Wat moet ik als eigenaar van een bedrijf doen om legionella te voorkomen?

Van sommige locaties is bekend dat veel mensen er veteranenziekte kunnen krijgen door inademing van kleine druppeltjes leidingwater. Andere locaties kunnen de legionellabacterie in grote aantallen via de lucht verspreiden. Bent u eigenaar van zo’n soort locatie, dan moet u vanuit wetgeving preventieve maatregelen treffen.

Locaties met een hogere besmettingskans via leidingwater

Als het gaat om leidingwater, is in de praktijk gebleken dat er locaties zijn met een hogere besmettingskans op legionella. Bijvoorbeeld:

asielzoekerscentra
badinrichtingen zoals zwembaden en sauna's
benzinestations en wegrestaurants met douches
bungalowparken en (mini)campings
celinrichtingen zoals gevangenissen en politiebureaus
jachthavens
logiesverblijven zoals hotels, pensions en bed and breakfasts met meer dan 5 slaapplaatsen
ziekenhuizen en zorginstellingen

Verplichte maatregelen tegen legionella in leidingwater

Bent u eigenaar van een locatie waar mensen door leidingwater groot risico lopen op legionella? Dan moet u de volgende maatregelen nemen:

U moet een risicoanalyse laten uitvoeren door een BRL 6010 gecertificeerd bedrijf. Deze analyse laat zien waar legionellabacteriën kunnen groeien in uw waterleiding.
Op basis van de risicoanalyse moet u een beheersplan laten opstellen door een gecertificeerd bedrijf. Hierin staat welke maatregelen nodig zijn om de groei van legionellabacteriën tegen te gaan.
U heeft de verplichting maatregelen te nemen om de groei van legionellabacteriën te verminderen. Bijvoorbeeld regelmatig de leidingen doorspoelen.
In een logboek moet u bijhouden welke maatregelen u heeft genomen.
Minimaal 2 keer per jaar moet u het water controleren op legionella. U moet de meting laten uitvoeren door een gecertificeerd bedrijf.
U bent verplicht maatregelen te nemen om het aantal legionellabacteriën terug te dringen als er 100 kolonievormende eenheden per liter (kve/l) of meer worden gemeten.
U moet aan de Inspectie Leefomgeving en Transprot (ILT) melden als er 1.000 kve/l of meer legionellabacteriën in het water zitten.

Waterinstallatie goed aanleggen en onderhouden

Door uw leidingwaterinstallatie goed aan te leggen, onderhouden en beheren, verkleint u het risico op legionella. Voor iedere eigenaar geldt dat waterleidinginstallaties moeten voldoen aan eisen (zogenoemde algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties in NEN-norm 1006). De toelichting op de voorschriften voor leidingwaterinstallaties staan in Waterwerkbladen .

Daarnaast kunt u watermonsters laten nemen om de kwaliteit van uw leidingwater te controleren. U vindt geaccrediteerde laboratoria die watermonsters op legionella controleren op de website van de Raad voor Accreditatie.

Zorgplicht voor deugdelijk leidingwater

Als u eigenaar bent van een gebouw met een collectieve leidingwaterinstallatie, heeft u een zorgplicht voor deugdelijk leidingwater. Artikel 21 van de Drinkwaterwet noemt drinkwaterbedrijven, maar deze bepaling geldt ook voor eigenaren van collectieve watervoorzieningen en leidingnetten. De zorgplicht houdt in dat de gezondheid van de gebruikers door het leidingwater niet in gevaar mag komen.

Legionella voorkomen bij zwembadwaterinstallaties

Naast de verplichte maatregelen tegen legionella in leidingwater, moet u zich ook houden aan het Besluit hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (artikel 2a-2d). Voor de installatie die het zwembad en bijbehorende voorzieningen van water voorziet, gelden voorschriften. Bijvoorbeeld dat u het zwemwater voldoende desinfecteert, een risicoanalyse uitvoert en zonodig een beheersplan opstelt. Denk aan whirlpools, glijbanen of spuitfiguren.

Legionella voorkomen op evenementen

De organisator van een evenement heeft een vergunning nodig van de gemeente. Dit staat in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente. Gemeenten moeten bij de vergunningverlening goed letten op het gebruik van waterattracties of andere installaties die water vernevelen.

Legionella voorkomen in natte koeltorens

Als de waternevel van een koeltoren besmet is met legionella, kunnen de bacteriën terechtkomen in de lucht die mensen inademen. Het is belangrijk te weten waar natte koeltorens staan. Eigenaren van natte koeltorens die na 1 januari 2010 zijn geplaatst, zijn verplicht om die te melden. Bij de gemeente of Omgevingsdienst. Informatie over registreren en verplichte preventieve maatregelen leest u op de site van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Legionella voorkomen bij overige installaties voor bedrijfsprocessen

Watervoerende installaties worden voor heel verschillende dingen in het bedrijfsproces gebruikt. Voorbeelden zijn autowasstraten, fonteinen of installaties voor luchtbevochtiging. Voor legionellapreventie in proceswaterinstallaties gelden verplichte Arboregels.

Legionella voorkomen bij afvalwaterzuiveringsinstallaties

Bent u eigenaar van een waterzuiveringsinstallatie voor riool of industrie? De Wet milieubeheer verplicht waterschappen en bedrijven het risico op besmetting met legionella te beheersen. U moet zorgen dat het afvalwater zo min mogelijk legionella bevat. En zorgen dat de installaties zo weinig mogelijk kleine waterdruppeltjes verspreiden naar de omgeving. De Omgevingsdiensten houden hier toezicht op.

Legionellavraagbaak voor eigenaren en beheerders

Heeft u als eigenaar of beheerder van een collectieve leidingwaterinstallatie vragen over legionella? Dan kunt u terecht bij de legionellavraagbaak van het Instituut voor Studie en Stimulering van Onderzoek van Gebouwinstallaties (ISSO).