Aanpak huwelijkse gevangenschap

Huwelijkse gevangenschap strafbaar

Huwelijkse gevangenschap is strafbaar. Vanaf 1 juli is 2023 de  wet Huwelijkse gevangenschap van kracht. Zowel de (ex-)partner als de familie of gemeenschap kan worden vervolgd. Huwelijkse gevangenschap is 1 van de zogenoemde schadelijke praktijken die strafbaar zijn.

Meer maatregelen om schadelijke praktijken tegen te gaan staan in de Actieagenda Schadelijke Praktijken.

De overheid wil huwelijkse gevangenschap voorkomen, omdat dit in strijd is met het zelfbeschikkingsrecht. Dit betekent dat iedereen in Nederland het recht heeft om zelf keuzes te maken over zijn of haar leven.

Oorzaak van het probleem: geloof of sociale omgeving accepteert scheiding niet altijd

Als een echtpaar voor de Nederlandse wet gescheiden is, betekent dit niet automatisch dat het paar ook religieus gescheiden is. In zo’n situatie kan iemand tegen haar of zijn wil vast komen te zitten in een huwelijk. Oorzaken zijn bijvoorbeeld:

• De echtgenoot wil niet scheiden.
• De regels van de religie of de sociale omgeving accepteren een scheiding niet.
• Het huwelijk is in het buitenland gesloten. En de partners hebben daarom te maken met een buitenlandse wet waarin staat dat de man het initiatief moeten nemen om te scheiden.

Hierdoor kan iemand bijvoorbeeld geen nieuwe relatie beginnen of opnieuw trouwen. Als men dat toch doet, dan kan men slachtoffer worden van bedreiging, geweld en sociale uitsluiting.

Het is niet bekend hoeveel mensen gevangen zitten in een (religieus) huwelijk. Een slachtoffer mag vaak niet praten over het huwelijk of over privéomstandigheden. Het probleem komt in verschillende religies voor: islam, christendom, hindoeïsme en het jodendom. Meestal zitten vrouwen gevangen in het huwelijk.

Inhoud van de maatregel: naast wetgeving ook voorlichting en strafbaar stellen

De wet Huwelijkse gevangenschap maakt het voor de rechter makkelijker om het burgerlijk en religieus huwelijk tegelijk te beëindigen. Ook staat in de wet dat beide echtgenoten verplicht zijn om mee te werken aan de religieuze echtscheiding.

Meer informatie voor slachtoffers en hulpverleners

Naast wetgeving wil de overheid met meer voorlichting voorkomen dat mensen gevangen raken in een huwelijk. Ook moet voorlichting slachtoffers helpen om uit zo’n situatie te komen. Bijvoorbeeld door informatie te geven over de juridische mogelijkheden om een religieus huwelijk te beëindigen.

Er zijn folders met informatie over huwelijkse gevangenschap. Voor slachtoffers, hulpverleners en juridische professionals. De folder voor slachtoffers is er in verschillende talen: Nederlands, Engels, Frans, Turks, Arabisch, Farsi, Tigrinya en Urdu. De folder voor hulpverleners is er in het Nederlands en in het Engels. De folder met juridische mogelijkheden bij huwelijkse gevangenschap is er in het Nederlands.