Verlof tijdens tbs
Het verlof is een belangrijk onderdeel van de behandeling van een terbeschikkinggestelde (tbs’er). Tijdens het verlof kan een tbs’er oefenen met het verblijf buiten de tbs-kliniek. Ook kunnen de behandelaars zo beoordelen of de behandeling goed verloopt.
Video: verlof en verlenging tbs
Verlof en verlenging tbs
Een rechter kan tbs opleggen als er sprake is van een ernstig misdrijf in combinatie met een psychiatrische stoornis en gevaar voor herhaling. In de meeste gevallen gaat er een gevangenisstraf aan vooraf.
Tbs heeft als doel dat de tbs'er op een veilige manier terugkeert in de maatschappij . Dat duurt zo lang als nodig is. De rechter bepaalt in ieder geval elke twee jaar of de tbs wordt verlengd. Een team van gedragsdeskundigen behandelt de tbs'er intensief in een tbs-kliniek. Als de behandeling aanslaat, kan een tbs'er in aanmerking komen voor verlof. Tijdens dit verlof wordt duidelijk hoe de tbs’er reageert op situaties buiten de kliniek.
De eerste stap is een kort verlof; met begeleiding en beveiliging. Bijvoorbeeld om boodschappen te doen vlakbij de instelling. Als dat goed gaat dan kan de beveiliging worden afgebouwd en komt de tbs'er in aanmerking voor begeleid verlof. Dan gaat de tbs'er samen met een therapeut van de kliniek naar buiten.
Gaat dat goed, dan kan de tbs'er – onder duidelijke voorwaarden – met onbegeleid verlof. Tijdens dit verlof kan de tbs'er bijvoorbeeld werkervaring opdoen of een opleiding volgen.
Als de tbs'er zelfstandig functioneert en zijn afspraken nakomt, volgt transmuraal verlof. De tbs'er is nog steeds in behandeling, maar mag buiten de kliniek wonen.
Als het transmuraal verlof goed verloopt, volgt in de meeste gevallen proefverlof. In deze fase draait de tbs’er volledig mee in de samenleving maar is de maatregel nog niet beindigd. De kliniek blijft eindverantwoordelijk, en de reclassering houdt toezicht. De rechter bepaalt uiteindelijk of de tbs maatregel beëindigd wordt.
Voor het verlenen van elke vorm van verlof vraagt de minister van Justitie en Veiligheid om advies bij het onafhankelijk Adviescollege Verloftoetsing Tbs. Dit adviescollege geeft aan of het verlof verantwoord is.
Het besluit om tbs te verlengen en om verlof te verlenen staan los van elkaar. Het kan dus dat de tbs wordt verlengd, maar dat de tbs'er wel op verlof mag.
De boodschap dat een tbs'er met verlof gaat, kan voor de nabestaanden en/of slachtoffers confronterend zijn. Bij het verlenen van verlof wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met wensen van slachtoffers, bijvoorbeeld door middel van een locatieverbod.
Verlof is belangrijk voor een veilige terugkeer van de tbs’er in de maatschappij. Dat gebeurt zorgvuldig en stapsgewijs!
Verlofprocedure tijdens tbs
Een tbs’er gaat pas met verlof als hij voldoende vooruitgang heeft geboekt. Een tbs-kliniek kan bij de minister van Justitie en Veiligheid een verlofmachtiging aanvragen voor een tbs’er. De verlofaanvraag moet passen in het behandelplan voor de tbs’er. De minister legt de aanvraag voor aan het onafhankelijke Adviescollege Verloftoetsing Tbs (AVT). Dit college geeft een positief of negatief advies.
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) neemt uiteindelijk namens de minister de beslissing. Een verlofmachtiging wordt afgegeven voor 1 jaar en kan op basis van een evaluatie worden verlengd.
De minister kan van een positief advies van het AVT afwijken door geen verlofmachtiging te geven. Geeft het AVT een negatief verlofadvies, dan kan DJI niet besluiten om toch verlof te verlenen.
Er zijn 4 verschillende fasen in het verlof:
- begeleid verlof;
- onbegeleid verlof;
- transmuraal verlof;
- proefverlof.
Begeleid verlof tbs’er
In de eerste fase van het verlof mag de tbs’er onder begeleiding naar buiten. Bijvoorbeeld om begeleid boodschappen te doen.
Een beveiliger en sociotherapeut begeleiden een tbs’er de eerste paar keer. Daarna begeleiden 2 sociotherapeuten de tbs’er, zonder beveiliger. Ten slotte begeleidt nog 1 sociotherapeut de tbs’er tijdens het verlof.
Onbegeleid verlof tbs’er
Als het begeleid verlof goed is verlopen, mag de tbs’er op onbegeleid verlof. Dit verlof duurt van enkele uren tot maximaal 6 overnachtingen. Tijdens het verlof kan de tbs’er bijvoorbeeld werkervaring opdoen, een opleiding volgen of familie bezoeken.
Transmuraal verlof tbs’er
Als het begeleid verlof goed is verlopen, kan transmuraal verlof volgen. Dit houdt in dat de tbs’er buiten de beveiligde zone van de kliniek gaat wonen. Hij woont dan zelfstandig, in een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) of een psychiatrische instelling.
Bij transmuraal verlof zijn de zelfstandigheid en betrouwbaarheid van de tbs’er heel belangrijk. De tbs-kliniek blijft de betrokkene op afstand begeleiden.
Proefverlof tbs’er
Tijdens het transmuraal verlof kan een tbs’er laten zien dat het gevaar voor recidive is teruggebracht. Hij kan dan laten zien dat het verantwoord is om met proefverlof te gaan.
Bij proefverlof houdt de reclassering toezicht, maar is de tbs-kliniek nog wel verantwoordelijk voor de tbs’er. Na deze laatste verloffase kan de rechter de tbs (voorwaardelijk) eindigen.