Windenergie op zee

Waarom windenergie op zee

Windenergie op zee speelt een grote rol in de overgang naar een duurzame energievoorziening (energietransitie).

De Noordzee is een gunstige plek voor windmolens vanwege:

• de relatief geringe waterdiepte;
• het gunstige windklimaat;
• goede havens en (industriële) energieverbruikers in de buurt.

In de afgelopen jaren zijn de kosten van windenergie op zee drastisch gedaald. Daardoor is het de goedkoopste grootschalige duurzame energiebron. Naast windenergie heeft de energietransitie ook andere duurzame energiebronnen nodig. Zoals windenergie op land, zonne-energie en energie uit biomassa.

Doelen windenergie

In 2019 stonden er windmolens in zee met een totaalvermogen van ongeveer 1 gigawatt (GW). In 2023 staat er voor minimaal 4,5 GW vermogen aan windmolens op zee. Deze afspraak staat in het Energieakkoord voor duurzame groei. Windmolens op zee leveren dan 3,3% van alle energie in Nederland.

In het regeerakkoord en het Klimaatakkoord (2019) is afgesproken om het succesvolle beleid van windenergie op zee door te zetten. In 2030 zal daardoor ca. 11 GW aan windparken op zee staan. Deze leveren dan 8,5% van alle energie in Nederland en 40% van ons huidige elektriciteitsverbruik.

De komst van windparken op zee brengt economische kansen met zich mee. Een grote thuismarkt geeft de Nederlandse offshore- en windsector de kans om zijn expertise verder te ontwikkelen en daarmee zijn internationale positie te versterken. Nu al hebben Nederlandse bedrijven een marktaandeel van ongeveer 25 procent van de totale Europese markt voor wind op zee.

Maatregelen: Routekaart windenergie op zee

Het kabinet ontvouwt, na uitgebreide consultatie met een grote hoeveelheid betrokkenen, de plannen in de ‘Routekaart windenergie op zee’. Hierin staat onder andere waar en wanneer de nieuwe windparken komen. Daarmee geeft de routekaart duidelijkheid aan alle belanghebbenden en zorgt voor zekerheid voor ontwikkelaars van windparken.

Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de locaties van de windenergiegebieden. U kunt de afbeelding Windenergie op zee ook downloaden.

Tussen 2020 en 2023 komen er 2 windparken van elk minimaal 0,7 GW in het gebied Borssele. Daarna 3 windparken op 18,5 km uit de kust van Zuid-Holland en Noord-Holland. Van 2024 tot en met 2030 volgen windparken ver op zee ten westen en noorden van ons land in (delen van) de windenergiegebieden Hollandse Kust (west), ten noorden van de Waddeneilanden en IJmuiden Ver.

Planning en voorgenomen tenderschema windenergie op zee

Omvang (GW)	Windenergiegebied, kavel(s)	Tender kavels	Verwachte ingebruikname windpark
0,7	Borssele, kavels I en II	Gerealiseerd in 2016	2020
0,7	Borssele, kavels III, IV en V	Gerealiseerd in 2016	2020
0,7	Hollandse Kust (zuid), kavels I en II	Gerealiseerd in 2017	2022
0,7	Hollandse Kust (zuid), kavels III en IV	Gerealiseerd in 2019	2023
0,7	Hollandse Kust (noord), kavel V	1e kwartaal 2020	2024
0,7	Hollandse Kust (west), kavel VI	2e kwartaal 2021	2025 t/m 2026
0,7	Hollandse Kust (west), kavel VII	2e kwartaal 2021	2025 t/m 2026
0,7	Ten noorden van de Waddeneilanden, kavel I	4e kwartaal 2022	2027
1	IJmuiden Ver, kavel I	4e kwartaal 2023	2028
1	IJmuiden Ver, kavel II	4e kwartaal 2023	2028
1	IJmuiden Ver, kavel III	4e kwartaal 2025	2029
1	IJmuiden Ver, kavel IV	4e kwartaal 2025	2029

Aanleg windparken

De Rijksoverheid regelt alle voorwaarden om de windparken aan te kunnen leggen. Dan gaat het over waar ze komen, de maatregelen om natuur te beschermen en de vergunningen. Daarvoor doet de overheid onderzoek naar de opbouw van het kavel, de bodem, de windsnelheden en de watergegevens. Zo weet een windparkontwikkelaar van te voren precies hoe hij het windpark het beste kan bouwen.

De Rijksoverheid geeft de kavels uit met tenders, waarin windparkontwikkelaars met elkaar concurreren om de vergunning. De windparken in het windenergiegebied Hollandse Kust (zuid) zullen in 2022 en 2023 de eerste subsidievrije windparken  ter wereld in bedrijf zijn. TenneT is aangewezen als netbeheerder op zee. Dit betekent dat TenneT ervoor zorgt dat de windparken via het net op zee  worden aangesloten op het elektriciteitsnet op land.

Belangenafweging bij windparken op zee

Bij de voorbereiding en uitvoering van de plannen voor windenergie op zee, houdt de Rijksoverheid zoveel mogelijk rekening met andere belangen op zee en aan de kust. Op de Noordzee is al veel ruimte in gebruik. Zo is er scheepvaart, visserij, olie- en gaswinning. Er is ook zandwinning en er zijn oefengebieden van Defensie en natuurgebieden. Ook is de zee op sommige plaatsen ongeschikt voor windmolens, omdat ze te diep is. Daarnaast betekent een grotere afstand tot de kust langere, duurdere kabels en hogere onderhoudskosten.

Waar uiteindelijk windmolens komen, luistert dus heel nauw. Er wordt gekeken naar betaalbaarheid, de energieopbrengst en effecten op onder meer natuur en de andere genoemde belangen. Bij de totstandkoming van windparken op zee, betrekt de Rijksoverheid belanghebbenden om mee te denken en input te geven. Ditzelfde geldt bij de procedures om de verbindingen van het net op zee aan te kunnen leggen. Waar precies de verbinding naar het vasteland komt te liggen, zowel op zee als op land, wordt ook uitgebreid met de omgeving besproken in werksessies of op informatieavonden. Daarnaast kan iedereen op de uiteindelijke besluiten een zienswijze indienen.

Inspraak op plannen windenergie op zee

U kunt in de verschillende fasen van de besluitvorming meedenken, meepraten of meebeslissen. Zo kunt u uw mening geven over de besluiten over windenergie op zee via de website van:

• Bureau Energieprojecten
  Bureau Energieprojecten regelt de inspraak op de kavelbesluiten voor de windparken en de besluiten voor de verbindingen van het net op zee.

Meer informatie

Meer informatie over windenergie op zee en over concrete windparkprojecten vindt u:

• op de website Windenergie op zee;
• op de website van Bureau Energieprojecten en Platform Participatie;
• in huis-aan-huisbladen.