De Nederlandse bijdrage aan het voeden van 10 miljard mensen
Ministeries
Ruim een derde van de wereldbevolking heeft onvoldoende toegang tot gezond en betaalbaar voedsel. Klimaatverandering en conflicten maken de voedselvoorziening nog onzekerder. Kennis en innovatie helpen de problemen op te lossen. Nederland heeft veel expertise op dit vlak en financiert landbouwprogramma’s en kennisontwikkeling. Nederland en kennispartner CGIAR waren van 27-29 juli aanwezig bij de derde top over voedselsystemen van de Verenigde Naties (VN) om te praten over mogelijke oplossingen.
VN-Top over voedselsystemen in 2025
Voedselsystemen zijn breder dan alleen de weg die een product aflegt voordat het op ons bord belandt. Het gaat ook over hoe gezond eten in de juiste hoeveelheden toegankelijk te maken voor de wereldbevolking. Door klimaatverandering kan de productie komende jaren verminderen. Landen wereldwijd, waaronder Nederland, willen hier een oplossing voor vinden.
Tijdens de top over Voedselsystemen van de Verenigde Naties komen ruim 150 landen bijeen. Ze spreken over de vraag hoe we voor een wereldwijd groeiende bevolking (ruim 10 miljard mensen in 2050) genoeg gezond en betaalbaar eten produceren zonder de natuur of het levensonderhoud van kleine boeren in te perken. Bijvoorbeeld door gezamenlijke afspraken te maken, maar ook door onderzoek te financieren.
Nederland steunt bedrijven, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor voedselzekerheid. Een van die organisaties is CGIAR, een internationale organisatie die onderzoek doet om voedselzekerheid wereldwijd te verbeteren.
Onderzoek naar voedselzekerheid
Marc Schut werkt bij CGIAR en vertelt hoe zij zich inzetten voor een verbeterde voedselzekerheid. Schut: ‘Vanuit 15 centra wereldwijd werken wij met partners van onderzoeksinstituten, academici en het bedrijfsleven samen om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) te realiseren. We zetten ons in voor het verminderen van ondervoeding en het bestrijden van armoede. Dit doen we door onderzoek naar nieuwe soorten gewassen die beter tegen ziektes en droogte kunnen. Maar we geven ook advies aan overheden over bijvoorbeeld biodiversiteit, waterbeheer en landbouwbeleid; voornamelijk in ontwikkelingslanden.’
Om dit te in de praktijk te brengen is samenwerking met het bedrijfsleven en overheden nodig. Schut: ‘Een innovatie, zoals een droogtebestendig gewas, is niet meteen overal inzetbaar, meestal duurt dit wel een paar jaar. Als wij bijvoorbeeld 10 nieuwe gewassoorten creëren, dan moeten deze eerst in het gebied waarvoor ze bedoeld zijn getest worden. Als dit goed gaat, dan moet er marktonderzoek gebeuren, of mensen het wel lekker vinden. Pas dan kan er ingezet worden op het breed beschikbaar maken van een nieuw gewas.’
Innovaties die het verschil maken
Om daadwerkelijk impact te maken, moet een nieuwe innovatie breed beschikbaar worden. Hiervoor is de hulp van overheden en het bedrijfsleven nodig. Schut: ‘Als er een directe markt voor is, dan kunnen bedrijven de investeringen wel realiseren. Maar sommige innovaties zullen niet opschalen via de markt, en vereisen steun vanuit de overheid. De kennis die Nederland een belangrijke internationale speler op het gebied van landbouw heeft gemaakt, stroomt uit het onderzoek van tientallen jaren geleden. Toen was onderzoek nog voornamelijk gericht op het maximaliseren van de productie. Nu is het belangrijker om de gewassen aan te passen aan het klimaat, de biodiversiteit te beschermen, en, effectief gebruik te maken van landbouwgrond. Ook proberen we ervoor te zorgen dat iedereen eerlijk verdient aan elke stap van het proces dat waarde toevoegt.'
Niet alleen op de lange termijn zijn deze innovaties belangrijk. Ook in het huidige globale voedselsysteem spelen landbouw innovaties een belangrijke rol. Schut: ‘Voedselsystemen gaan over alle landsgrenzen heen. Het voordeel is wellicht dat producten het hele jaar voor een betaalbare prijs in de winkels liggen. Maar problemen in landen hier ver vandaan kunnen grote impact hebben op de prijs en beschikbaarheid van eten in Nederland. Een droogte in de Verenigde Staten heeft bijvoorbeeld directe gevolgen op de prijs van graan. Een tarwevariant die beter bestand is tegen droogte is een manier om de wereldwijde graanprijs te stabiliseren.’
Het belang van samenwerken voor voedselzekerheid
Voor CGIAR is een conferentie zoals de VN voedselsystemen top een belangrijk moment. Schut: ‘De top stelt ons in staat om belangrijke partners zoals het bedrijfsleven en overheden te spreken, en te horen wat de behoeftes zijn en welke landbouwproblemen nieuw onderzoek nodig hebben. Maar ook om al bestaande oplossingen te promoten en samenwerkingsverbanden aan te gaan om deze breed beschikbaar te maken. Alleen door internationaal samen te werken kunnen we onze voedselsystemen duurzamer en eerlijker maken, en landen zoals Nederland kunnen daar een belangrijke rol in spelen.
De Nederlandse kennisinstellingen zijn wereldwijd erkend als vooruitstrevend in landbouw en natuurbeheer innovatie. Door samenwerkingen aan te gaan met organisaties zoals CGIAR kunnen zij hun onderzoek nog beter richten op de problemen van dit moment. Nederland financiert 39 experts om onderzoek te doen met CGIAR. Schut: ‘Nederlandse experts worden betrokken bij projecten over de hele wereld. De Nederlandse kennis heeft hierdoor een veel breder bereik en biedt mogelijkheden tot verdere samenwerking. Daarnaast krijgen de experts praktische ervaring met nieuwe problemen of innovaties. Deze ervaring nemen ze weer mee terug naar Nederland, waardoor de Nederlandse landbouw kennis sector internationaal relevant blijft.’