Jeugdhulp bij gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Zij kunnen de zorg dichter bij de inwoners organiseren, in samenhang met ondersteuning van gezinnen bij werk, inkomen en schulden. Dat staat in de Jeugdwet.

Jeugdhulpplicht gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van alle vormen van jeugdhulp. Bijvoorbeeld hulp aan huis bij problemen in het gezin, maar ook bij psychische en gedragsproblemen van kinderen en jongeren.

Gemeenten hebben de plicht om jeugdhulp en ondersteuning te bieden. Bijvoorbeeld aan jongeren met een beperking, stoornis, aandoening of opgroeiproblemen. Door die verplichting, de jeugdhulpplicht, moeten gemeenten in ieder geval:

de jongere adviseren welke hulp het beste past;
samen met de jongere de goede vorm van jeugdhulp kiezen;
zorgen dat de gekozen jeugdhulp ook echt beschikbaar is.

Taak gemeenten jeugdhulp

In de Jeugdwet staan de taken van gemeenten. De gemeenten moeten onder andere:

jeugdhulp van goede kwaliteit aanbieden;
een beleidsplan voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg opstellen;
voorzieningen op het gebied van jeugdhulp (jeugdhulpplicht) treffen;
jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering organiseren;
maatregelen voor de aanpak van kindermishandeling nemen;
de samenwerking met andere sectoren zoals zorg, onderwijs, politie en justitie zoeken;
vertrouwenspersonen aanwijzen voor jongeren en (pleeg)ouders die te maken hebben met jeugdhulpverlening.

Doelen Jeugdwet

Belangrijke doelen van de Jeugdwet zijn:

Gebruik maken van de eigen kracht van jongeren, ouders en hun sociale netwerk. Het is belangrijk dat zij de regie blijven houden over hun leven. En dat ze samen met hun eigen omgeving en professionele hulpverleners naar oplossingen zoeken.
Minder snel medicijnen voorschrijven en de zorgvraag terugbrengen.
Eerder (jeugd)hulp bieden op maat voor kwetsbare kinderen.
Samenhangende hulp voor gezinnen bieden: 1 gezin krijgt 1 plan met 1 regisseur.
Meer ruimte voor jeugdprofessionals en minder regeldruk bij hun werk.

Vernieuwing in jeugdzorg

De Rijksoverheid, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), jeugdhulpaanbieders, jeugdhulpprofessionals en cliënten werken samen om de jeugdzorg te verbeteren. In het Actieprogramma Zorg voor de Jeugd hebben zij belangrijke doelen gesteld voor 2018-2021, zoals betere toegang tot jeugdhulp.

Gemeenten gaan gezinnen via lokale teams beter ondersteunen met passende zorg. Dit doet de gemeente in de vorm van lokale teams die samenwerken met huisartsen, scholen, jeugdgezondheidszorg en jeugdbescherming. Een ander doel is meer kinderen zo thuis mogelijk laten opgroeien en alleen in een instelling opvangen als dat echt nodig is. Dat vraagt een andere manier van werken van instellingen. Om kwetsbare jongeren beter te helpen zelfstandig te worden is de pleegzorg inmiddels verlengd naar 21 jaar. Het parlement wordt 2 keer per jaar over de voortgang van het programma geïnformeerd.

Extra geld naar jeugdzorg

Het kabinet wil dat er tot en met 2021 ruim €1 miljard extra naar de jeugdzorg gaat. Gemeenten krijgen hiermee extra middelen om hulp en ondersteuning te bieden aan kwetsbare jongeren. Dat staat in de door het parlement goedgekeurde begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor 2020.

Betere organisatie jeugdzorg

Daarnaast wil het kabinet de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering beter organiseren. Zo wil het kabinet dat gemeenten meer samenwerken bij de inkoop van specialistische zorg voor kinderen en gezinnen. Een wijziging van de Jeugdwet wordt voorbereid. Dit staat in een brief aan de Tweede Kamer van 7 november 2019 en een brief aan de Tweede Kamer van 20 maart 2020.