Plannen kabinet met betalen naar gebruik

Stand van zaken wetsvoorstel

In het coalitieakkoord staat dat het kabinet deze kabinetsperiode de wet wil vaststellen en de invoering ervan zal voorbereiden. Vanaf 2030 gaat betalen voor autogebruik in. 

Doel: behoud van inkomsten autobelasting en minder CO2-uitstoot

Autobezitters gaan betalen voor het aantal gereden kilometers in plaats van autobezit. Automobilisten die weinig rijden, gaan hierdoor minder betalen dan automobilisten die meer kilometers maken. Bovendien helpt het om 2 belangrijke doelen te behalen:

Opbrengsten van autobelastingen op peil houden

Het kabinet wil dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s op elektriciteit of waterstof rijden. Maar deze auto’s betalen minder aanschafbelasting en geen brandstofaccijns.  Hierdoor krijgt de overheid minder inkomsten uit deze belastingen. Door automobilisten te laten betalen per gereden kilometer, blijven de inkomsten uit autobelastingen op peil. En worden de lasten verdeeld over alle automobilisten.

2,5 Mton minder CO₂-uitstoot in 2030

Door via de belasting meer nadruk te leggen op gebruik dan op bezit, verwacht het kabinet dat huishoudens en bedrijven hun voertuigen bewuster gaan gebruiken. En zo minder kilometers maken, waardoor er 2,5 Mton minder CO₂ wordt uitgestoten in 2030.

Voorstel: weggebruikers betalen voor gereden kilometers in plaats van autobezit

• Eigenaren van personen- en bestelauto’s betalen voor het aantal kilometers dat zij in een jaar rijden. Nu betalen ze nog een vast bedrag per jaar via de motorrijtuigenbelasting. 
• Er komt een vast tarief per kilometer. Het maakt dus niet uit waar of wanneer iemand rijdt. Ook kilometers in het buitenland tellen mee. De overheid heeft dus ook geen informatie nodig over waar of wanneer iemand rijdt. De landsadvocaat heeft een advies uitgebracht over het betalen voor de in het buitenland gereden kilometers.
• Om keuzes te kunnen maken voor de uitwerking van betalen naar gebruik is vervolgonderzoek gedaan naar een aantal onderwerpen. Er is eerst onderzocht welke systemen te gebruiken zijn voor de kilometerregistratie. Vervolgens is de fraudegevoeligheid van kilometerregistratie op basis van de kilometerteller van de auto nader onderzocht. Daarbij is gekeken naar maatregelen om naleving van de regels te bevorderen en fraude te voorkomen. En er is gekeken hoe betrokken overheidsorganisaties betalen naar gebruik kunnen gaan uitvoeren en handhaven.
• Het gaat voor het tarief per kilometer mogelijk wel uitmaken in wat voor soort voertuig iemand rijdt. Er zijn in een eerste onderzoek opties onderzocht waarbij elke auto hetzelfde per kilometer betaalt en opties waarbij rekening wordt gehouden met het gewicht, de brandstofsoort of de CO₂-uitstoot van de auto. In een vervolgonderzoek zijn meer mogelijkheden voor de invulling van het kilometertarief bekeken, inclusief de effecten hiervan voor onder andere de autobelastingen en inkomens van huishoudens. Ook is er onderzoek gedaan naar de effecten van betalen naar gebruik voor de verkeersveiligheid en naar grenseffecten. De resultaten worden meegenomen in de precieze vormgeving van betalen naar gebruik in 2023.
• Daarnaast zijn de opties voor de heffing van de provinciale opcenten bij de invoering van betalen naar gebruik in beeld gebracht. 

Planning hervorming autobelasting

Eerdere voorstellen betalen voor autogebruik

Eerdere plannen om automobilisten te laten betalen voor autogebruik waren:

• Een vast bedrag tijdens de ochtendspits in de Randstad (voorstel voor de Wet op het rekeningrijden, die tussen 1999 en 2001 in het parlement is besproken). 
• Een kilometerheffing in plaats van de motorrijtuigenbelasting (voorstel voor de Wet kilometerprijs, 2005-2010). De kilometerprijs hing af van waar een automobilist reed en op welk tijdstip.