Aanpak witwassen en financiering van terrorisme
Door witwassen gebruiken criminelen illegaal verdiend geld in de maatschappij of betalen er terrorisme mee. Om dit aan te pakken, werkt de Rijksoverheid samen met verschillende publieke en private partijen. Zo maken ze het criminelen moeilijker.
Misbruik financiële sector voor witwassen
Elk jaar witwassen criminelen ongeveer 16 miljard euro aan crimineel geld in Nederland. Het gaat om geld dat ze hebben gekregen uit misdaad, bijvoorbeeld drugshandel of oplichting. De Belastingdienst of justitie controleert hoe zij aan dit geld komen. Criminelen zoeken daarom naar mogelijkheden om de herkomst van hun geld te verdoezelen. Zij gebruiken daarvoor de financiële sector. Bijvoorbeeld door:
- geld te storten op de rekening van een bedrijf in een ander land dat minder controleert op witwassen;
- valse rekeningen te (laten) maken, waardoor het lijkt alsof een bedrijf het geld verdiend heeft.
Hierdoor kunnen criminelen het illegaal verdiende geld gebruiken in de samenleving. Of met het geld andere criminele activiteiten organiseren.
Maatregelen tegen witwassen en financiering van terrorisme
De Rijksoverheid werkt met veel partijen samen in de bestrijding van witwassen. Ze zijn allemaal onderdeel van de anti-witwasketen. Het gaat om onder meer:
- de Financial Intelligence Unit (FIU);
- toezichthouders;
- opsporingsdiensten;
- het Openbaar Ministerie;
- verzekeraars;
- accountants;
- banken.
Banken onderzoeken bijvoorbeeld hun klanten. Toezichthouders houden in de gaten of instellingen dit goed doen. De FIU onderzoekt ongebruikelijke betalingen. Zo komt witwassen, financiering van terrorisme of een andere onderliggende overtreding aan het licht.
De Rijksoverheid heeft een leidraad gemaakt om financiele instellingen te helpen witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen.
Toezichthouders controleren op aanpak witwassen
Alle instellingen die onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme vallen, moeten ongebruikelijke betalingen melden bij de FIU. Bijvoorbeeld grote geldopnames of geld dat overgemaakt is naar landen met een hoog risico op witwassen of terrorismefinanciering. De FIU onderzoekt deze transacties.
Een aantal toezichthouders controleren of die instellingen dat goed doen, waaronder:
- De Nederlandsche Bank (DNB);
- Autoriteit Financiële Markten (AFM);
- Bureau Financieel Toezicht;
- Bureau Toezicht Wwft (onderdeel van de Belastingdienst);
- Nederlandse orde van advocaten;
- Kansspelautoriteit.
Ze controleren onder meer of instellingen:
- hun administratie goed bijhouden;
- het klantonderzoek goed uitvoeren;
- melding doen van ongebruikelijke betalingen bij de FIU.
Plan van aanpak bestrijding witwassen
De overheid werkt met een plan van aanpak om witwassen tegen te gaan. Op drie terreinen neemt de Rijksoverheid maatregelen:
- moeilijker maken voor criminelen om geld wit te wassen;
- tegenhouden van crimineel verkregen vermogen uit het financiële stelsel;
- opsporing versterken en criminelen vervolgen.
Een paar concrete voorbeelden van deze maatregelen staan hieronder. Een compleet overzicht van de maatregelen en hoe het gaat met deze maatregelen staat in de laatste voortgangsbrief van het plan van aanpak witwassen.
Verbod contante betalingen vanaf € 3.000
Criminelen gebruiken in de onderwereld veel contant geld. Om te profiteren van hun criminele verdiensten, moeten ze dit geld inbrengen in de bovenwereld. Om dit moeilijker te maken, is een wetsvoorstel in voorbereiding. Contante betalingen bij beroeps- of bedrijfsmatige handelaren vanaf € 3.000 worden dan verboden. Dat zijn bijvoorbeeld winkeliers en garages.