Welke arbeidsvoorwaarden gelden er voor het onderwijs?

Er zijn verschillende voorwaarden voor leraren, ondersteunend personeel en schoolleiders. Ook verschillen ze per soort onderwijs. Alle arbeidsvoorwaarden staan in de cao's (collectieve arbeidsovereenkomsten) voor het onderwijs.

Arbeidsvoorwaarden voor onderwijspersoneel

Er zijn 2 soorten arbeidsvoorwaarden: primaire en secundaire. 

De primaire arbeidsvoorwaarden gaan over:

  • arbeidsduur;
  • salaris;
  • regelingen bij ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid;

Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn bijvoorbeeld:

  • reiskostenvergoeding;
  • vakantie- en verlofregelingen;
  • pensioenregeling;
  • scholingsmogelijkheden.

Zoekt u de cao waar u onder valt? Kijk dan op de website van uw werkgever. Of kijk op de site van uw werknemersorganisatie.

Cao voor het onderwijs. Hoe zit dat nou?

Waar komt het geld vandaan?
Schoolbesturen betalen de salarissen van leraren en ander onderwijspersoneel uit de rijksbijdrage, die ze van het Ministerie van OCW ontvangen. Deze rijksbijdrage wordt de lumpsum genoemd.

Een deel van die rijksbijdrage wordt ieder jaar geïndexeerd om salarisverhogingen te kunnen betalen. Dit heet de zogenaamde kabinetsbijdrage. De hoogte daarvan wordt mede bepaald door de ontwikkelingen in de marktsector.  

In bijzondere situaties kan het kabinet extra geld uittrekken voor betere arbeidsvoorwaarden. Een voorbeeld daarvan is de 270 miljoen euro voor primair onderwijs uit het regeerakkoord van Rutte-III.

Hoe komt dit geld bij de leraar terecht?  
Als leraar heb je een arbeidsovereenkomst met je werkgever. Een individueel contract, op jóú toegesneden. Daarin staat bijvoorbeeld hoeveel uren je werkt en hoeveel salaris je daarvoor ontvangt.

Maar er zijn ook arbeidsvoorwaarden, die voor iederéén in het onderwijs gelden. Die staan in de cao. Collectieve arbeidsovereenkomst. Jouw individuele arbeidsovereenkomst wordt gesloten binnen de mogelijkheden die de cao biedt.

Per onderwijssector wordt een aparte cao afgesproken, met een eigen inhoud en looptijd.

po – vo – mbo – hbo – wo  

Wie zijn betrokken?
De vertegenwoordigende organisaties van werkgevers  én werknemers spreken  samen af welke arbeidsvoorwaarden er in de cao komen.

Onderhandelingstafel:
PO raad – VO-raad - MBO Raad - Vereniging Hogescholen
CNV Onderwijs – FNV - Aob, AVS, FvO - PO in actie
OCW – niet aan tafel

Als werknemer kun je je aansluiten bij één van de werknemersorganisaties, ook wel vakbonden genoemd. CNV Onderwijs – FNV - Aob, AVS, FvO - PO in actie

Waarover wordt onderhandeld?
Er zijn primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden.  De primaire gaan over salaris, arbeidsduur, regelingen bij ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. De secundaire zaken gaan over de  reiskostenvergoeding, vakantie, verlof en scholingsmogelijkheden.

Over zowel primaire als secundaire arbeidsvoorwaarden wordt door werkgevers en werknemersorganisaties in de cao onderhandeld. Jij kunt als individu zelf afspraken maken, maar die moeten wel passen binnen de cao-afspraken die er zijn. Pensioenregelingen staan trouwens niet in de cao.

En zo komt dus een cao tot stand.

Salarisschalen in het onderwijs

In de cao’s per onderwijssector staan welke salarisschalen en -treden er zijn. Ook is hierin te vinden welke andere (primaire) arbeidsvoorwaarden zoals toelagen daarbij horen. De werkzaamheden in een functie bepalen in welke salarisschaal medewerkers worden ingedeeld. Op de websites van de verschillende werkgeversverenigingen in het onderwijs staat gedetailleerde informatie over de (financiële) arbeidsvoorwaarden per sector:

Via de website salarisschalen leraren kunt u voor het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs de verdeling van schalen binnen een instelling of bestuur raadplegen.

Meer Informatie over de financiële arbeidsvoorwaarden in het primair en voortgezet onderwijs:

Werkloosheid en arbeidsongeschiktheid in het onderwijs

Als u uw baan kwijtraakt, arbeidsongeschikt wordt of ziek wordt, heeft u recht op de wettelijke voorzieningen. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) voert deze regelingen uit.

Werkt u in het basisonderwijs of het voortgezet onderwijs? Dan zijn er extra uitkeringen.

Een overzicht van de regelingen staat in de brochure Sociale zekerheid en pensioen voor onderwijspersoneel.

Pensioen onderwijspersoneel

Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) zorgt voor uw pensioen.