Aanpak huwelijkse gevangenschap

Huwelijkse gevangenschap strafbaar

Huwelijkse gevangenschap is strafbaar. Vanaf 1 juli 2023 is de Wet tegengaan huwelijkse gevangenschap van kracht. Zowel de (ex-)partner als de familie of gemeenschap kan worden vervolgd. Huwelijkse gevangenschap is 1 van de zogenoemde schadelijke praktijken die strafbaar zijn.

Oorzaak van het probleem: geloof of sociale omgeving accepteert scheiding niet altijd

Als een echtpaar voor de Nederlandse wet gescheiden is, betekent dit niet automatisch dat het paar ook religieus gescheiden is. In zo’n situatie kan iemand tegen haar of zijn wil vast komen te zitten in een huwelijk. Oorzaken zijn bijvoorbeeld:

• De echtgenoot wil niet scheiden.
• De regels van de religie of de sociale omgeving accepteren een scheiding niet.
• Het huwelijk is in het buitenland gesloten. Hierdoor hebben de partners te maken met een buitenlandse wet waarin staat dat de man het initiatief moet nemen om te scheiden.

Als gevolg hiervan kan iemand bijvoorbeeld geen nieuwe relatie beginnen of opnieuw trouwen. Als men dat toch doet, kan men slachtoffer worden van bedreiging, geweld en sociale uitsluiting.

Het is niet bekend hoeveel mensen gevangen zitten in een (religieus) huwelijk. Een slachtoffer mag vaak niet praten over het huwelijk of over privéomstandigheden. Het probleem komt in verschillende religies voor zoals de islam, het christendom, het hindoeïsme en het jodendom. Meestal zitten vrouwen gevangen in het huwelijk.

Inhoud van de maatregel: naast wetgeving ook voorlichting en strafbaar stellen

De Wet tegengaan huwelijkse gevangenschap maakt het voor de rechter makkelijker om het burgerlijk en het religieus huwelijk tegelijk te beëindigen. Ook staat in de wet dat beide echtgenoten verplicht zijn om mee te werken aan de religieuze echtscheiding.

Meer informatie voor slachtoffers en hulpverleners

Naast wetgeving wil de overheid met meer voorlichting voorkomen dat mensen gevangen raken in een huwelijk. Ook moet voorlichting slachtoffers helpen om uit zo’n situatie te komen. Bijvoorbeeld door informatie te geven over de juridische mogelijkheden om een religieus huwelijk te beëindigen.

Er zijn folders met informatie over huwelijkse gevangenschap. Voor slachtoffers, hulpverleners en juridische professionals.

• De folder voor slachtoffers is er in verschillende talen: Nederlands, Engels, Frans, Turks, Arabisch, Farsi, Tigrinya en Urdu.
• De folder voor hulpverleners is er in het Nederlands en in het Engels.
• De folder met juridische mogelijkheden bij huwelijkse gevangenschap is er in het Nederlands.

Contact bij gevaar, voor advies of meldingen

Voor melden, advies of doorverwijzing naar opvang of andere hulp, bel naar:

• Alarmnummer: 112 bij acuut gevaar.
• Veilig Thuis: 0800 20 00 voor (anoniem) advies bij zorgen over huiselijk geweld en mishandeling.
• Landelijke expertisecentrum Sterk Huis: +31 13 543 30 73 of                                                  Fier: +31 88 208 00 00 voor advies, opvang en behandeling in de regio.
• Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA): +31 70 345 43 19 voor advies over huwelijksdwang en achterlating.