Klimaatverandering in Burkina Faso: ‘Waterschaarste is één van onze grootste uitdagingen’

Ministeries

Droogte, extreme hitte en een korter regenseizoen. De Afrikaanse Sahel wordt hard geraakt door klimaatverandering. Kevin Dipama woont in Burkina Faso, één van de armste landen in de regio. Als lokaal expert bij de ngo Wereld Waternet zet hij zich in voor de bescherming van de watervoorraad en -kwaliteit.

Vergroot afbeelding Kevin
Beeld: ©Wereld Waternet
Kevin Dipama bij een goudmijn in Burkina Faso.

De gevolgen van klimaatverandering zijn duidelijk zichtbaar op het Afrikaanse continent, ziet Dipama. ‘Zomers lag de gemiddelde temperatuur rond de 38 graden Celsius, maar nu wordt het vaak warmer dan 40 graden. Ook duurde het regenseizoen vroeger zes maanden en nu nog maar drie. En de planten- en boomsoorten die mijn vader vroeger zag, zijn lang niet allemaal meer in Burkina Faso te vinden.’

‘Waterschaarste is één van onze grootste uitdagingen’, stelt Dipama. Een groot deel van de bevolking in Burkina Faso leeft van de landbouw of veeteelt. Vooral in het droogseizoen zorgen watertekorten voor kleinere oogsten en meer sterfte onder dieren. ‘Hierdoor is alles heel duur in Burkina Faso, vooral groenten zijn voor veel mensen onbetaalbaar.’

Nederlandse kennis

Om klimaatverandering tegen te gaan moet de wereld samen in actie komen, vindt Dipama. ‘Het is belangrijk om ervaringen met elkaar te delen. We hebben niet in ieder land te maken met dezelfde problemen, maar we kunnen samen wel makkelijker tot een oplossing komen.’

Dipama werkt vaak samen met Nederlandse experts. Dipama: ‘In Burkina Faso heeft Wereld Waternet projecten op het gebied van watermanagement en waterkwaliteit. We wisselen kennis uit met Nederlandse experts en houden vanuit Burkina Faso zicht op de lokale projecten.’

Vervuilende goudmijnen

Waterreservoirs zijn van cruciaal belang voor de landbouw en de bevolking in Burkina Faso. Tijdens het regenseizoen wordt overtollig regenwater in deze bassins opgeslagen. Steeds meer van deze reservoirs dreigen op te drogen, zijn toe aan renovatie of raken vervuild. Bijvoorbeeld door goudwinning.

Wereld Waternet zoekt daarom naar oplossingen, vertelt Dipama. ‘De goudmijnen gebruiken vaak chemische middelen. Als deze stoffen in de waterreservoirs terecht komen, kan dat grote gevolgen hebben voor de gezondheid van mensen en dieren. Via het ‘Goud project’ onderzoeken we alternatieven en kijken of het bijvoorbeeld mogelijk is om planten te gebruiken om het water te filteren, zodat de waterkwaliteit niet verder afneemt.’

Blue Deal

Het ‘Goud project’ wordt gefinancierd via het Blue Deal programma, een samenwerking tussen de Nederlandse Waterschappen, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het Blue Deal programma heeft als doel om wereldwijde problemen op het gebied van water op te lossen.

Invasieve planten

Planten kunnen helpen om de waterkwaliteit te verbeteren, maar vormen ook een bedreiging voor de waterreservoirs. ‘Veel reservoirs worden geteisterd door invasieve planten. Deze planten nemen zelf veel water op en doden de dieren in het water. We willen de planten het liefst zo snel mogelijk weghalen, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ze groeien enorm snel.’

Het zijn vaak jonge mensen die met creatieve oplossingen komen, valt Dipama op. ‘Een vriend van mij zet deze planten bijvoorbeeld om tot compost. Dit kunnen boeren vervolgens gebruiken voor de bemesting van hun land. In Burkina Faso hebben we heel veel jonge ondernemers die vol met creatieve ideeën zitten.’

Vergroot afbeelding Burkina Faso
Beeld: ©Wereld Waternet

Jonge experts

Dipama ziet een belangrijke rol voor jonge mensen in de strijd tegen klimaatverandering. ‘Het concept klimaatverandering kennen ze hier vaak niet. Als jonge mensen moeten wij dit uitleggen, het belang onderstrepen en met creatieve oplossingen komen. Door bijvoorbeeld te laten zien dat bomen planten niet de enige manier is om CO2-uitstoot tegen te gaan.’

Dipama komt actief op voor de stem van jongeren. Hij is lid van het jongerenparlement van Burkina Faso en de jongerenadviescommissie van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Samen met negen andere jongeren adviseert hij over het Nederlandse ontwikkelingsbeleid.

COP27

Van 6 tot 18 november komen leiders uit meer dan tweehonderd landen bijeen tijdens de klimaattop van de Verenigde Naties (COP27), die deze keer plaatsvindt in Egypte. Tijdens de COP27 vraagt Nederland specifiek aandacht voor water als een oplossing voor klimaat en weerbaarheid.

Dipama hoopt dat er concrete actie volgt uit de onderhandelingen in Egypte. ‘Het is belangrijk om niet alleen te overleggen, maar ook echt stappen te zetten. Het is goed om ideeën uit te wisselen, maar we moeten ook kijken naar wat we concreet kunnen doen om klimaatverandering tegen te gaan.’