Ga direct naar inhoud

Vernieuwing rechtsbijstand

De overheid wil dat mensen gemakkelijk en snel de juiste route vinden bij een juridisch probleem. En dat zij goed geholpen worden om hun juridisch probleem (en eventueel andere problemen) op te lossen. Daarom werkt de overheid aan een vernieuwing van de gesubsidieerde rechtsbijstand. Het gaat hier om voorgenomen beleid.

Oplossing hulpvraag rechtzoekende centraal

Het oplossen van de hulpvraag van de rechtzoekende staat centraal. De overheid wil dat iedereen toegang heeft tot passende informatie, hulp en advies bij juridische problemen. Zoals bij echtscheiding, burenruzie, ontslag of schulden. Veel mensen kiezen in dit soort situaties nu snel voor een juridische procedure. Maar mogelijk passen andere vormen van hulp beter bij het probleem.

Informatie en advies bij juridische problemen

De overheid wil dat iedereen in een vroege fase gemakkelijk toegang heeft tot informatie en advies bij juridische problemen. Deze hulp komt online, via spreekuren in de buurt of telefonisch beschikbaar. Hiermee kunnen mensen zelf stappen zetten om tot een oplossing te komen voordat ze een juridische procedure starten.

Wordt er geen oplossing gevonden? Dan kunnen mensen in de buurt terecht voor hulp en advies. Er wordt ook dan gekeken naar passende hulp. Zoals een advocaat, schuldhulpverlening, mediation, buurtbemiddeling, of een combinatie daarvan.

Aan deze hulp zijn kosten verbonden. De overheid betaalt mee voor mensen met een laag inkomen. Dit is gesubsidieerde rechtsbijstand.

Minder onnodige juridische procedures

De overheid wil onnodige procedures tussen overheid en burgers in het bestuursrecht voorkomen. Ze zet in op betere dienstverlening en wet- en regelgeving met ruimte en oog voor maatwerk en de menselijke maat.

Het team Burgergerichte overheid van het ministerie van Justitie en Veiligheid helpt uitvoeringsorganisaties zoals UWV en SVB, en gemeenten om meer burgergericht te gaan werken en procederen. Bijvoorbeeld door meer rekening te houden met het specifieke probleem van een burger. Het doel en de aanpak van deze burgergerichte aanpak staan in de brochure Deelprogramma Burgergerichte overheid.

Een voorbeeld van betere dienstverlening door samenwerking tussen het Juridisch Loket en UWV staat in het Jaarbericht 2021 van de JenV-brede Werkagenda.

Het project ‘Procedeergedrag overheid’ heeft ruim 100 mensen gesproken over problemen bij het procederen met en door de overheid. Een bloemlezing van citaten over de problemen in procedures in het bestuursrecht staan in het rapport Een Beschikkingenfabriek. Het rapport helpt om de problemen en oorzaken van het procedeergedrag van de overheid te analyseren. Het project mondt uiteindelijk uit in een actieprogramma.

Betere vergoedingen voor rechtshulpverleners

De overheid heeft de vergoedingen voor rechtshulpverleners (zoals advocaten en mediators) verbeterd. Dit is gebeurd met ingang van januari 2022, na een tijdelijke verhoging van de vergoedingen. Rechtshulpverleners helpen mensen met een laag inkomen bij hun juridische problemen. 

Vormgeving vernieuwing rechtsbijstand

In de komende jaren wordt in pilots ervaring opgedaan met de nieuwe werkwijze voor de vernieuwing van de rechtsbijstand. Op basis van die ervaring wordt uiteindelijk een wetsvoorstel opgesteld. Bekijk voor meer informatie het overzicht van de pilots. 

Betrokken organisaties

Om de stelselvernieuwing rechtsbijstand mogelijk te maken, werkt het ministerie van Justitie en Veiligheid samen met betrokken organisaties in en om het stelsel rechtsbijstand. Dit zijn onder meer:

Video: Ervaringen pilot in Hillesluis

In deze video de praktijkervaringen van het wijkteam in Hillesluis. De pilot laat zien dat een intensieve samenwerking tussen hulpverleners en juristen mensen met problemen beter helpt.

Video: Minister Dekker maakt kennis met de digitale assistent Julo op de website van het Juridisch Loket

Minister Dekker maakt kennis met de digitale assistent Julo op de website van het Juridisch Loket. De digitale assistent helpt mensen bij het krijgen van een advies bij juridische vragen over bijvoorbeeld echtscheidingen en ontslag.


Welkom minister Dekker.
Graag leg ik u meer uit over hoe het Juridisch Loket 
juridische adviezen en informatie voor 17 miljoen Nederlanders eenvoudig 
toegankelijk maakt.
En ik neem u mij in een rondleiding van onze nieuwe digitale assistent met de naam Julo.
Dit is de homepage en als u bij onderwerpen 'Familie en Relatie' aanklikt en daaronder valt nu de chat die we erbij hebben gezet.
En als ik dan hier op het stukje 'Scheiding' druk, dan gaat de digitale assistent zich openen.
En de digitale assistent is eigenlijk zo ontwikkeld dat hij bijvoorbeeld bij scheiden eenvoudige vragen stelt aan de klant.
Zoals: zijn er kinderen? Heeft u een samenlevingscontract? Of zijn er huwelijkse voorwaarden?
En op basis van die informatie geeft die digitale assistent een persoonlijk advies.

Ok, de antwoorden die je geeft en het advies dat hier nu op papier staat, hoe komt dat nou precies tot stand?

Die digitale assistent is ontwikkeld door onze juristen.
Maar wel in nauwe samenwerking met advocaten.
En ook de klanten van het juridisch loket.
Daarom is de klant eigenlijk verzekerd van hoogwaardige, actuele en betrouwbare informatie. 

Eigenlijk neemt hiermee de digitale assistent je bij de hand om te komen tot een goed advies.
Dus niet alleen maar kijken naar de achterkantnals je eventueel naar de rechter moet, als je er niet uit komt, vergezeld bijvoorbeeld van een advocaat.
Maar dat je helemaal aan de voorkant ook kijkt naar wat kun je doen met betere voorlichting eenvoudige vormen van advies.
En ik kan me best voorstellen dat als je in een scheiding ligt of als je een scheiding overweegt en wil weten wat komt daar nou bij kijken.
Dat het Juridisch Loket één van de eerste plekken iswaar je aanklopt.
En dat het dan ook fijn en makkelijk is dat je, zonder dat je afspraak hoeft te maken toch met het beantwoorden van een paar eerste vragen eigenlijk een eerste goed advies krijgt.

Heel veel dank.
Heel mooi.
Succes.

Graag gedaan.
U ook en bedankt.

Groeten, tot ziens.
Hoi!

Video: minister Dekker bezoekt Rotterdam Zuid

Minister Dekker voor Rechtsbescherming bezoekt het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Met dit programma pakken het Rijk, de gemeente Rotterdam en andere partijen uitdagingen en problemen in de wijk aan. Bijvoorbeeld criminaliteit en schulden.

Minister Dekker: “ Ik ben hier vandaag in Rotterdam Zuid. Bij het Nationaal Programma van de gemeente Rotterdam om de uitdagingen en problemen hier in de wijk aan te pakken. En die zijn enorm. Op het gebied van criminaliteit, mensen die in de knel zitten, schuldenproblematiek. Soms mensen die zorg nodig hebben, en het is interessant om te zien hoe dat hier dicht bij de bron wordt aangepakt. We maken nu eigenlijk een heleboel kosten aan hulpverlening die niet echt helpt. En als we dat slimmer organiseren kunnen we daar met zijn allen heel veel aan hebben. En vooral de mensen over wie het haat. Want we hebben in Nederland heel veel mooie oplossingen bij elkaar bedacht, maar als je niet weet dat ze bestaan en je kunt ze niet vinden, of je gebruikt de verkeerde.. dan kom je vaak erger in de problemen. Want mensen die hun huis uitgezet dreigen te worden hebben vaak ook problemen met inkomen. Soms hebben ze zorg nodig. Soms is er iets gebeurd in een gezin; huiselijk geweld. En dan kun je een deelaspect oplossen, maar daarmee heb je niet het hele probleem opgelost. Soms zitten er aan problemen ook een juridisch randje, En dan is het goed dat er sociaal raadslieden zijn, in dienst van de gemeente. En soms gespecialiseerde advocaten die dan een oplossing kunnen bieden. Dat proberen we natuurlijk zo min mogelijk te doen. Omdat je een probleem het best zo veel mogelijk kunt oplossen aan de voorkant waar het is ontstaan. In plaats van aan de achterkant bij een rechter. Maar soms kun je niet anders en dan moet het goed geregeld zijn.” 

Documenten