Nederland is op 29 en 30 maart 2023 mede co-host op de tweede ‘Summit for Democracy’, die wordt georganiseerd door de Verenigde Staten. Andere co-hosts zijn Costa Rica, Zambia en Zuid-Korea. Wereldwijd staan democratie en mensenrechten onder druk. Samen moeten we er alles aan doen om te voorkomen dat democratische principes verder afbrokkelen.
Tijdens de eerste dag van de ‘Summit for Democracy’ zitten de politieke leiders van de vier co-hosts Zuid-Korea, Zambia, Costa Rica en Nederland ieder een sessie voor over de uitdagingen waarvoor democratieën staan en de mogelijke antwoorden hierop. Minister-president Rutte zal dit doen voor het thema ‘Democracy Delivering Justice for All’.
Op 30 maart organiseert Nederland, als co-host namens de bredere Europese regio, een event over mediavrijheid. Nederland zet zich wereldwijd in voor de bescherming en bevordering van fundamentele principes als democratie, rechtstaat en mensenrechten. Vrijheid van meningsuiting is een voorwaarde voor een goed functionerende democratie. Media spelen daarin een essentiële rol: met platforms en middelen breng je ideeën verder en stimuleer je het maatschappelijke debat, zodat mensen hun eigen mening kunnen vormen.
Wat kunnen overheden doen om te voorkomen dat media en journalisten worden belemmerd in hun werk? Welke wettelijke en andere maatregelen kunnen ze nemen om journalisten te beschermen en ze de fysieke en mentale ruimte te geven om onafhankelijk en vrij hun werk te doen? Hoe kunnen overheden beter samenwerken met het maatschappelijk middenveld om zorg te dragen voor onafhankelijke en diverse media? En hoe zorgen we voor een internationaal klimaat waarin landen elkaar aanspreken op mediavrijheid?
Over die vragen wil Nederland op 30 maart open en eerlijk het gesprek aangaan met regeringsvertegenwoordigers, maatschappelijke organisaties, jongeren, academici en journalisten tijdens een hybride event voor de Europese regio. Met als doel: het bevorderen van mediavrijheid, zodat journalisten hun werk kunnen doen ten gunste van een bloeiende en vrije democratische samenleving.
Vrijheid van meningsuiting is een voorwaarde voor een goed functionerende democratie. Media spelen een essentiële rol: met platforms en middelen breng je ideeën verder en stimuleer je het maatschappelijke debat, zodat mensen hun eigen mening kunnen vormen. 85 Procent van de wereldbevolking ervaart een afname van persvrijheid in hun land. Ook in Europa staat mediavrijheid onder druk, blijkt het meest recente jaarrapport van het Safety of Journalists Platform: ‘War in Europe and the Fight for the Right to Report’.
Bescherming veiligheid van journalisten
Journalisten lopen risico’s tijdens hun werk en worden zelfs vermoord omdat ze zich uitspreken tegen de machthebbers. Tussen 2016 en 2021 lieten wereldwijd 455 journalisten het leven – en dat is nog zonder journalisten die tijdens de oorlog in Oekraïne omkwamen. Misdrijven tegen journalisten blijven in 9 van de 10 gevallen echter onbestraft. De strijd tegen straffeloosheid gaat door, ook al vonden misdrijven veertig jaar geleden plaats, zoals de moord op IKON-journalisten in El Salvador. Wat moet er verder gebeuren om de digitale, fysieke en psychosociale veiligheid van journalisten te verbeteren? Verschillende projecten bieden een veilige haven voor bedreigde journalisten, zoals Shelter Cities. Zo kwam de Peruaanse fotojournalist Atoq op adem in Shelter City Den Haag.
Vrijheid van meningsuiting online
Met de komst van sociale media kan iedereen zijn eigen platform creëren en een publiek aanspreken. Maar wat als er op die manier nepnieuws wordt verspreid? En hoe treed je op tegen het online bedreigen van vrouwelijke journalisten? De wet- en regelgeving om de vrijheid van meningsuiting online te beschermen, moet verbeteren om zo haattoespraken, online bedreigingen en de verspreiding van desinformatie tegen te gaan. Daarnaast zou er op digitale platforms meer oog moeten zijn voor journalistieke basisprincipes, zodat dialogen op een ethische en integere manier plaatsvinden.
Versterking van vrije, diverse en onafhankelijke media
Door de coronacrisis en de komst van allerlei online platforms daalden advertentie inkomsten van traditionele media en vonden er bezuinigingen plaats bij nieuwsredacties. Onafhankelijke journalistiek staat hierdoor onder druk. De financiële levensvatbaarheid van media is van algemeen belang. Hoe kunnen we de weerbaarheid van media-uitingen vergroten? Daarnaast is het belangrijk dat alle bevolkingsgroepen gezien en gehoord worden. Diversiteit en gendergelijkheid is nodig, niet alleen tijdens de mediaproductie maar ook in de content.
Veel gestelde vragen Summit for Democracy
De Summit for Democracy is een digitale topconferentie. Het is een initiatief van de Amerikaanse president Biden en richt zich onder andere op het beschermen van landen tegen autoritarisme, het bevorderen van mensenrechten, en corruptiebestrijding. Naast president Biden, zullen politieke leiders van de 4 co-hosts Zuid-Korea, Zambia, Costa Rica en Nederland op 29 maart 2023 ieder een sessie voorzitten over de uitdagingen waarvoor democratieën staan en de mogelijke antwoorden hierop. Minister-president Rutte zal dit doen voor het thema Justice for All.
Op 30 maart 2023 organiseert Nederland een evenement over het thema Mediavrijheid voor de bredere Europese regio.
Het doel van de top is actief het belang benadrukken van een goed functionerende democratie en een vrije samenleving die toegang heeft tot betrouwbare en onafhankelijke informatie, en waar sprake is van persvrijheid en de veiligheid van journalisten wordt gegarandeerd. De Nederlandse bijdrage op 30 maart 2023 richt zich in het bijzonder op laatstgenoemde punten.
1 van de prioriteiten van het Nederlands mensenrechtenbeleid is de vrijheid van meningsuiting, internetvrijheid en veiligheid van journalisten. Mensenrechten vormen de grondslag voor een democratie. Nederland zet zich wereldwijd in voor de bescherming en bevordering van fundamentele principes als democratie, rechtstaat en mensenrechten. Wereldwijd staan deze vrijheden onder druk. Als co-host van de Summit for Democracy levert Nederland een actieve bijdrage aan de onafhankelijke positie van journalisten en mediaorganisaties wereldwijd.
De Summit heeft 3 belangrijke pijlers:
versterking van de democratie en verdediging tegen autoritarisme;
corruptie aanpakken en bestrijden;
bevorderen van de eerbiediging van de mensenrechten.
De eerste top was virtueel en vond plaats op 9 en 10 december 2021. Nederland zal samen met de Verenigde Staten, en de regeringen van Costa Rica, Zambia en Zuid-Korea de tweede virtuele top op 29 maart 2023 organiseren, gevolgd door bijeenkomsten in elk van deze landen op 30 maart met vertegenwoordigers van de overheid, de private sector en het maatschappelijk middenveld. Tussen de twee toppen in december 2021 en maart 2023 door is Nederland samen met de Amerikaanse regering en de partners bezig met een ‘Jaar van Actie’ om de doelstellingen van de top en de toezeggingen die tijdens de eerste top zijn gedaan, te realiseren.
Voorde eerste top van 9 en 10 december 2021 werd het grootste deel van het programma live gestreamd. Informatie over hoe u de tweede Summit kunt bekijken wordt breed gedeeld, zodra de informatie beschikbaar is.
Op 30 maart 2023 organiseert Nederland een high-level hybride multi-stakeholder event voor de Europese regio waarbij de focus ligt op mediavrijheid, in het format van een talkshow. Het event brengt verschillende partijen bijeen, zoals regeringsvertegenwoordigers, maatschappelijke organisaties, gerenommeerde journalisten, verdedigers van mensenrechten, academici wetenschap, de private sector en andere belanghebbenden.
Voor dit hybride event zal een zeer select aantal vertegenwoordigers uit deze groepen persoonlijk worden uitgenodigd om in Den Haag deel te nemen. Voor alle andere geïnteresseerden zal de talkshow live digitaal te volgen zijn. Meer informatie hierover volgt.
De resultaten van een event van en met vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, te organiseren door Free Press Unlimited op 29 maart 2023, zullen eveneens worden gepresenteerd tijdens de talkshow op 30 maart 2023. Voor vragen over dit event kunt u mailen naar: invitations@freepressunlimited.org.
De Nederlandse regering werkt samen met het maatschappelijk middenveld op zowel regionaal, nationaal, als Europees niveau aan democratische vernieuwing en aan het vormgeven en uitvoeren van concrete toezeggingen en resultaten voor de Summit. Het relevante maatschappelijk middenveld wordt hierbij op een zinvolle manier - gericht op samenwerking - betrokken.
De tweede top zal vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld samenbrengen met regeringsvertegenwoordigers uit de bredere Europese regio. Daarnaast zal er een event worden georganiseerd door Free Press Unlimited op 29 maart. De uitkomsten van dit event zullen een plek krijgen in de talkshow op 30 maart. Meer informatie over dit event volgt.
Ten slotte werken landen en organisaties uit het maatschappelijk middenveld samen middels de verschillende democratiecohorten tijdens het ‘ Jaar van Actie’. Belanghebbenden rondom het thema mediavrijheid komen samen in het ‘Media Freedom Cohort’, mede geleid door de Nederlandse en de Canadese regering, en Internews. In dit cohort nemen bijna 30 landen deel, en meer dan 70 vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld, stichtingen en de particuliere sector. In dit cohort wordt gewerkt aan het bevorderen van toezeggingen van de top. De uitkomsten van het Media Freedom Cohort zullen worden gepresenteerd in de talkshow op 30 maart.
Alle democratieën, inclusief de Nederlandse, staan voor uitdagingen. Deelname aan de top biedt regeringen, het maatschappelijk middenveld en de private sector de kans om publiekelijk concrete toezeggingen te doen ter bevordering van de democratie, mensenrechten, en de strijd tegen corruptie in binnen- en buitenland. Tijdens het ‘Jaar van actie’ is Nederland samen met onze partners actief betrokken bij de uitvoering van meer dan 750 toezeggingen die zijn gedaan tijdens de eerste Summit. Deze toezeggingen omvatten bijvoorbeeld hervormingen van de wetgeving, inspanningen voor buitenlandse ondersteuning, internationale pleitbezorging en implementatie van internationale normen.
Zo heeft Nederland bijvoorbeeld een toezegging gedaan om €15 miljoen bij te dragen aan de veiligheid van journalisten wereldwijd. Middels 2 nieuwe projecten ter waarde van €20 miljoen, gefinancierd uit het Mensenrechtenfonds subsidiebeleidskader ‘Safety for Voices’, zal Nederland de komende 5 jaar wereldwijd bijdragen aan de fysieke, juridische, digitale en psychosociale veiligheid van journalisten en mediawerkers in nood.
Voor het beschermen en bevorderen van fundamentele principes zoals democratie, rechtstaat en mensenrechten is samenwerking essentieel. De Summit biedt gelegenheid om het belang van deze samenwerking te benadrukken, en de samenwerking tussen nationale en lokale overheden, wetgevers, het maatschappelijk middenveld, internationale en transnationale organisaties, filantropische instellingen en de private sector te versterken.
Op de Summit zelf komen regeringsvertegenwoordigers samen met deze partners om concrete initiatieven voor het beschermen en bevorderen van deze principes verder te brengen en versterken. Samenwerking met het maatschappelijk middenveld is van cruciaal belang voor het behalen van de doelstellingen van de Summit. Door gebruik te maken van de invloed van de private sector kunnen landen samenwerken aan innovatieve en impactvolle initiatieven op de aandachtsgebieden, en deze verder te brengen.
Tezamen met initiatiefnemer VS en co-hosts Zuid-Korea, Zambia en Costa Rica, nodigen we zo breed als mogelijk landen uit deel te nemen aan de Summit.
We zullen blijven samenwerken met deelnemers aan de Summit en andere overheden, wetgevers, het maatschappelijk middenveld en internationale en transnationale organisaties wereldwijd om democratische achteruitgang tegen te gaan, respect voor mensenrechten te bevorderen en corruptie in binnen- en buitenland te bestrijden, zowel binnen de Summit als daarbuiten.
