Reisgegevens passagiers luchtvaart

Reisgegevens van passagiers in de luchtvaart helpen bij controles op de bagage. Reisgegevens helpen ook om terrorisme en ernstige criminaliteit op te sporen. Ook maken zij grenscontroles beter en gaan illegale migratie tegen.

Passenger Name Record (PNR)

Luchtvaartmaatschappijen leggen gegevens vast over de reservering en check-in van iedere passagier die een vlucht boekt. Bijvoorbeeld de datum van reservering, contactgegevens en bagage-informatie. Deze gegevens heten Passenger Name Records (PNR). Luchtvaartmaatschappijen sturen de PNR-gegevens van alle vluchten naar of van Nederland naar de Passagiersinformatie-eenheid Nederland (Pi-NL). Ook voor vluchten binnen de EU. Dit gebeurt via een beveiligde verbinding. De Douane krijgt alleen PNR data van vluchten die van Nederland vertrekken naar een bestemming buiten Europa. En van vluchten die van buiten de EU in Nederland aankomen.
Bekijk welke landen bij de EU horen op deze website.

Gebruik van passagiersgegevens (PNR) door de Passagiersinformatie-eenheid Nederland (Pi-NL)

De Passagiersinformatie-eenheid Nederland (Pi-NL) beoordeelt de passagiersgegevens (PNR) om terrorisme en ernstige criminaliteit te bestrijden. Dat gebeurt op grond van de Wet gebruik van passagiersgegevens voor de bestrijding van terroristische en ernstige misdrijven.

De Pi-NL:

Vergelijkt passagiersgegevens met databanken en met zorgvuldig getoetste sets van risicocriteria, zoals bepaald reisgedrag en reisroutes. Op deze manier kunnen mogelijk kwaadwillende personen worden geïdentificeerd die daarvoor nog niet bekend waren bij de opsporingsautoriteiten.
Deelt passagiersgegevens op verzoek van een bevoegde instantie in Nederland. Of op verzoek van een EU-lidstaat, Europol of een derde land. De bevoegde instanties in Nederland zijn de Koninklijke Marechaussee, de politie, het Openbaar Ministerie, de Rijksrecherche en de verschillende Bijzondere Opsporingsdiensten.
Analyseert passagiersgegevens om nieuwe risicocriteria te formuleren of bestaande bij te stellen.

Gebruik van passagiersgegevens (PNR) door de Douane

De Douane gebruikt passagiersgegevens (PNR) om de bagage van reizigers te controleren. De douane analyseert direct de PNR gegevens van alle vluchten van en naar Nederland. Zo ziet de Douane welke goederen zij nog verder moet onderzoeken. En zo hebben reizigers zo min mogelijk last, omdat de controles sneller gaan. De Douane verwerkt PNR-gegevens volgens het Douanewetboek van de Unie (DWU) en de Algemene Douanewet. Lees meer over hoe de Douane reisgegevens gebruikt op de website van de Douane.

Advance Passenger Information (API)

Advance Passenger Information (API) zijn paspoort- en vluchtgegevens van passagiers die aan boord van een vliegtuig zitten. Bijvoorbeeld de naam, nationaliteit, gegevens over de vlucht en de reisroute. Op de website van het ministerie van Defensie staat een overzicht van de gegevens die worden vastgelegd. De luchtvaartmaatschappij stuurt API gegevens aan het eind van de instapcontroles door naar de Koninklijke Marechaussee.

Gebruik passagiersgegevens (API) door de Koninklijke Marechaussee

Het API-Centrum van de Koninklijke Marechaussee op Schiphol verwerkt de aangeleverde passagiersgegevens (API). Dit doet het centrum voor vluchten vanuit landen die geen lid zijn van de EU of landen die het Verdrag van Schengen niet hebben ondertekend. De Koninklijke Marechaussee verwerkt de API-gegevens volgens de Vreemdelingenwet 2000.

Gebruik van passagiersgegevens PNR en API door opsporingsdiensten

De politie en andere opsporingsdiensten kunnen passagiersgegevens opvragen voor strafrechtelijk onderzoek. Dit geldt voor de passagiersgegevens PNR- én de API-gegevens. Dit kunnen zij doen bij de Douane, de Passagiersinformatie-eenheid Nederland (Pi-NL) en de Koninklijke Marechaussee. Hiervoor is een vordering nodig van een officier van justitie.

Reisgegevens passagiers en privacy

Bij de totstandkoming van de Wet gebruik van passagiersgegevens voor de bestrijding van terroristische en ernstige misdrijven (2019) is een zorgvuldige afweging gemaakt tussen het belang van de bestrijding van terrorisme en het privacybelang van de reizigers.

Daarom is in de wet:

De bewaartermijn van de gegevens beperkt;
Er mogen geen bijzondere persoonsgegevens, zoals godsdienst en etnische afkomst, worden verwerkt;
De uitwisseling van gegevens met andere landen aan strikte voorwaarden gebonden.

Er zijn 2 wetten die privacy regelen:

De Algemene Verordening Gegevensbescherming. Die verordening stelt eisen aan gegevensbescherming en bescherming van privacy. Bijvoorbeeld eisen aan de verwerking van de API-gegevens door de Douane en de Koninklijke Marechaussee;
De Wet politiegegevens (Wpg). In deze wet staat hoe de politie moet omgaan met persoonsgegevens. Het gaat hier om bescherming en privacy van deze persoonsgegevens. Deze regels gelden ook voor de Passagierseenheid-NL. Een functionaris voor de gegevensbescherming ziet toe op de naleving van de wettelijke regels.

De Autoriteit Persoonsgegevens houdt onafhankelijk toezicht op de naleving van deze wetten.

Bewaartermijn reisgegevens passagiers

De Douane bewaart PNR-gegevens 48 uur na aankomst of vertrek van een vlucht. Als het nodig is, blijven de gegevens 28 dagen bewaard. Na deze bewaarperiode worden de gegevens verwijderd.

Preventie, opsporing, onderzoek en vervolging van terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit gaan over langere perioden. Daarom bewaart Pi-NL de PNR gegevens langer, namelijk 5 jaar. Maar na zes maanden worden de persoonsgegevens onpersoonlijk gemaakt door afscherming van de gegevens. Opsporingsdiensten, zoals de politie, krijgen deze gegevens alleen met toestemming van de officier van justitie.

De Koninklijke Marechaussee vernietigt API-gegevens 24 uur na aankomst van een vlucht. Als het nodig is, mogen gegevens langer worden bewaard.

Passagiersgegevens inzien, wijzigen of verwijderen

Lees op deze website hoe u als passagier een verzoek indient om uw eigen reisgegevens in te zien, te laten wijzigen of verwijderen.

Tabel: Passagiersgegevens, gebruik door organisaties, bewaartermijnen en wetgeving
	Pi-NL	Douane	Koninklijke Marechausee
Passagiersgegevens	PNR Passenger Name record	PNR Passenger Name record	API Advance Passenger information
Taken	Bestrijding zware criminaliteit en terrorisme	Toezicht op reizigersbagage	Bestrijden illegale migratie Grenscontrole van personen
Vluchten	Alle inkomende en uitgaande vluchten van en naar Nederland (zowel binnen als buiten de Europese Unie)	Alle inkomende vluchten vanaf een bestemming buiten de EU naar Nederland Alle uitgaande vluchten vanuit Nederland naar een bestemming buiten de EU	Alle inkomende vluchten vanaf een bestemming buiten de EU naar Nederland Alle inkomende vluchten vanaf een bestemming binnen Europa die buiten het Schengengebied valt, naar Nederland
Bewaartermijn gegevens	5 jaar	48 uur	24 uur, maar als er nader onderzoek moet volgen, dan mogen de gegevens langer worden bewaard. In dat geval gelden de bewaartermijnen van de Wet politiegegevens (Wpg)
Wetten	Wet gebruik van passagiersgegevens voor de bestrijding van terroristische en ernstige misdrijven	Douanewetboek van de Unie (DWU) en de Algemene Douanewet	Vreemdelingenwet 2000