Ethiopië: een land van grote ambities en uitdagingen
Ministeries
Ethiopië heeft een van de snelst groeiende economieën van Afrika. Tegelijkertijd leeft een groot deel van de bevolking in armoede. Paula Schindeler, plaatsvervangend ambassadeur en Hoofd Ontwikkelingssamenwerking bij de Nederlandse ambassade, vertelt hoe Nederland bijdraagt aan ontwikkeling en stabiliteit in Ethiopië en tegelijkertijd nieuwe kansen creëert voor Nederlandse bedrijven.
Ethiopië ligt in Oost-Afrika. Het land is ongeveer 25 keer zo groot als Nederland en is met zo’n 130 miljoen inwoners het op één na dichtstbevolkte land van Afrika. Er wonen meer dan 80 etnische groepen samen die ieder een eigen taal spreken. ‘Ethiopië is een enorm land met grote diversiteit’, vertelt Paula. ‘De 14 regio’s zijn zeer verschillend, maar allemaal zijn ze trots op de Ethiopische cultuur en geschiedenis. Bijvoorbeeld omdat het land nooit gekoloniseerd is geweest en een rijke geschiedenis heeft die teruggaat naar het begin van de mensheid. Zo zijn sommige van de oudste resten van de mensheid in Ethiopië gevonden.’
Twee gezichten van Ethiopië
Paula woont en werkt sinds 2022 in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië. De stad waar ze drie jaar geleden aankwam is bijna niet meer te herkennen. ‘Het is indrukwekkend hoe de stad in een korte tijd is ontwikkeld. Er zijn grote boulevards en fonteinen, fiets- en wandelpaden, speeltuinen en er is veel groen aangelegd. Dat past helemaal in de visie en grote ambities van de Ethiopische regering, maar ging ook gepaard met gedwongen verplaatsingen van burgers en bedrijven.’
In Addis Abeba is een zetel van de Afrikaanse Unie gevestigd, waardoor het land ook politiek een belangrijke speler is op het hele Afrikaanse continent. Daarnaast is Ethiopië sinds 2024 lid van BRICS+, een samenwerkingsverband tussen onder andere China, Rusland, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten. Addis Abeba is bovendien gekozen als locatie voor de klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP32) in 2027.
Als je de hoofdstad verlaat, kom je al snel in een andere wereld terecht. ‘Waar in de stad alle snelle ontwikkelingen centraal staan, leven veel mensen op het platteland in armoede. Ruim 40% van de bevolking leeft onder de armoedegrens van drie dollar per dag, veel mensen zijn afhankelijk van humanitaire hulp en kinderen lijden aan ondervoeding’, vertelt Paula. ‘Ethiopië heeft twee gezichten die naast elkaar bestaan.’
Nederland en Ethiopië
Voor Nederland is Ethiopië een belangrijke partner in oostelijk Afrika. Zo zijn er ongeveer 100 Nederlandse bedrijven actief, bijvoorbeeld in de logistiek, biersector, land- en tuinbouw. ‘Met name in de bloementeelt zie je hier veel Nederlandse bedrijven’, zegt Paula. ‘De kans is groot dat als je in Nederland een bosje rozen in de supermarkt koopt, deze uit Ethiopië komt.’
Tegelijkertijd is Ethiopië een van de grootste ontvangers van ontwikkelingshulp vanuit Nederland. Nederland investeert daarmee in programma’s op voedselzekerheid, water en gezondheid. ‘Deze programma’s dragen bij aan de ambities en ontwikkeling van Ethiopië, maar zijn ook goed voor Nederland, bijvoorbeeld voor onze bedrijven. Ook dragen deze programma’s bij aan een basis voor stabiliteit en de veiligheid in Nederland.’
Betere zuivelindustrie
In Ethiopië stond de zuivelsector eigenlijk nog in de kinderschoenen, legt Paula uit. ‘Er werd nauwelijks aandacht besteed aan de voedselveiligheid van de melk en de melkproductie was grotendeels kleinschalig. Veel boeren hadden één of twee koeien en gebruikten de melk vooral voor hun eigen gezin.’
Via het BRIDGE-programma, gefinancierd door de Nederlandse overheid en uitgevoerd door SNV, wordt gewerkt aan verbeteringen in de hele zuivelketen: van koe tot consument. ‘Dat gaat om verbeterde melkproductie, maar ook hoe je melk het beste kan bewaren, vervoeren en verkopen. Door kleinschalige boeren te ondersteunen met Nederlandse kennis en technologieën en coöperaties te trainen in kwaliteitsnormen, verhoogt BRIDGE de opbrengst voor de boer, maar ook de kwaliteit van de melk.’
Er is daardoor meer en betere melk beschikbaar voor de consument, maar er worden ook kansen gecreëerd voor Nederlandse bedrijven. Bijvoorbeeld voor ondernemers die yoghurt of kaas in Ethiopië produceren of veevoer verkopen aan de door BRIDGE ondersteunde melkboeren. Door hogere opbrengsten hebben boeren bovendien meer inkomsten om te investeren, bijvoorbeeld in melkmachines of beter veevoer. ‘Samen werken we zo aan een grote systemische verandering in de zuivelsector die zowel voor Ethiopië en voor Nederland voordelen biedt.’
Ethiopische zuivelboeren die ondersteuning krijgen via het BRIDGE-programma.
Programma’s op migratie en stabiliteit
Nederland en Ethiopië werken ook samen op het gebied van stabiliteit en migratie. ‘Ethiopië wordt gezien als een relatief stabiel land in een regio met veel conflicten’, legt Paula uit. Toch zijn er ook zorgen over de stabiliteit van Ethiopië door binnenlandse conflicten in Amhara en Oromia en de oplopende spanningen in Tigray in het noorden van het land. ‘Een grootschalig conflict in Ethiopië zou enorme gevolgen hebben voor de regio. Maar ook voor Europa, omdat er bijvoorbeeld meer mensen zullen vluchten of het negatieve gevolgen kan hebben voor de doorvaart van schepen door de Rode Zee.’
Als gevolg van conflicten in de regio, vangt Ethiopië ruim 1 miljoen vluchtelingen op. Ook zijn er naar schatting 2-3 miljoen Ethiopiërs op de vlucht door binnenlandse conflicten en de gevolgen van klimaatverandering. Via PROSPECTS, een programma opgezet door het ministerie van Buitenlandse Zaken in samenwerking met UNICEF, UNHCR, de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), de International Finance Corporation (IFC) en de Wereldbank werkt Nederland aan het vergroten van de zelfredzaamheid van vluchtelingen, intern ontheemden en kwetsbare gastgemeenschappen. De focus van PROSPECTS ligt op onderwijs, bescherming en werkgelegenheid.’
Via het COMPASS programma draagt Nederland ook bij aan projecten die irreguliere migratie, mensenhandel en -smokkel tegengaan en migranten beschermen. ‘Via deze projecten krijgen migranten die in Ethiopië terugkeren de mogelijkheid om een bestaan op te bouwen in hun gemeenschap en in eigen levensonderhoud te voorzien. Zo krijgen ze bijvoorbeeld een aantal kuikentjes die ze kunnen laten opgroeien en uiteindelijk verkopen, waardoor ze weer inkomen verdienen om nieuwe kuikens te kopen. Dit is belangrijk om te voorkomen dat mensen opnieuw hun land verlaten voor een beter bestaan in het buitenland.’
100 jaar handelsrelaties met Ethiopië
Stabiliteit is van groot belang voor de Nederlandse bedrijven die actief zijn in Ethiopië, want alleen dan kunnen bedrijven veilig en succesvol zakendoen. ‘Ondernemen in Ethiopië kent uitdagingen’, zegt Paula. ‘Bedrijven merken de gevolgen van binnenlandse conflicten en er vinden zelfs aanvallen en ontvoeringen plaats. Ook belastingen, corruptie en ondoorzichtige regelgeving maken het soms lastig voor ondernemers.’ Een stabiel en veilig Ethiopië zal nog meer kansen bieden, dan er nu al zijn, vervolgt Paula. ‘Ethiopië heeft een van de snelst groeiende economieën van Afrika, de bevolking is jong en de arbeidskosten zijn relatief laag. Bovendien is de overheid ambitieus en wil die graag nieuwe bedrijven aantrekken om in Ethiopië zaken te komen doen.’
In 2026 vieren Nederland en Ethiopië 100 jaar handelsrelaties. ‘Nederlandse bedrijven weten Ethiopië goed te vinden en hebben hier een sterke reputatie’, zegt Paula. ‘Het is mooi om te zien dat veel ondernemers bewust voor Ethiopië kiezen. Ze geloven in het land, willen hier iets goeds bereiken en investeren daarom in eerlijk loon, scholing of bijvoorbeeld betere voeding voor hun medewerkers.’
Ook de komende jaren blijft Nederland investeren in samenwerking en de handelsrelatie met Ethiopië. Zo wordt er in maart 2026 een handelsmissie tuinbouw en agrologistiek naar Ethiopië georganiseerd. ‘Ethiopië is een land met kansen, maar ook uitdagingen. Door bij te dragen aan stabiliteit en ontwikkeling en kansen te creëren voor ons bedrijfsleven, bouwen we aan wat goed is voor Nederland en ook voor Ethiopië.’