Fossiele brandstoffen in de toekomst

De Rijksoverheid wil het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals aardgas, steenkool en aardolie, sterk verminderen. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt het broeikasgas CO2 vrij. Dat is slecht voor het klimaat. Daarom stimuleert de Rijksoverheid energiebesparing en de stapsgewijze overgang naar duurzame energie. In 2050 moet het energiesysteem CO2-vrij zijn.

Steeds minder aardgas, maar aardgas blijft voorlopig nodig

Nederland gebruikt nog veel aardgas. De komende jaren wil het kabinet duurzame alternatieven voor aardgas stimuleren, zodat er steeds minder gas nodig is. Maar op dit moment is er nog niet genoeg duurzame energie om aardgas te vervangen. Bovendien kost het tijd om bijvoorbeeld gebouwen aardgasvrij te maken en vervoer en industrie te verduurzamen. Ook veel huishoudens gebruiken nog aardgas om het huis te verwarmen. 

Het kabinet neemt maatregelen om ervoor te zorgen dat er genoeg gas is zolang dat nodig is. Tegelijkertijd wil het de vraag naar gas verminderen, door energiebesparing en duurzame energie te stimuleren.

Minder afhankelijk worden van aardgas in de gebouwde omgeving

Om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen neemt de overheid verschillende maatregelen:

  • Isolatie van woningen, scholen, winkels en kantoren. Om de vraag naar energie terug te dringen, wil de overheid de komende jaren veel gebouwen beter isoleren. Doel is onder meer om tot en met 2030 2,5 miljoen woningen te isoleren.
  • Hulp bij verduurzaming van woningen. De overheid wil onder andere met subsidies het voor mensen makkelijker maken om hun huis te verduurzamen.
  • Verduurzaming van hele wijken. De overheid helpt gemeenten om wijken collectief te verduurzamen. Bijvoorbeeld door wijken te laten overstappen van gas naar een andere energievoorziening, zoals het warmtenet. Of door bewonersinitiatieven te stimuleren.
  • Scherpe milieueisen aan nieuwbouw en verduurzaming van woningen. Met scherpe milieueisen kunnen huizen worden verduurzaamd of duurzaam gebouwd zonder dat dit ten koste gaat van het milieu. Dankzij deze eisen nam de CO2-uitstoot al af van 29,1 Mton (1990) naar 22,6 Mton (2021). Ondanks dat er in de afgelopen decennia veel meer huizen werden gebouwd. Gemeenten kunnen hulp krijgen om duurzaam te bouwen via het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie.

Minder aardolie nodig, maar zonder aardolie kan nog niet

Aardolie is vooral belangrijk voor de industrie en vervoer. Van aardolie wordt onder andere diesel, kerosine, benzine en LPG gemaakt. Ook is het een grondstof voor producten van kunststof. Het kabinet stimuleert het gebruik van alternatieven voor aardolie:

  • biomassa als grondstof voor energie, kunststof en brandstof;
  • biodiesel en biobrandstoffen als brandstof.

Minimale voorraad olie en olieproducten

De meeste olie die Nederland gebruikt, wordt geïmporteerd. Wereldwijd hebben landen met elkaar afgesproken dat ze altijd een minimale voorraad van olie en olieproducten houden. Nederland houdt een voorraad aan voor ongeveer 90 dagen. 

Vanwege het verbod op de import van Russische ruwe olie en aardolieproducten heeft het kabinet een Landelijk Crisisplan Olie gemaakt, waarin maatregelen staan om te besparen op olie en olieproducten. Deze maatregelen gaan gelden als er schaarste aan olie of olieproducten dreigt.

Verbod op kolen bij productie van elektriciteit

Het gebruik van kolen voor de productie van elektriciteit is sinds 2019 verboden, omdat daar veel CO2 bij vrijkomt. Toch zijn er op dit moment nog 4 kolencentrales die elektriciteit opwekken. Zij krijgen nog een aantal jaar de tijd om over te stappen op schone brandstoffen om energie op te wekken. Bijvoorbeeld biomassa, biobrandstoffen en waterstof. De Amercentrale heeft hiervoor nog tot eind 2024. De overige 3 kolencentrales krijgen tot eind 2029 de tijd om over te stappen.

Afbouw van gaswinning

Nederland wint zelf aardgas en importeert een deel uit andere landen. Er komt steeds minder aardgas uit Nederland zelf door:

  • snellere afbouw van de gaswinning in Groningen;
  • minder gas in de 200 kleine gasvelden op land en zee.

Nederland wint zelf nog aardgas om de import van buitenlands gas te beperken De hoeveelheid gewonnen gas mag daarom niet meer zijn dan wat in Nederland zelf gebruikt wordt.

Geen nieuwe vergunningen voor onderzoek naar gaswinning op land

In het coalitieakkoord hebben de regeringspartijen afgesproken dat:

  • er geen nieuwe vergunningen worden afgegeven voor gaswinning onder de Waddenzee;
  • er geen vergunningen worden afgegeven om te gaan zoeken naar gasvelden in gebieden die niet vergund zijn;
  • de procedure voor de gaswinning in Ternaard wordt afgerond.

Vergunning voor opsporing en winning delfstoffen

Bedrijven hebben een vergunning nodig om delfstoffen zoals olie en gas op te sporen en te winnen. De staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat (EZK) geeft deze vergunning af. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de opsporing en winning van delfstoffen.

Geen winning van schaliegas in Nederland

In Nederland zijn er geen bedrijven die schaliegas (een vorm van aardgas) winnen. Het kabinet wil dat bedrijven ook in de toekomst niet naar schaliegas zoeken of het winnen. Dit staat in de Structuurvisie Ondergrond. Nederland zet in op duurzaam opgewekte energie. Het gebruik van aardgas wordt zoveel en zo snel mogelijk vervangen door energie waarbij veel minder CO2 vrijkomt.