Vreemdelingenbewaring Curaçao

Tijdlijn

1. Nederlandse steun voor verbetering en uitbreiding van het Vreemdelingen opvang en detentiecentrum 2018 - nu

   1. 2018

      • De politieke en economische situatie in Venezuela verslechtert. Een groeiende stroom migranten naar Aruba en Curaçao komt op gang.
      • Amnesty International schrijft in het rapport ‘Opgesloten en uitgezet’ dat Curaçao de mensenrechten schendt. Volgens Amnesty behandelt Curaçao Venezolanen niet goed en ontzegt het land mensen het internationale recht op bescherming. Amnesty vindt dat het Koninkrijk der Nederlanden de mensenrechten van vreemdelingen moet garanderen. En dat Nederland Curaçao moet ondersteunen bij de bescherming van vreemdelingen. 
      • Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) benadrukt dat Curaçao verantwoordelijk is voor migratie- en mensenrechtenbeleid. “Waar gevraagd én mogelijk biedt Nederland ondersteuning”. Dit schrijft het ministerie in antwoord op Kamervragen over het Amnestyrapport. Zo wil Nederland Curaçao bijvoorbeeld helpen om beter te beoordelen of vreemdelingen bescherming nodig hebben. Vreemdelingen die in hun land van herkomst moeten vrezen voor marteling of onmenselijke behandeling kunnen niet terug. Dit is geregeld in artikel 3 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

   2. 2019

      • Amnesty International publiceert een position paper over de rechten van asielzoekers, vluchtelingen en migranten in Curaçao. Speciale aandacht is er voor de rechten van kwetsbare mensen en minderjarigen.
      • Aruba en Curaçao vragen Nederland om hulp bij de opvang van de migrantenstroom.
      • De ministerraad trekt in de Voorjaarsnota 2019 € 23,8 miljoen uit voor hulp aan Aruba en Curaçao. Zie ook: de respons van staatssecretaris Knops op de verzoeken om hulp.
      • Van dit bedrag is € 2 miljoen bedoeld voor uitbreiding en verbetering van het VODC op Curaçao. Dit bedrag wordt in delen betaald. Betaling gebeurt op basis van rapportages over de voortgang.
      • Afgesproken wordt dat Nederland voor het grootste deel de verbouwing van het huidige gebouw, de nieuwbouw en het hekwerk betaald. Curaçao is verantwoordelijk voor de kosten voor het gebruik van het VODC en de kosten van de uitvoering, zoals personeelskosten. Ook krijgt Curaçao het verzoek om voorrang te geven aan de volgende zaken:
        • toegang tot juridische bijstand en medische zorg,
        • opleiding van personeel,
        • passende huisregels bij de verschillende regimes,
        • een zinvolle dagbesteding.
      • Bij de verbouwing en uitbreiding wordt erop gelet dat het VODC voldoet aan de regels van het European Committee for the Prevention of Torture (CPT). Hierdoor zijn er betere leefomstandigheden voor de mensen die in bewaring moeten verblijven.
      • Nederland betaalt het eerste deel van de € 2 miljoen. Het gaat om een bedrag van € 535.000, bedoeld voor het hekwerk en verbeteringen aan het gebouw.

   3. 2020

      • Curaçao maakt samen met een werkgroep een project- en implementatieplan. In de werkgroep zitten vertegenwoordigers van de Dienst Justitiële Inrichtingen, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en vanuit Curaçao. In het plan staat een opsomming van alle verbeteringen.
      • Staatssecretaris Knops geeft € 26.400 voor het hekwerk en de aanpassingen aan het gebouw.

   4. 2021

      • In april 2021 kent staatssecretaris Knops € 1,1 miljoen toe voor de uitbreiding en verbetering van het VODC. Het voortgangsrapport stelt dat er kleine verbeteringen zijn. Het gaat dan om de voorzieningen in het VODC en de juridische bijstand aan vreemdelingen.
      • In oktober 2021 publiceert Amnesty International het rapport ‘Nog steeds niet veilig: Venezolanen krijgen geen bescherming op Curaçao’. Hierin vraagt Amnesty het Koninkrijk der Nederlanden om ervoor te zorgen dat bij gezamenlijke activiteiten de mensenrechten worden gerespecteerd. Amnesty doelt met deze activiteiten op de ondersteuning in de vorm van geld, materieel of training aan bijvoorbeeld de kustwacht, vreemdelingenpolitie en detentiecentrum. Ook moeten de landen op het vlak van mensenrechten beter samenwerken.
      • Tijdens de begrotingsbehandeling Koninkrijksrelaties dient het Tweede Kamerlid Koekoek (Volt) een motie in. Deze motie-Koekkoek c.s. vraagt de regering om binnen 2 maanden te reageren op het rapport van Amnesty International.
      • In oktober 2021 schrijft staatssecretaris Knops dat Curaçao voortgang heeft geboekt. Een voorbeeld is de nieuwbouw voor de vreemdelingenbewaring. Ook volgt een deel van het personeel intussen een opleiding over de omgang met vreemdelingen.
      • Toch vindt de staatssecretaris dat Curaçao de uitgangspunten en doelen uit het project- en implementatieplan niet (helemaal) heeft uitgevoerd. Het gaat dan vooral om juridische bijstand, medische zorg en een dagprogramma. In eerdere brieven heeft de staatssecretaris gevraagd om hier prioriteit aan te geven. Dit is niet gebeurd. Staatssecretaris Knops laat Curaçao daarom weten dat hij de rest van het bedrag (€ 340.780) nog niet betaalt.

   5. 2022

      • Staatssecretaris Knops informeert de Tweede Kamer over het niet betalen van de rest van het beloofde bedrag. De staatssecretaris geeft aan Curaçao eerst moet aantonen dat er voortgang is geboekt op de punten, zoals genoemd in het project- en implementatieplan.
      • Curaçao en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voeren verschillende gesprekken. Deze gesprekken gaan over de minimale vereisten voor juridische bijstand van vreemdelingen, medische zorg en een dagprogramma.
      • Op 3 november 2022 vraagt Curaçao in een brief aan staatssecretaris Van Huffelen om het laatste deel van het beloofde geld (€ 340.780) over te maken. In de brief geeft Curaçao aan dat het VODC intussen voldoet aan de minimale vereisten. En daarmee ook aan de internationale standaarden.
      • Staatssecretaris Van Huffelen schrijft op 11 november 2022 een reactie aan Curaçao. Hierin vraagt zij Curaçao om twee uitgangspunten te bevestigen. In de eerste plaats dat vreemdelingen voldoende toegang tot een rechter hebben om hier bijvoorbeeld in bezwaar of beroep te kunnen gaan. En verder dat vreemdelingen altijd een humane behandeling krijgen. Curaçao bevestigt deze uitgangspunten per brief op 16 november 2022.
      • Staatssecretaris Van Huffelen bevestigt in een brief van 28 november 2022 dat het laatste deel van het beloofde bedrag (€ 340.780) aan Curaçao wordt overgemaakt.

   6. 2023

      • Op 19 januari 2023 informeert staatssecretaris Van Huffelen de Tweede Kamer per brief over het uitkeren van het resterende bedrag. Daarbij geeft BZK aan in gesprek te blijven met Curaçao over vreemdelingenbewaring, onder meer in het licht van de motie-Simons c.s.