Zonne-energie in Nigeria: noodzakelijk voor klimaat, kansen voor bedrijfsleven
Ministeries
Als vertegenwoordiger voor een farmaceutisch bedrijf zocht apotheker Bolade Soremekun in de jaren tachtig een energiebron om medicijnen en vaccins koel te houden. “Ik ontdekte zonne-energie als dé manier om niet afhankelijk te zijn van diesel en een vervuilende generator. Een wereld aan mogelijkheden ging voor me open. Toen was er geen weg terug.” Bolade richtte een van de eerste zonne-energiebedrijven in Nigeria op.
Daarnaast traint hij via zijn Rubitec Academy professionals waardoor de kennis en capaciteit van de zonne-energiesector in zijn land toeneemt. Ook is hij onderdeel van het nieuwe Nederlands Nigeriaanse impact cluster RenewableTechNigeria dat tijdens het Netherlands Nigeria Clean Tech Event is gelanceerd.
Je hebt als een van de eersten in Nigeria een zonne-energiebedrijf opgericht?
“Ja, klopt. Op de een of andere manier was ik vrij snel overtuigd van het idee dat zonne-energie misschien wel eens de toekomst zou kunnen zijn. Dat deze vorm van energie een alternatief kon worden voor vervuilende fossiele brandstof.” In Sub-Sahara Afrika wordt jaarlijks 50 miljard dollar aan diesel verbruikt. In 17 landen in deze regio leveren dieselgeneratoren zelfs meer capaciteit dan het vaste energienetwerk. Dit is een grote bron van vervuiling. In Nigeria is de uitstoot vergelijkbaar met 35% van alle 150 miljoen motorvoertuigen bij elkaar opgeteld.”
Stond iedereen direct te springen om over te stappen naar zonne-energie?
“Tot op de dag van vandaag moeten wij mensen overtuigen dat zonne-energie een betrouwbaar en betaalbaar alternatief is voor traditionele vormen van energie. ‘Kun je echt een heel huis of bedrijf voorzien van stroom met zonnepanelen?’, is een van de vragen die wij nog steeds krijgen. Wat altijd helpt, is om het gewoon te laten zien. Wij nemen potentiële klanten mee naar een locatie, een huis of bedrijf, of zelfs een hele straat, en laten zien dat het dus echt kan.”
Hoe belangrijk is het voor Nigeria om over te schakelen naar duurzame energie en wat merkt het land van de klimaatverandering?
“Nigeria is met 218 miljoen mensen het Afrikaanse land met de meeste inwoners. De behoefte aan energie is gigantisch. Als wij als land deze energiebehoefte niet duurzaam gaan oplossen, zullen de effecten verwoestend zijn. Nu al kampt Nigeria met de gevolgen van klimaatverandering waar wij niet eens zelf verantwoordelijk voor zijn vanwege onze relatief lage uitstoot. Dit jaar zijn wij getroffen door de ergste overstromingen in decennia met honderden doden tot gevolg. Ik zag van de week nog filmpjes van mensen die hun huis moesten ontvluchten en door een kolkende watermassa werden verzwolgen. Verschrikkelijk om te zien.”
Op dit moment vindt de COP27 plaats in Egypte, de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties. Steun jij de oproep dat arme landen door rijke landen geholpen moeten worden in de strijd tegen klimaatverandering?
“Absoluut. Arme landen zijn het minst verantwoordelijk voor klimaatverandering, maar dragen wel de gevolgen. Tegelijkertijd hebben ze niet de financiële middelen om zichzelf te beschermen. De rijke landen hebben die middelen wel en zijn het meest verantwoordelijk voor klimaatverandering. Rijke landen hebben daarmee de plicht arme landen te helpen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan.”
Steunt de Nigeriaanse overheid de energietransitie?
“Tot nu toe kunnen wij de overheid goed meekrijgen om de transitie naar zonne-energie te maken. Als wij in een provincie een gemeenschap of dorp op zonnepanelen hebben aangesloten, komt eigenlijk altijd wel de gouverneur kijken wat we hebben gedaan. Zij hebben goed door dat zonne-energie niet alleen gunstig is voor het klimaat, maar ook een sociale en maatschappelijke verandering teweeg kan brengen.”
Om welke sociale en maatschappelijke veranderingen gaat het dan?
“Nigeria heeft gemeenschappen en dorpen die niet zijn aangesloten op het landelijke energienetwerk. Zoals in het noorden en noordoosten van ons land waar het daarnaast al jarenlang onrustig en onveilig is. In een aantal van die gemeenschappen en dorpen hebben wij zonnepanelen geïnstalleerd. Zij hebben nu voor het eerst elektriciteit. Ook ’s avonds, in hun huizen of op straat dankzij straat- en verkeerslichten op zonne-energie. De bewoners hebben ons verteld dat hun gevoel van veiligheid is vergroot sinds er licht is. Ook ondernemers zijn blij met een stabiele stroomvoorziening. Stroomonderbrekingen zorgden ervoor dat zij hun restaurant, bakkerij of garage soms plotseling moesten sluiten. Nu kunnen ze ongestoord doorwerken en geld verdienen.”
Zijn grote commerciële bedrijven ook geïnteresseerd in zonne-energie?
“Meer en meer bedrijven in Nigeria schakelen over naar zonne-energie. Deels omdat zij een bijdrage willen leveren aan de energietransitie en deels om kosten te besparen nu de prijzen voor energie wereldwijd tot recordhoogtes stijgen. Onder onze klanten zitten onder andere een aantal banken. Voor hen hebben we geldautomaten voorzien van zonnepanelen.”
Het installeren van zonnepanelen is een vak. Hoe komen jullie aan personeel?
“Wij hebben in 2019 de Rubitec Academy opgericht om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar voldoende en gekwalificeerd personeel. Wij werken hiervoor samen met universiteiten en technische opleidingen in Nigeria om studenten te interesseren om te kiezen voor een carrière in de techniek. Inmiddels hebben meer dan 200 studenten de opleiding van zes weken afgerond en zijn nu werkzaam als erkend installateur, mini-grid design engineers en projectbegeleiders.”
Rubitec Solar is ook onderdeel van het consortium RenewableTechNigeria dat in november is gelanceerd. Wat is dit voor een initiatief?
“Binnen dit consortium werken publieke en private partners uit Nigeria en Nederland samen aan de duurzame energietransitie in Nigeria. Een van de Nederlandse deelnemers waar wij mee gaan samenwerken is SEECE. Met dit expertisecentrum voor duurzame, betrouwbare en betaalbare elektrische energievoorziening van hogeschool HAN worden trainingen en cursussen ontwikkeld voor onze Rubitec Academy.”
Netherlands Nigeria Clean Tech Event: lancering RenewableTechNigeria
Begin november vond in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja en in Lagos het tweedaagse Netherlands Nigeria Clean Tech Event plaats. Tijdens dit event is het Nederlands-Nigeriaanse impactcluster RenewableTechNigeria gelanceerd. Dit consortium richt zich op het faciliteren, demonstreren en ondersteunen van de uitrol van hybride zonnesystemen, met name door bedrijven aan elkaar te koppelen. Het doel is om de vele dieselgeneratoren te vervangen die momenteel een groot deel van de economie van Nigeria aandrijven.
Het partnerschap RenewableTechNigeria komt voort uit de gecombineerde ambitie van de Nederlands en Nigeriaanse private sector en de Nederlandse overheid. Het project zal de samenwerking tussen Nederlandse en Nigeriaanse bedrijven en kennisinstellingen actief ondersteunen, waardoor ze gezamenlijk de Nigeriaanse markt kunnen betreden en tegelijkertijd de ontwikkeling van de sector duurzame energie in Nigeria stimuleren.
Het consortium bestaat uit een samenwerking tussen niet-concurrerende particuliere Nederlandse en Nigeriaanse spelers gericht op zonne-energietoepassingen, met complementaire vaardigheden, expertise en kennis.