Mensenrechten Nederland
De mensenrechten in Nederland zijn beschermd door nationale wetten en internationale verdragen. Toch kunnen mensenrechten soms onder druk komen te staan. Ontwikkelingen in de ict bijvoorbeeld kunnen een bedreiging vormen voor de de privacy van burgers.
Mensenrechten beschermen in Nederland
De Rijksoverheid speelt een actieve rol in de bescherming van mensenrechten in Nederland. Zo is bescherming van privacy een mensenrecht. Ontwikkelingen in de ict kunnen dit recht in gevaar brengen. De overheid bekijkt daarom voortdurend of nieuw beleid of regelgeving nodig is om mensenrechten beter te beschermen.
In het Nationaal Actieplan Mensenrechten staat op welke manieren de overheid de mensenrechten in Nederland beschermt en bevordert.
Platform Gemeenten en Mensenrechten
Mensenrechten gelden voor iedereen. In Nederland zijn gemeenten vaak de eerste overheid waar mensen mee in contact komen. Gemeenten zijn daarom erg belangrijk bij het beschermen, bevorderen en realiseren van mensenrechten. Denk aan onderwijs, een gezonde leefomgeving, een sportklimaat zonder discriminatie of woonruimte voor iedereen, zonder te letten op inkomen, leeftijd of beperking. Ze hebben daarnaast de taak om de uitoefening van mensenrechten in goede banen te leiden. Zoals bij demonstraties, of als een gemeente regels stelt over bijvoorbeeld het luiden van kerkklokken.
Het Platform Gemeenten en Mensenrechten is opgericht in 2021 als actiepunt uit het Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020. Op het platform kunnen gemeenten ervaringen uitwisselen over mensenrechten en lokaal bestuur. Het platform is een gezamenlijk initiatief van de Verenging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het College voor de Rechten van de Mens en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Belangstellenden kunnen gratis lid worden van het VNG-forum door een e-mail te sturen. Vermeld daarbij de naam en functie.
Mensenrechten in de Nederlandse Grondwet
In Nederland staan veel mensenrechten in hoofdstuk 1 van de Grondwet. Deze rechten heten ook wel ’grondrechten’. Een bekend voorbeeld is artikel 1 van de Grondwet. Daarin staat dat iedereen in Nederland in gelijke gevallen gelijk behandeld moet worden. Dit artikel is verder uitgewerkt in aparte gelijkebehandelingswetgeving, zoals de Algemene wet gelijke behandeling (Awgb).
Internationale afspraken en verdragen over mensenrechten
Nederland is partij bij internationale afspraken en verdragen over mensenrechten. Veel van deze afspraken komen voort uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM).
Nederland heeft de volgende mensenrechtenverdragen ondertekend en geratificeerd:
- Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten;
- Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten;
- Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie;
- Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen;
- Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing;
- Verdrag inzake de rechten van het kind;
- Internationaal Verdrag inzake de bescherming van alle personen tegen gedwongen verdwijning;
- Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden;
- Europees Sociaal Handvest.