken komen. Daarmee geeft de routekaart duidelijkheid aan alle belanghebbenden en zorgt voor zekerheid voor ontwikkelaars van windparken.

Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de locaties van de windenergiegebieden. U kunt de afbeelding Windenergie op zee ook downloaden.

Tussen 2020 en 2023 komen er 2 windparken van elk minimaal 0,7 GW in het gebied Borssele. Daarna 3 windparken op 18,5 km uit de kust van Zuid-Holland en Noord-Holland. Van 2024 tot en met 2030 volgen windparken ver op zee ten westen en noorden van ons land in (delen van) de windenergiegebieden Hollandse Kust (west), ten noorden van de Waddeneilanden en IJmuiden Ver.

Planning en voorgenomen tenderschema windenergie op zee

Vermogen in gigawatt (GW)	Windenergiegebied, kavel(s)	Tender uitgifte kavels	(Verwachte) in gebruikname windpark
0,7	Borssele, kavels I en II	Gehouden in 2016	2020
0,7	Borssele, kavels III, IV en V	Gehouden in 2016	2020
0,7	Hollandse Kust (zuid), kavels I en II	Gehouden in 2017	2022
0,7	Hollandse Kust (zuid), kavels III en IV	Gehouden in 2019	2022
0,7	Hollandse Kust (noord), kavel V	Gehouden in 2020	2023
0,7	Hollandse Kust (west), kavel VI	4e kwartaal 2021	2025 t/m 2026
0,7	Hollandse Kust (west), kavel VII	4e kwartaal 2021	2025 t/m 2026
0,7	Ten noorden van de Waddeneilanden, kavel I	4e kwartaal 2022	2027
1	IJmuiden Ver, kavel I	4e kwartaal 2023	2028
1	IJmuiden Ver, kavel II	4e kwartaal 2023	2028
1	IJmuiden Ver, kavel III	4e kwartaal 2025	2029
1	IJmuiden Ver, kavel IV	4e kwartaal 2025	2029

Aanleg windparken en netaansluiting

De Rijksoverheid regelt alle voorwaarden om de windparken aan te kunnen leggen. Dan gaat het over waar ze komen, de maatregelen om natuur te beschermen en de vergunningen. Daarvoor doet de overheid onderzoek naar de opbouw van het kavel, de bodem, de windsnelheden en de watergegevens. Zo weet een windparkontwikkelaar van te voren precies hoe hij het windpark het beste kan bouwen.

De Rijksoverheid geeft de kavels uit met tenders, waarin windparkontwikkelaars met elkaar concurreren om de vergunning. De windparken in het windenergiegebied Hollandse Kust (zuid) zullen in 2022 en 2023 de eerste subsidievrije windparken  ter wereld in bedrijf zijn. De energie van windparken gaat via elektriciteitskabels naar land: het net op zee. TenneT is hiervoor aangewezen als netbeheerder. TenneT zorgt dan ook voor de aansluiting van de windparken via het net op zee op het elektriciteitsnet op land. Zo komt de energie bij de verbruikers terecht.

Belangenafweging bij windparken op zee

Bij de voorbereiding en uitvoering van de plannen voor windenergie op zee, houdt de Rijksoverheid zoveel mogelijk rekening met andere belangen op zee en aan de kust. Op de Noordzee is al veel ruimte in gebruik. Zo is er scheepvaart, visserij, olie- en gaswinning. Er is ook zandwinning en er zijn oefengebieden van Defensie en natuurgebieden. Ook is de zee op sommige plaatsen ongeschikt voor windmolens, omdat ze te diep is. Daarnaast betekent een grotere afstand tot de kust langere, duurdere kabels en hogere onderhoudskosten.

Waar uiteindelijk windmolens komen, luistert dus heel nauw. Er wordt gekeken naar betaalbaarheid, de energieopbrengst en effecten op onder meer natuur en de andere genoemde belangen. Bij de totstandkoming van windparken op zee, betrekt de Rijksoverheid belanghebbenden om mee te denken en input te geven. Ditzelfde geldt bij de procedures om de verbindingen van het net op zee aan te kunnen leggen. Waar precies de verbinding naar het vasteland komt te liggen, zowel op zee als op land, wordt ook uitgebreid met de omgeving besproken in werksessies of op informatiebijeenkomsten. Daarnaast kan iedereen op de besluiten een zienswijze indienen of in beroep gaan.

Inspraak op plannen windenergie op zee

Wilt u meedenken, meepraten of meebeslissen met de plannen voor windenergie op zee? Dat kan in de verschillende fasen van de besluitvorming.

Meer informatie

Meer informatie over windenergie op zee en over concrete windparkprojecten vindt u op de website Windenergie op zee. Bureau Energieprojecten regelt de inspraak op de kavelbesluiten voor de windparken en de besluiten voor de verbindingen van het net op zee.