Onafhankelijk deskundige arts bij mogelijke fraude in de zorg
Door het beroepsgeheim van artsen is er vaak niet genoeg bewijs om een strafrechtelijk onderzoek naar fraude in de zorg te starten. De overheid wil het makkelijker maken om een strafrechtelijk onderzoek naar fraude te starten. Daarom kunnen de FIOD, de Nederlandse Arbeidsinspectie en het Openbaar Ministerie (OM) een onafhankelijk deskundige arts inzetten.
De onafhankelijk deskundige arts beoordeelt de gegevens voor een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke fraude en maakt ze anoniem.
De inschakeling van een onafhankelijk deskundige arts bestaat uit de volgende stappen:
Stap 1: Signaal of verdenking van mogelijke fraude in de zorg
Handhavende diensten krijgen een signaal of verdenking van mogelijke fraude in de zorg. Handhavende diensten zijn bijvoorbeeld:
- de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW);
- het Openbaar Ministerie (OM);
- de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD).
Stap 2: Controle door juridisch deskundige
Komt het signaal of de verdenking van een derde (een ander dan de verdachte arts)? Dan volgt er altijd eerst een controle door een juridisch deskundige. Deze onderzoekt of de inzet van de onafhankelijk deskundige arts echt nodig is. Bij signalen van de verdachte arts zelf hoeft deze juridische controle niet plaats te vinden.
Stap 3: inzet onafhankelijk deskundige arts uit pool
Er komt een pool van onafhankelijk deskundige artsen voor onderzoek bij mogelijke fraude in de zorg. Handhavende diensten kunnen uit deze pool hulp vragen aan een onafhankelijk deskundige arts. De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) heeft een aantal onafhankelijk deskundige artsen in dienst genomen. In januari 2017 volgden deze artsen een opleiding tot onafhankelijk deskundige arts.
Sinds maart 2017 maken ook fysiotherapeuten, tandartsen en tandarts-specialisten deel uit van de pool.
Dat komt omdat de volgende organisaties zich hebben aangesloten:
- het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF);
- de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT);
- De Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT) betrokken.
Stap 4: Onafhankelijke deskundige arts krijgt informatie van officier van justitie
De officier van justitie stuurt de gegevens voor het strafrechtelijk onderzoek ongeopend door naar de onafhankelijk deskundige arts. Alleen de onafhankelijk deskundige arts kan de gegevens dus bekijken. Heeft een juridisch deskundige vooraf een controle gedaan (zie stap 2)? Dan stuurt de officier van justitie de gegevens na deze controle door.
Stap 5: de onafhankelijk deskundige arts kan aan de slag
Heeft de onafhankelijk deskundige arts de gegevens van de officier van justitie ontvangen? Dan volgt hij de volgende stappen:
- kijken of de gegevens onder het medisch beroepsgeheim vallen;
- vaststellen of en hoe vaak een bepaalde handeling heeft plaatsgevonden;
- de patiëntgegevens anoniem maken, zodat deze niet in verband te brengen zijn met een persoon;
- een verslag maken van zijn bevindingen met alleen anonieme gegevens;
- het verslag naar de officier van justitie sturen voor het strafrechtelijk onderzoek.
Voordelen inschakelen onafhankelijk deskundige arts
De inzet van een onafhankelijk deskundige arts heeft de volgende voordelen:
- Er komt geen privacygevoelige patiëntinformatie in strafrechtelijke onderzoeksdossiers.
- Artsen houden in alle situaties het verschoningsrecht. Dit betekent dat zij het recht hebben om te weigeren vragen te beantwoorden. Bijvoorbeeld van een rechter of van politie en justitie. Het gaat dan om vragen over informatie die onder het medisch beroepsgeheim valt.
- Voor mogelijke fraude onderzochte artsen en zorginstellingen zitten minder lang in onzekerheid.