Kwaliteit jeugdhulp

VOG verplicht voor alle professionals in de jeugdzorg

Iedereen die in de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering werkt, moet een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben. Dat moet voorkomen dat professionals met een strafblad in de jeugdzorg werken. Bijvoorbeeld omdat ze zijn veroordeeld voor seksueel misbruik. 

De volledige kwaliteitseisen staan in de Jeugdwet en het Besluit Jeugdwet.

Registratie voor groot deel van jeugdprofessionals

Medewerkers in de jeugdhulp kunnen zijn ingeschreven in het BIG-register of in het Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). In deze registers kan iedereen controleren of een professional de juiste diploma’s heeft om zijn beroep uit te oefenen. Ook staat daarin dat iemand niet meer als hulpverlener mag werken. Bijvoorbeeld als de rechter een beroepsverbod heeft opgelegd.

Professionals in de jeugdzorg moeten zich steeds bijscholen om hun registratie te behouden. Daarnaast moeten jeugdprofessionals zich houden aan hun beroepscode.

Bepaalde taken alleen door geregistreerde professionals

Alleen geregistreerde professionals in de jeugdzorg mogen mentor zijn van jongeren. Of bijvoorbeeld een behandelplan maken. Professionals die zich niet hoeven te registreren, mogen die taken niet uitvoeren. Wie wat mag, staat in het Kwaliteitskader Jeugd.

Verplichte certificaten voor organisaties in de jeugdbescherming of jeugdreclassering

Gecertificeerde instellingen zijn organisaties in de jeugdbescherming of jeugdreclassering. Deze organisaties moeten een certificaat hebben. Dat bewijst dat ze voldoen aan eisen. Bijvoorbeeld dat ze kunnen aantonen dat ze voorkomen dat jongeren onder druk worden gezet. Of dat ze een verslag maken als een hulpverlener ruzie heeft gekregen met een gezin.

Het Keurmerkinstituut geeft de certificaten uit aan organisaties in de jeugdbescherming of jeugdreclassering.

Meer samenwerken in jeugdhulp

Een goede samenwerking tussen gemeenten en derden verhoogt de kwaliteit van de jeugdhulp. En dat is goed voor kind, jongere en gezin. Gemeenten werken meestal ook regionaal samen. Vooral als het om specialistische zorg gaat. Nu is deze samenwerking nog op eigen initiatief. Vanaf 1 januari 2027 worden gemeenten verplicht om te zorgen dat specialistische jeugdzorg in elke regio goed is geregeld.

Kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, krijgen meer kansen zich te ontwikkelen door onderwijs en zorg beter te combineren. De Rijksoverheid zet daarom in op een nauwe samenwerking tussen zorg en onderwijs. Over prioriteiten en activiteiten op dit onderwerp is meer te lezen op de website Voor Jeugd & Gezin.

Alle plannen van de samenwerkende partijen om de jeugdzorg te verbeteren staan in de Hervormingsagenda Jeugd. Het doel daarvan is dat kinderen en gezinnen die hulp nodig hebben, zo snel mogelijk de juiste hulp en ondersteuning krijgen.

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en kindcheck

De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals bij het signaleren en handelen bij (vermoedens van) huiselijk geweld of kindermishandeling. Hieronder vallen ook psychisch of seksueel geweld en verwaarlozing. De meldcode is bedoeld voor professionals werkzaam in de gezondheidszorg, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp, justitie en het onderwijs.

Naast de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling moeten organisaties waar professionals werken een aantal zaken regelen. Bijvoorbeeld de kindcheck en de Verwijsindex Risicojongeren (VIR). Door de Tweede Kamer is een motie aangenomen om de VIR uit de Jeugdwet te schrappen. 

Bij een kindcheck controleren professionals of de volwassene waarmee ze werken kinderen heeft. Bijvoorbeeld als de ouder hulp krijgt voor een psychische stoornis of verslaving. De professional moet dan nagaan of de kinderen veilig zijn en of er hulp nodig is.

Klachten over jeugdhulp

Jongeren of ouders die niet tevreden zijn, moeten een klacht kunnen indienen bij een organisatie die jeugdhulp geeft. Over een jeugdwerker kunnen zij een klacht indienen bij een tuchtcollege. Dat college van artsen of andere hulpverleners beoordeelt of een jeugdwerker professioneel heeft gehandeld. 

Toezicht op jeugdhulp

De Rijksoverheid houdt toezicht op:

• werknemers die jeugdhulp aanbieden;
• organisaties die jeugdhulp mogen geven (jeugdhulpaanbieders);
• organisaties die jeugdbescherming en jeugdreclassering uitvoeren (gecertificeerde instellingen).
• Veilig Thuis;
• de Raad voor de Kinderbescherming;
• jeugdgevangenissen.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid houden samen toezicht.