Overige handelsafspraken EU en Oekraïne
De Europese Unie (EU) en Oekraïne maken afspraken over verschillende handelsonderwerpen. Deze staan in het associatieakkoord.
Onderwerpen in deel 4 van het akkoord
De EU en Oekraïne hebben afspraken over invoerheffingen, overheidsaanbestedingen en energie en duurzame ontwikkeling. Andere belangrijke onderwerpen in deel IV van het akkoord zijn:
- Handelsmaatregelen
- Technische handelsbelemmeringen
- Sanitaire en fytosanitaire maatregelen
- Douane en handelsfacilitatie
- Vestiging, handel in diensten en elektronische handel
- Betalings- en kapitaalverkeer
- Intellectueel eigendom
- Mededinging
- Transparantie
- Geschillenbeslechting en bemiddeling
Handelsmaatregelen
De EU en Oekraïne spreken af dat een 'public interest test' mogelijk is. Dat betekent dat de overheid bij beslissingen rekening houdt met de belangen van de producenten én de consumenten.
Daarnaast gelden maatregelen van de wereldhandelsorganisatie (het WTO) om de handel te beschermen:
- Anti-dumpingmaatregelen
- Anti-subsidiemaatregelen
- Vrijwaringsmaatregelen
Technische handelsbelemmeringen
Oekraïne neemt de EU-regels over technische voorschriften en standaarden over. Zo zijn er minder technische voorschriften, standaarden en voorschriften voor etikettering en labels die de handel kunnen belemmeren. In Nederland zullen bedrijven in de agri-foodsector 50% minder belemmeringen hebben. In de overige sectoren nemen de belemmeringen af met 35%.
Sanitaire en fytosanitaire (SPS) maatregelen
De EU en Oekraïne spreken af dat zij de negatieve gevolgen van SPS-maatregelen voor hun onderlinge handel beperken. En tegelijkertijd het leven en de gezondheid van mens, dier en plant te beschermen. Oekraïne moet zich voortaan houden aan de dierenwelzijnsmaatregelen van de EU.
Douane en handelsfacilitatie
De EU en Oekraïne versterken hun samenwerking bij de douane en handelsfacilitatie. Zij gaan onder meer effectieve controles doen bij de douane en het handelsverkeer bevorderen. Het akkoord biedt een uitgebreid toetsingskader om de handels- en douanevoorschriften en werkafspraken toe te passen.
Vestiging, handel in diensten en elektronische handel
De EU en Oekraïne hebben afspraken gemaakt voor geleidelijke en wederzijdse liberalisering van:
- handel in diensten;
- recht van vestiging;
- samenwerking op het gebied van elektronische handel.
Ook maken zij afspraken over investeringen en visumregelingen voor zakelijke doeleinden.
Let op: de afspraken gelden niet voor personen die toegang zoeken tot de arbeidsmarkt van de andere partij. Of op maatregelen over staatsburgerschap, permanent verblijf of werk op permanente basis. Maatregelen om het tijdelijk verblijf van natuurlijke personen te reguleren mogen nog steeds.
Oekraïne moet zich houden aan EU-regelgeving over financiële dienstverlening, telecom, post- en bezorgdiensten en maritieme dienstverlening. Oekraïense ondernemers in deze sectoren moeten dus aan dezelfde regels voldoen als ondernemers in de EU.
Betalings- en kapitaalverkeer
Met het akkoord geldt vrij verkeer van kapitaal. De EU en de Oekraïne laten betalingen en overboekingen op de lopende rekening van de betalingsbalans toe. Ze gaan directe investeringen en het terugtrekken daarvan niet tegen. In uitzonderlijke omstandigheden zijn vrijwaringsmaatregelen toegestaan.
Intellectueel eigendom
Het akkoord beschermt en handhaaft de intellectuele eigendomsrechten. Zo kunnen we innovatieve en creatieve producten bevorderen en beschermen. In het akkoord staan bepalingen over onder meer het auteursrecht, ontwerpen, octrooien en geografische aanduidingen. Dit zijn aanvullingen op de TRIPS-overeenkomst (Engels). Verder krijgen alle agrarische geografische aanduidingen van de EU in de Oekraïne dezelfde bescherming.
Mededinging
De EU en Oekraïne erkennen het belang van vrije mededinging. En dat concurrentiebeperking negatieve effecten kan hebben op de werking van het akkoord. Zij pakken daarom het volgende aan:
- kartelvorming;
- misbruik van economische machtspositie door een dominante onderneming;
- fusies van ondernemingen die de mededinging beperken.
Oekraïne zal haar mededingingsrecht en regels over staatssteun aanpassen aan dat van de EU.
Transparantie
De landen zijn verplicht om wetten, rechterlijke en administratieve uitspraken openbaar te maken. Hierdoor worden de maatregelen en beslissingen van de EU en Oekraïne transparanter. Ook wordt zo beter duidelijk dat alle landen zich houden aan de afspraken uit het akkoord.
Geschillenbeslechting en bemiddeling
Over geschillen bij de interpretatie en toepassing van de handelsafspraken door de EU en Oekraïne zijn werkafspraken gemaakt. De regeling is gebaseerd op het model van de WTO Dispute Settlement Understanding.
Ook komt er een bemiddelingsmechanisme. Dit geeft de mogelijkheid om nadelige gevolgen voor de handel in goederen aan te pakken.