Genomineerde Mensenrechtentulp: Human Rights Center Viasna in Belarus

Ministeries

Human Rights Center Viasna zet zich in voor de mensenrechten en politieke gevangenen in Belarus (Wit-Rusland). Diverse mensenrechtenverdedigers van de organisatie zitten opgesloten. Anderen zijn Belarus ontvlucht. Deze organisatie voor mensenrechten is één van de drie overgebleven genomineerden voor de Mensenrechtentulp 2022. Dit is het verhaal van Viasna.

Vergroot afbeelding Viasna
Beeld: ©Viasna (Spring96.org)
4 augustus 2022: solidariteitsbijeenkomst Viasna in de buurt van de Belarussische ambassade in Vilnius.

Wat is de Mensenrechtentulp?

De Mensenrechtentulp is een prijs die het ministerie van Buitenlandse Zaken jaarlijks uitreikt aan een mensenrechtenverdediger of mensenrechtenorganisatie, om hen te steunen in het belangrijke werk dat zij doen. De winnaar krijgt de bronzen tulp en een geldbedrag van € 100.000. Dit bedrag en de internationale zichtbaarheid helpen de winnaar om het mensenrechtenwerk voort te zetten en verder uit te breiden.

Oprichting van mensenrechtencentrum Viasna

Human Rights Center Viasna is een niet-gouvernementele mensenrechtenorganisatie, opgericht in 1996 tijdens massale protesten van de democratische oppositie in Belarus. Viasna werd oorspronkelijk opgericht om hulp te bieden aan gearresteerde demonstranten en hun families. Inmiddels werken er zo'n 100 leden voor de organisatie.

Het werk van de organisatie

Het belangrijkste doel van Viasna is het bouwen van een rechtvaardige en vrije samenleving en het waarborgen van de rechten van ieder mens. In de praktijk betekent dit: advies geven aan Belarussen over juridische zaken, misstanden documenteren en aan het licht brengen, en hulp bieden aan slachtoffers van politieke onderdrukking. Ook zet de organisatie zich in voor meer bewustwording op het gebied van democratie en mensenrechten. Bijvoorbeeld door conferenties en seminars te organiseren, en educatief materiaal te publiceren en te verspreiden. En nog altijd maakt Viasna zich sterk voor politieke gevangenen.

Register van politieke gevangenen

Viasna ondersteunt politieke gevangenen in Belarus met het bijhouden van een openbaar toegankelijk register. Voor bewustwording onder Belarussische burgers, en de wereld. En zodat het Belarussische regime weet dat deze gevangenen niet vergeten worden.

Tegenslagen

In 2003 werd de organisatie illegaal verklaard door de Belarussische autoriteiten. In 2021 werden de kantoren van Viasna overvallen en werden prominente leden gearresteerd. Meerdere zitten tot op heden in de gevangenis.

‘Helaas moeten Belarussen zelfs in de 21ste eeuw nog steeds vechten voor iets wat zo eenvoudig lijkt: democratie.’ (Valiantsin Stefanovich, mensenrechtenverdediger bij Viasna en politiek gevangene)

Ondanks de onderdrukking en grote tegenslagen, zet de organisatie nog altijd het werk voort. Deels verspreid door Belarus en vanuit het buitenland, met name vanuit Vilnius in Litouwen.

Nobelprijs

In 2022 won Ales Bialiatski, oprichter van Human Rights Center Viasna, voor zijn mensenrechtenwerk een Nobelprijs voor de Vrede, samen met de organisaties Memorial en Centre for Civil Liberties. Op 8 december maakt zijn organisatie ook kans op de Mensenrechtentulp. Er zijn nog drie genomineerden over.