Vrouwen nemen het voortouw in de strijd tegen klimaatverandering

Ministeries

Wereldwijd werken vrouwen aan duurzame oplossingen tegen klimaatverandering. Toch hebben zij vaak geen stem in het klimaatbeleid. Terwijl vrouwen als effectieve en creatieve leiders veel kunnen betekenen voor de aanpak van klimaatverandering. Het ministerie van Buitenlandse Zaken steunt daarom wereldwijd partners die zich inzetten op gebied van klimaat, vrouwenrechten en vrouwelijk leiderschap.

Vrouwen worden harder geraakt door klimaatverandering, maar worden vaak niet betrokken bij de besluitvorming. Ook hebben zij vaak minder toegang tot financiële middelen en technologie. Het ministerie van Buitenlandse Zaken vindt het belangrijk dat vrouwen wereldwijd een stem hebben in het klimaatbeleid, want enkel een divers klimaatbeleid is effectief en duurzaam. Lees hier hoe vrouwen het voortouw nemen in El Salvador, Nigeria, Indonesië, Brazilië en Kenia.

Mangroveherstel in Nigeria

In Nigeria nemen vrouwen de leiding in het herstel van de mangroves in de Niger Delta. 

Vergroot afbeelding Niger Delta
Beeld: ©Lokiaka Community Development Centre

In de Niger Delta vind je een van grootste mangrovebossen ter wereld, maar door olielekken en overheersende moeraspalmen dreigt het mangrovebos compleet te verdwijnen in de komende vijftig jaar. De delta wordt geteisterd door zure regen, drogere grond, hoogwater en vervuiling, waardoor de lokale bevolking niet langer in de delta kan vissen of cassave kan verwerken.

Om de Niger Delta en de lokale inwoners te beschermen traint het Lokiaka Community Development Centre vrouwen en meisjes in het herstel van het mangrovebos en de biodiversiteit in de delta. Al ruim 250 lokale vrouwen ontvingen training en maakten 36 percelen vrij van Nipapalmen en plantten wel een miljoen mangroveknoppen.

Het herstel van de mangrove is een belangrijk middel in de aanpak van klimaatverandering. Een mangrovebos kan namelijk tot wel vier keer meer CO2 opslaan dan een traditioneel regenwoud. Daarnaast biedt de mangrove ook natuurlijke bescherming tegen overstromingen, zorgt het voor een betere waterkwaliteit en is het een belangrijke broedplaats voor vissen.

Via de financiering van GAGGA ondersteunen organisaties als Both ENDSGlobal Greengrants Fund en Mama Cash het Lokiaka Development Centre bij verschillende activiteiten, zoals bijvoorbeeld bij het herstel van de mangroves. In de komende jaren hoopt het centrum minstens 500.000 mangroves per jaar te herstellen en 5 miljoen mangroves gedurende het UN Decade on Ecosystem Restoration.

Vergroot afbeelding Niger Delta
Beeld: ©Lokiaka Community Development Centre

Duurzame landbouw in El Salvador

Vrouwen die een handicap hebben opgelopen tijdens de burgeroorlog werken aan duurzame landbouw innovaties in El Salvador.

Vergroot afbeelding ALGES El Salvador
Beeld: ©ALGES

In El Salvador wordt over het algemeen aangenomen dat alleen mannen werken aan landbouwinnovaties, maar bij Asociación de Lisiados de Guerra de El Salvador (ALGES) (associatie voor oorlogsslachtoffers in El Salvador) zijn het juist vrouwen die getraind worden in duurzame landbouw.

Veel vrouwen die een handicap hebben opgelopen tijdens de burgeroorlog in El Salvador verbouwen nu maïs en bonen, omdat zij niet kunnen leven van kleine pensioenen die zij van de overheid krijgen. Maar periodes van zware regenval en lange droogte maken ook dit steeds lastiger. ‘We moesten nieuwe manieren vinden om rond te komen,’ vertelt Olga, uitvoerend directeur van ALGES. ‘Dus we leerden zelf hoe we het anders konden doen.’

ALGES traint vrouwen in het gebruik van ploegmachines. Werken op het land kost hierdoor minder tijd en fysieke kracht, waardoor meer vrouwen met een handicap kunnen deelnemen. De vrouwen leren ook over het gebruik van kleine irrigatiesystemen, ecologische bemestingsmiddelen en de kweek van klimaatresistente gewassen. In de achtertuinen van de vrouwen van ALGES groeien nu biologische tomaten, kool, chilipepers, komkommers, jonge mango- en avocadobomen.

GAGGA steunt ALGES om te stimuleren dat vrouwelijke leiders met een handicap betrokken worden in het gesprek over voedselzekerheid en vrouwenrechten en om de kennis en ervaring van vrouwen met een handicap op het gebied van duurzame landbouw te vergroten.

Vergroot afbeelding El Salvador
Beeld: ©ALGES

Het ministerie van Buitenlandse Zaken financiert partners zoals Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA) die inzetten op vrouwelijk leiderschap en gelijke rechten voor vrouwen en meisjes.

GAGGA werkt aan een wereld waarin vrouwen gelijke toegang hebben tot water, voedselzekerheid en een schone en veilige omgeving. Door ruim vierhonderd organisaties te steunen in meer dan 30 landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika brengt GAGGA de collectieve kracht van vrouwenrechtenorganisaties samen.

Herbebossing in Indonesië

In Indonesië zetten vrouwen zich in voor bewustwording op het gebied van klimaatverandering en duurzaamheid.

De 27-jarige Yuliana ziet dat boeren in haar land lijden onder lange periodes zonder regen, mislukte oogsten en verwoestende cyclonen. Met de actiegroep Geng Motor Imut reist ze door Indonesië om mensen bewust te maken van klimaatverandering en deelt ze jonge klimaatbestendige bomen en planten uit. Deze bomen zorgen ervoor dat water langer in de grond blijft en dat er minder erosie plaatsvindt.

Vergroot afbeelding Yuliana
Beeld: ©Hivos

Yuliana’s uiteindelijke doel? Geen honger meer door mislukte oogsten en geen opgedroogde rivieren. ‘Maar dat lukt alleen als meer mensen zich inzetten voor het klimaat en onze planeet. Als mensen zoals jij en ik, die de kans hebben om hieraan te werken, het niet eens proberen, wie doet het dan?”

Vanuit het programma Voices for Just Climate Action ondersteunt het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking (HIVOS) Yuliana, zodat meer mensen beschermd worden tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Bescherming van het Amazonewoud in Brazilië

Inheemse vrouwen in Brazilië vechten al jaren om hun grondgebied te behouden en het Amazonewoud te beschermen tegen mijnbouw en vervuiling. De laatste jaren is daar een nieuwe uitdaging bijgekomen: klimaatverandering.

Telma ziet haar omgeving snel veranderen. Door toenemende ontbossing en luchtvervuiling gaan deze veranderingen steeds sneller. De impact van klimaatverandering is voelbaar in Telma’s woonplaats: rivieren staan droog, het wordt steeds warmer en de kans op bosbranden is groot. Dit heeft effect op de landbouw, maar ook de gezondheid van de lokale bevolking.

Vergroot afbeelding Telma
Beeld: ©HIVOS

Als hoofd van Union of Indigenous Women of the Brazilian Amazon komt Telma op voor de rechten van inheemse vrouwen. ‘De inheemse gemeenschappen zorgen niet alleen voor hun omgeving; ze zorgen voor de hele wereld. Het is tijd dat de stem van de inheemse bevolking gehoord wordt, óók buiten Brazilië.’

Vanuit het programma Voices for Just Climate Action ondersteunt HIVOS Telma om de inheemse inwoners en het Amazonwoud beter te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering

Het ministerie van Buitenlandse Zaken steunt het Voices for Just Climate Action van het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking (HIVOS), zodat vrouwen en andere ondergerepresenteerde groepen een centrale rol hebben als makers en aanjagers van innovatieve oplossingen voor klimaatverandering.

Circulaire economie in Kenia

Door het recyclen van plastic en oude computers werken vrouwen in Kenia aan een circulaire economie.

In Kenia heeft minder dan 10% van de bevolking toegang tot een computer. Het Boost-programma wil daar verandering in brengen. De deelnemers van het programma knappen daarom tweedehands computers op, die vervolgens gebruikt kunnen worden in Keniaanse ziekenhuizen, scholen en overheidsinstellingen.

Het Boost-programma heeft een specifieke focus op vrouwen. In het opleidingscentrum krijgen vrouwen training in de omgang met e-afval, maar ook over het hergebruik van grondstoffen. Via deze training in recycling hopen de docenten vrouwen te motiveren om zelf een circulair bedrijf op te zetten. En met succes: deelneemsters verkopen nu bijvoorbeeld oorbellen gemaakt van plastic afval en verzamelen plastic flessen die hergebruikt kunnen worden om water tegen een lagere prijs te verkopen.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) ondersteunt het Boost-programma vanuit de SDG Partnerschapsfaciliteit. Deze publiek-private samenwerking zet in op de volgende Duurzame Ontwikkelingsdoelen: einde aan honger, zorgen voor voedselzekerheid en duurzame landbouw (SDG2), inclusieve, economische groei, werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen (SDG8) en versterken van het mondiaal partnerschap om doelen te bereiken (SDG 17).

Via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) ondersteunt het ministerie van Buitenlandse Zaken programma’s zoals Boost, die inzetten op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN (SDG’s).