Nederland en de NAVO: Hannah vanuit Litouwen
Ministeries
Litouwen ligt aan de oostflank van de NAVO: letterlijk aan de frontlinie van het bondgenootschap. Hier werkt Hannah Pannwitz als politiek-militair adviseur op de Nederlandse ambassade in Vilnius. Vanuit deze strategische plek houdt zij, samen met onder andere de defensieattaché, vinger aan de pols in de Baltische regio. “Het dreigingsperspectief is hier heel anders dan in Nederland. In Litouwen is veiligheid een onderwerp van elke dag.”
Hechte samenwerking in Baltische regio
Hannah adviseert over politieke en militaire ontwikkelingen, zowel in Litouwen als breder in de regio. “Als kleinere ambassade krijg je veel verantwoordelijkheid. Geen week is hetzelfde. En het werk strekt zich verder uit, ook buiten Litouwen.” Ze onderhoudt intensief contact met partners en netwerken in de hele Baltische regio, maar ook met de ambassades in Polen, Finland en Zweden. “We wisselen informatie uit over cyberdreiging, desinformatie en hybride aanvallen. De samenwerking is hecht. En dat moet ook.”
Koningsdag in het teken van de NAVO-top
Hannah’s werkterrein is breed. Van sanctiebeleid tot economische ontwikkelingen, van defensie-industrie tot informatieve recepties. “Op Koningsdag organiseerden we bijvoorbeeld een speciale NAVO-top-receptie. We hadden een militair voertuig op de residentie, een veldkeuken met erwtensoep, én natuurlijk volop informatie over de komende NAVO-top in Den Haag.”
Weerbaarheid als dagelijks werk
Wat opvalt in Litouwen, is hoe zichtbaar de veiligheidsdreiging is in het dagelijks leven. “Burgers worden actief betrokken bij weerbaarheid,” vertelt Hannah. “Zo is er een vrijwilligersorganisatie – de Lithuanian Riflemen’s Union – met 15.000 leden die civiele paraatheid bevordert. En er is een app, LT72, waarin inwoners kunnen zien waar schuilkelders zijn en hoe ze moeten handelen bij een crisis. Op straat zie je overal steun voor Oekraïne: de oorlog is heel dichtbij.”
Litouwen loopt voorop in de aanpak van desinformatie en cyberaanvallen. “Het Nationaal Crisiscentrum brengt wekelijks rapportages uit. Zo worden bijvoorbeeld met behulp van AI bepaalde patronen herkend in desinformatiecampagnes. Via de media komt die informatie ook bij burgers terecht,” zegt Hannah “Gastlanden van de NAVO-top zijn doelwit van kwaadwillende landen. Deze landen zetten bewust een negatief beeld van de NAVO neer of willen de NAVO-top laten mislukken. Ze verspreiden daarom gecoördineerd valse of uit verband gehaalde informatie. Dat heeft Litouwen ook meegemaakt toen ze in 2023 host waren van de NAVO-top. Dat zal ook in Nederland gebeuren.”
Incidenten aan de grens
De dreiging is soms heel concreet, in Litouwen. “Er vinden geregeld incidenten plaats. Zo werden er brandbare pakketjes verstuurd vanuit Litouwen door de Russische Militaire Inlichtingendienst (GRU), bestemd voor NAVO-bondgenoten. Ook migratiestromen zijn in het verleden ingezet om druk uit te oefenen op het Westen. En Litouwse grenswachten zijn zelfs belaagd met stokken en stenen. Dat geeft aan hoe gespannen de situatie soms is.”
Effectieve aanpak van dreiging
De ambassade ontvangt regelmatig bezoek uit Nederland. “Er is veel belangstelling voor hoe Litouwen omgaat met dreiging. Zo wilde het organiserend team van de Nederlandse NAVO-top leren van de Litouwse aanpak tijdens de NAVO-top in Vilnius in 2023, waar desinformatie-aanvallen plaatsvonden. Litouwen reageerde snel en effectief. Dat maakte indruk.”
Ook Nederlandse militairen zijn zichtbaar aanwezig. “Er zijn zo’n 350 Nederlandse militairen gestationeerd in Litouwen als onderdeel van de NAVO-aanwezigheid. Tijdens de verschillende werkbezoeken leggen we uit waarom ze hier zijn: om afschrikking te versterken en bondgenoten te steunen.”
Oefenen voor het ergste scenario
Naast al haar dagelijkse werk is Hannah ook lid van de POLAD-pool (politiek-adviseurspool vanuit BZ). Binnenkort neemt ze deel aan de grote NAVO-oefening Steadfast Deterrence in Noorwegen. “Bij een vorige oefening in Duitsland speelde ik de rol van adviseur van een generaal, in een nagebootst conflictscenario. Het gaat in zo’n oefening niet alleen om militaire samenwerking, maar ook om besluitvorming, communicatie en cultuurverschillen tussen landen. Zo’n oefening laat zien waar het goed gaat, en waar het mis kan lopen. Juist in crisistijd is dat van groot belang.”
Waakzaam en verbonden blijven
Hannah is inmiddels tien maanden in Litouwen. Hoe kijkt ze naar de toekomst? “Het is best lastig te voorspellen. Litouwers zijn bezorgd over mogelijke escalaties; laten we hopen dat het rustig blijft. Wat ik kan doen, is contact houden met mijn counterparts, vertrouwen opbouwen, en de banden tussen landen versterken. Dat helpt om escalatie te voorkomen. Waakzaamheid is essentieel.”
Cybertalent is hard nodig
De grootste uitdaging voor de toekomst? “Cyberveiligheid, en het aantrekken van voldoende talent om die te garanderen,” zegt Hannah. “Veel experts kiezen voor het bedrijfsleven, maar we hebben ze hard nodig in het publieke domein. Ik hoop dat meer mensen kiezen voor een loopbaan waarin je echt verschil kunt maken. Juist in tijden van dreiging en onzekerheid.”
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.