Gesubsidieerde rechtsbijstand
Voor juridische bijstand of advies kan u een vergoeding krijgen voor de kosten van een advocaat of bemiddelaar. Bij een strafbeschikking van het Openbaar Ministerie kunt u soms een gratis gesprek krijgen met een advocaat. De overheid subsidieert deze vormen van rechtsbijstand.
Voorwaarden gesubsidieerde rechtsbijstand
U moet aan een aantal voorwaarden voldoen om gesubsidieerde rechtsbijstand te krijgen. Als u geen advocaat of mediator kunt betalen, heeft recht op een vergoeding voor de kosten. Dit heet een toevoeging. Als u aanspraak maakt op een toevoeging, betaalt u altijd een eigen bijdrage. Daarnaast kunt u advies vragen aan het Juridisch Loket. Voor rechtsbijstand bij het Juridisch Loket hoeft u geen eigen bijdrage te betalen.
Griffierechten en proceskosten
Een toevoeging dekt alleen de kosten voor een advocaat of mediator. Griffierechten vallen hier niet onder. U kunt wel om vermindering van de griffierechten vragen. Uw advocaat of mediator kan voor de aanvraagformulieren zorgen.
De proceskosten (kosten van onder meer procureurs, getuigen en deurwaarders) betaalt u zelf. Als de rechter u gelijk geeft, betaalt de tegenpartij meestal deze kosten. Krijgt u geen gelijk? Dan moet u dus de proceskosten zelf betalen en vaak ook die van de tegenpartij.
Kosten gesubsidieerde rechtsbijstand zelf betalen
Wie in voorlopige hechtenis zit, krijgt een advocaat toegewezen. Sinds 1 maart 2017 moet u de kosten voor deze gesubsidieerde rechtsbijstand in sommige gevallen zelf betalen. Dit kan alleen als de uitspraak van de rechter definitief is (dit heet een onherroepelijke veroordeling).
In dat geval toetst de Raad voor Rechtsbijstand uw inkomen en vermogen. Is uw inkomen hoger dan toegestaan? Of is uw vermogen hoger dan toegestaan? Dan moet u de kosten voor gesubsidieerde rechtsbijstand, in beginsel, zelf betalen. Behalve in het geval van:
- seponering van de strafzaak, dat betekent dat de officier van justitie besluit om niet te vervolgen;
- volledige vrijspraak van een verdachte (ook na eventueel hoger beroep en cassatie);
- ontslag van rechtsvervolging;
- schuld zonder straf of maatregel.
Gratis gesprek bij strafbeschikking Openbaar Ministerie
Verdachten die na 1 april 2021 een oproep krijgen van het OM voor een hoorzitting over een strafbeschikking, kunnen een gratis gesprek krijgen met een advocaat. Een strafbeschikking is een straf die het OM oplegt, meestal voor strafbare feiten die veel voorkomen. Bijvoorbeeld diefstal of mishandeling. Soms moet of wil het OM de verdachte hierover horen in een hoorzitting. De verdachte kan dan gebruik maken van een zogenoemd standaard consult met een advocaat. Door dit gesprek kan de verdachte zich goed voorbereiden op de hoorzitting. En op de mogelijke gevolgen van een strafbeschikking.
Duurzaam stelsel rechtsbijstand
De regering kondigde in het regeerakkoord van 2017 een herziening aan van de gesubsidieerde rechtsbijstand. De plannen hiervoor staan in de Kamerbrief over de contouren van de herziening rechtsbijstand. In het herziene stelsel heeft iedereen toegang tot passende informatie, hulp en advies bij juridische problemen. En dan op zo’n manier dat de kosten beheersbaar blijven en de verleners van rechtsbijstand een passende vergoeding krijgen.
Op de pagina modernisering rechtsbijstand staat meer over de herziening van het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand.