Regels voor aanbesteden door de overheid

Partijen bij de overheid die moeten aanbesteden

Aanbestedingsregels gelden voor:

• de Rijksoverheid;
• gemeenten, provincies en waterschappen;
• publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen);
• speciale-sectorbedrijven (zoals drinkwaterbedrijven, energiebedrijven en vervoersdiensten als Schiphol en de NS).

Uitgangspunten voor overheden bij aanbesteden

Overheden moeten zich bij een aanbestedingsprocedure aan de volgende uitgangspunten houden:

• Overheden moeten bedrijven dezelfde kansen geven op opdrachten. Zonder te letten op het land waar ze vandaan komen (dit heet het non-discriminatiebeginsel);
• Overheden moeten alle bedrijven die kans maken op naar een opdracht hetzelfde behandelen (dit heet het gelijkheidsbeginsel);
• Overheden moeten duidelijke informatie aan ondernemers geven over de aanbesteding (dit heet het transparantiebeginsel);
• Overheden moeten eisen stellen die in verhouding staan tot de opdracht en de grootte daarvan. (dit heet het proportionaliteitsbeginsel).

De beginselen staan in de Aanbestedingswet 2012. De Gids Proportionaliteit gaat verder in op het proportionaliteitsbeginsel. Ook staan in deze gids praktische voorbeelden.

Soorten opdrachten voor aanbestedingen van de overheid

Overheden schrijven aanbestedingen uit voor:

• Werken
  Bijvoorbeeld bouwkundige en civieltechnische werken. Hieronder vallen de bouw van een brug, een kantoorgebouw of de aanleg van een weg.
• Leveringen
  Hieronder vallen aankoop, huur, lease en huurkoop van producten.
• Diensten
  Hieronder vallen alle inkopen die niet onder ‘werken’ of ‘leveringen’ vallen. Denk bijvoorbeeld aan schoonmaakdiensten of de beveiliging van kantoren.

Daarnaast zijn er aanbestedingsregels voor bijzondere gevallen:

• Concessies
  In de Aanbestedingswet staan aparte aanbestedingsregels voor concessies. Een concessie houdt in dat een ondernemer het recht krijgt om een werk of dienst te leveren. En er vervolgens  geld voor te vragen. Denk bijvoorbeeld aan een openbaar vervoerbedrijf of een zwembad.
• Defensie en veiligheid
  Voor aanbestedingen op het gebied van defensie en veiligheid geldt de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied. Deze wet volgt de Europese aanbestedingsrichtlijn voor defensie- en veiligheidsopdrachten (2009/81/EG). Deze speciale richtlijn is er omdat er bij inkopen voor defensie en veiligheid sprake is van geheime informatie. Daarnaast staat ook hier kwaliteit voor een zo goed mogelijke prijs voorop.

Prijs opdracht bepaalt aanbestedingsprocedure

De prijs van een opdracht bepaalt:

• welk soort aanbestedingsprocedure de overheid moet kiezen; en
• of de overheid de opdracht nationaal of internationaal aanbesteedt.

Aanbesteden en maatschappelijk verantwoord inkopen

Het Rijk koopt diensten of producten maatschappelijk verantwoord in. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) betekent dat het Rijk niet alleen let op de prijs van een dienst of een product. Maar ook op de effecten op milieu en sociale aspecten, zoals werkgelegenheid. Overheden nemen hiervoor eisen op in hun aanbestedingen. Zo hopen ze duurzame producten en diensten aan te schaffen.