Aftellen naar de VN-Waterconferentie: duurzaam drinkwater in Indonesië
Ministeries
Van 22 tot en met 24 maart vindt in New York de Waterconferentie van de Verenigde Naties (VN) plaats. Een van de thema’s op de conferentie: drinkwater. Nederland is wereldwijd toonaangevend op dit gebied en voelt de verantwoordelijkheid om haar kennis te delen met andere landen. Bijvoorbeeld via het WaterWorX-programma in Indonesië. Vandaag vertellen de Nederlandse waterexperts Thomas de Jong en Pieter Cusell over de successen én de lessen van het programma.
Cusell is internationaal programmamanager bij Oasen, een Nederlands drinkwaterbedrijf dat in Indonesië bijdraagt aan de ambitieuze doelstelling van WaterWorX om uiterlijk in 2030 wereldwijd 10 miljoen mensen duurzaam toegang te geven tot schoon drinkwater. WaterWorX is een initiatief van de Nederlandse drinkwaterbedrijven in samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘Het is een uniek project, omdat we stapsgewijs met lokale waterbedrijven werken om vóór 2030 een duurzame verandering teweeg te brengen’, zegt Cusell.
Drie fases
Hij legt uit: ‘Het WaterWorX-programma bestaat uit drie fases. In fase 1 zorgden we samen met de lokale waterbedrijven voor een goede basis en maakten we concrete plannen. Vervolgens ging in 2022 de bouwfase van start. In die fase, die loopt tot 2026, moeten de gemaakte plannen ook echt uitgevoerd gaan worden. In de laatste fase, van 2027 tot 2030, zal de nadruk sterk liggen op de overdracht en het vergroten van de veerkracht van de waterbedrijven.’
WOP's
WaterWorX is opgedeeld in zogeheten Water Operator Partnerships (WOP), die een samenwerking vormen tussen Nederlandse en Indonesische drinkwaterbedrijven. Momenteel bevindt het programma zich dus volop in fase twee, waar het delen van kennis centraal staat.
Oasen deelt haar kennis in de regio Sragen in Indonesië. Cusell vertelt: ‘Er is momenteel veel aandacht voor het verbeteren van de klantervaringen, de waterkwaliteit en het verminderen van lekverlies. Momenteel heeft het waterbedrijf in Sragen een lekverlies - geproduceerd water dat door leidinglekkages weglekt - van 27%. Sinds de start van WaterWorX in 2017 daalt dit met 2% per jaar.’
Normeringen
Hij gaat verder: ‘Om de waterkwaliteit te verbeteren zijn er trainingen gegeven over hygiënisch werken, zorgt Oasen voor begeleiding bij het opzetten van het waterkwaliteitsprogramma en worden er laboratoriumtrainingen gegeven. Daar wordt geïnvesteerd in nieuwe technieken zodat er nauwkeuriger vastgesteld kan worden of het geproduceerde water voldoet aan de WHO- en landelijke normeringen.’
Nederlandse samenwerking
Oasen is niet de enige Nederlandse partij die zich sterk maakt voor duurzame beschikbaarheid van drinkwater in Indonesië. Het bedrijf werkt namelijk nauw samen met VEI, dat in de regio Semarang haar eigen WOP heeft. Thomas de Jong is projectmanager van VEI en kent de uitdagingen in dat gebied als geen ander. ‘Semarang, een stad met zo’n 1,8 miljoen inwoners, heeft te kampen met forse bodemdaling. Die kan oplopen tot wel 10 centimeter per jaar, wat forse overstromingen tot gevolg kan hebben. De daling wordt voor een groot deel veroorzaakt door de particuliere onttrekking van grondwater, door bedrijven maar ook door gewone huishoudens.’
Om die grondwateronttrekking te verminderen is het noodzakelijk om te bouwen aan een sterk lokaal waterbedrijf, stelt De Jong. ‘Wat we willen stimuleren is een overgang van particuliere watervoorziening op basis van grondwater, naar watervoorziening vanuit het waterbedrijf op basis van oppervlaktewater. Bij die transitie ondersteunen we het lokale waterbedrijf met het stapsgewijs verbeteren van de watervoorziening zodat zij een beter alternatief zijn ten opzichte van particuliere grondwateronttrekking.
De Jong en Cusell benadrukken dat de projecten waarbij ze in Indonesië betrokken zijn een verbindend karakter hebben: ‘We komen niet vanuit Nederland even vertellen hoe het allemaal moet. We willen lokale waterbedrijven juist helpen zich te ontwikkelen, daarbij ook gebruikmakend van de kennis die al aanwezig is.’
Vliegwiel
De Nederlanders zien dat hun WOP’s werken als vliegwiel voor lokale waterbedrijven. Cusell vertelt: ‘We koppelen steeds een Nederlandse expert aan een Indonesische expert en stemmen onze plannen echt op de werkvloer af. Daardoor groeit de lokale expertise en ook de status van de waterbedrijven hier. Zij kunnen op hun beurt de opgedane kennis weer delen met andere partijen.’
En dat is precies waar WaterWorX voor staat, gaat De Jong verder. ‘Uiteindelijk gaat het om duurzaamheid en de beschikbaarheid en kwaliteit van water op de lange termijn. Als het programma straks in 2030 ophoudt en wij hier weg zijn dan gaat het erom dat de waterbedrijven zichzelf verder kunnen ontwikkelen.’ In dat kader wordt er in mei van dit jaar ook een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen WaterWorX en de Vereniging van Indonesische Waterbedrijven.
Sparren met de ambassade
Zowel VEI als Oasen staan in nauw contact met de Nederlandse ambassade en de Nederlandse vertegenwoordiger voor water die geplaatst is bij het Indonesische Ministerie voor Publieke Werken in Jakarta. ‘Zij zijn altijd bereid om met ons te sparren. De laatste jaren zijn zij verschillende keren langs geweest om de voortgang met eigen ogen te zien en de connectie te maken met andere Nederlandse waterprogramma’s in de regio, zoals Partners voor Water en de Blue Deal.'
VN Waterconferentie
Het thema drinkwater zal nadrukkelijk aan bod komen tijdens de eerste VN-Waterconferentie in bijna 50 jaar, die moet bijdragen aan het behalen van de internationale afspraken op het gebied van water en dit proces versnellen.
Ook andere thema's, zoals droogte, overstromingen en democratie & water passeren in New York de revue. Lees hier meer over deze thema's.