Collectieve erkenning Indische gemeenschap

Dank en erkenning voor Indische gemeenschap

De ervaringen van Indische Nederlanders tijdens en na de Tweede Wereldoorlog werken nog steeds door in de Nederlandse samenleving. Een deel van de Indische gemeenschap heeft gevoelens van teleurstelling en verdriet over hoe de Nederlandse overheid en samenleving zijn omgegaan met de Indische Nederlanders die naar Nederland kwamen. De overheid werkt in overleg met de Indische gemeenschap aan collectieve erkenning van de gemeenschap. Hiermee wil de overheid haar dank en erkenning laten zien voor wat de Indische gemeenschap betekent voor Nederland. En erkenning geven voor wat de gemeenschap heeft doorgemaakt.

Resultaten van het beleid vanaf 2017

Vanaf 2017 heeft de collectieve erkenning in overleg met de Indische gemeenschap vorm en inhoud gekregen. Resultaten van het beleid tot nu toe zijn onder andere: 

• Museum Sophiahof, van Indië tot nu. Dit museum is een ontmoetingsplaats in het teken van de culturele en historische erfenis van Nederlands-Indië;
• Een campagne over hoe belangrijk het is om te herdenken;
• Subsidie voor 94 projecten via de subsidieregeling Collectieve Erkenning Indisch Moluks Nederland (CEWIN-regeling).

Extra impuls van € 20,4 miljoen voor collectieve erkenning

In 2020 besloot het kabinet een extra impuls van € 20,4 miljoen te geven aan de collectieve erkenning van de Indische gemeenschap in Nederland. Het kabinet nam dit besluit, omdat het in 2020 75 jaar geleden was dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in wat vroeger Nederlands-Indië was. Het doel van de extra impuls is om de waardering voor de Indische identiteit en het Indisch erfgoed zichtbaar te maken. En de kennis over de geschiedenis van Nederlands-Indië te vergroten. Ook voor en door de jongere generaties.

Plan van aanpak voor de extra impuls voor erkenning Indische gemeenschap

De overheid heeft een plan van aanpak gemaakt voor de extra impuls. Hiervoor sprak zij met verschillende mensen uit de Indische gemeenschap. Het plan heeft 4 doelen:

1. Kennis vergroten over de geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië.
2. Indische erfgoed beschikbaar maken.
3. Zorg aan mensen uit de Indische gemeenschap verbeteren.
4. Initiatieven uit de Indische gemeenschap aanmoedigen.

In het projectplan Collectieve Erkenning Indische gemeenschap in Nederland, een extra impuls (2021-2024) staat hoe het geld over de 4 doelen wordt verdeeld.

1. Kennis vergroten over de geschiedenis van Nederlands-Indië

De kennis over de geschiedenis van Nederlands-Indië in de samenleving moet groter worden. Uit gesprekken met verschillende mensen uit de Indische gemeenschap blijkt dat zij dit het belangrijkste doel vinden. Want voor begrip en erkenning is het nodig deze geschiedenis te kennen. Daarom stelde het kabinet in 2021 de commissie Versterking kennis geschiedenis voormalig Nederlands-Indië in. De commissie bood de overheid op 8 februari 2023 het adviesrapport ‘Deel en Verbind’ aan.

Op 4 juli 2023 heeft staatssecretaris Van Ooijen (VWS) de Tweede Kamer een beleidsreactie op het adviesrapport ‘Deel en Verbind’ van de commissie Versterking kennis geschiedenis voormalig Nederlands-Indië gestuurd.

2. Indisch erfgoed beschikbaar maken

In de Nederlandse samenleving zijn veel verhalen, tentoonstellingen, culturele uitingen, historisch materiaal en tijdschriften uit de Indische gemeenschap. Dit erfgoed helpt om de gedeelde geschiedenis te begrijpen. Daarom moet iedereen het kunnen zien, horen of lezen. Juist ook de volgende generaties. Om dit te bereiken staan de volgende acties in het plan:

• Bronnen over het Indische erfgoed digitaal en toegankelijk maken. Zo worden de scheepsjournalen van de Rotterdamse Lloyd digitaal gemaakt. De Rotterdamse Lloyd was een scheepvaartbedrijf dat een belangrijke rol speelde bij de komst van mensen uit Nederlands-Indië naar Nederland. Het is een belangrijke bron voor familiegeschiedenissen.
• Verhalen en ervaringen van de eerste generatie Indische Nederlanders vastleggen op geluid en op video’s.
• Een regeling om Indisch erfgoed te bewaren en te vernieuwen.

3. Zorg aan mensen uit de Indische gemeenschap verbeteren

Erkenning betekent ook: rekening houden met de identiteit en geschiedenis bij de zorg aan mensen uit de Indische gemeenschap. Het is belangrijk dat zorg- en welzijnsorganisaties hier aandacht voor hebben. Daarom neemt de overheid samen met de gemeenschap de volgende maatregelen:

• De zorg en ondersteuning van mantelzorgers met een Indische achtergrond verbeteren. Dit gebeurt via lokale projecten samen met mantelzorgers, zorgprofessionals en gemeenten.
• Medewerkers in de zorg trainen en informatie geven over de Indische identiteit en geschiedenis. 
• De samenwerking  tussen organisaties voor zorg en ondersteuning en de Indische gemeenschap verbeteren.

4. Initiatieven uit de gemeenschap aanmoedigen

Belangrijk bij de erkenning is dat de Indische gemeenschap zelf met ideeën komt. Zij weet het beste hoe het Indisch erfgoed een vast onderdeel wordt van de samenleving. Daarom bestaat sinds 2018 de subsidieregeling Collectieve Erkenning van Indisch Moluks Nederland (CEWIN-regeling). De vraag was de afgelopen jaren groot. Het kabinet verhoogt daarom het geld voor de CEWIN-regeling voor 2021 en 2022 tot € 1 miljoen.

De Indische gemeenschap bestaat uit veel groepen

De Indische gemeenschap zijn de ongeveer 2 miljoen mensen in Nederland die een band hebben met wat vroeger Nederlands-Indië was. Er is niet een woord dat alle mensen en groepen uit deze gemeenschap goed kan samenvatten. Soms heeft men het over de Indisch en Molukse gemeenschap. Of over groepen met (voor)ouders in wat vroeger Nederlands-Indië was.