Jeugdhulp bij gemeenten

Jeugdhulpplicht gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van alle vormen van jeugdhulp. Bijvoorbeeld hulp aan huis bij problemen in het gezin, maar ook bij psychische en gedragsproblemen van kinderen en jongeren.

Gemeenten hebben de plicht om jeugdhulp en ondersteuning te bieden. Bijvoorbeeld aan jongeren met een beperking, stoornis, aandoening of opgroeiproblemen. Door die verplichting, de jeugdhulpplicht, moeten gemeenten in ieder geval:

• de jongere adviseren welke hulp het beste past;
• samen met de jongere de goede vorm van jeugdhulp kiezen;
• zorgen dat de gekozen jeugdhulp ook echt beschikbaar is.
   

Taak gemeenten jeugdhulp

In de Jeugdwet staan de taken van gemeenten. De gemeenten moeten onder andere:

• jeugdhulp van goede kwaliteit aanbieden;
• een beleidsplan voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg opstellen;
• voorzieningen op het gebied van jeugdhulp (jeugdhulpplicht) treffen;
• jeugdbescherming en jeugdreclassering organiseren;
• maatregelen voor de aanpak van kindermishandeling nemen;
• de samenwerking met andere sectoren zoals zorg, onderwijs, politie en justitie zoeken;
• vertrouwenspersonen aanwijzen voor jongeren en (pleeg)ouders die te maken hebben met jeugdhulpverlening.

Doelen Jeugdwet

Belangrijke doelen van de Jeugdwet zijn:

• Gebruik maken van de eigen kracht van jongeren, ouders en hun sociale netwerk. Het is belangrijk dat zij de regie blijven houden over hun leven. En dat ze samen met hun eigen omgeving en professionele hulpverleners naar oplossingen zoeken.
• Minder snel met alleen een medische blik kijken en de zorgvraag terugbrengen.
• Eerder (jeugd)hulp bieden op maat voor kinderen in een kwetsbare positie.
• Samenhangende hulp voor gezinnen bieden: 1 gezin krijgt 1 plan met 1 regisseur. 
• Meer ruimte voor jeugdprofessionals en minder regeldruk bij hun werk.

Vernieuwing in jeugdzorg

Om de jeugdzorg te verbeteren, werkt de Rijksoverheid samen met verschillende partijen. Zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), jeugdhulpaanbieders en jeugdhulpprofessionals. En met kennisinstituten en cliënten- en jongerenorganisaties.

Zij werken aan een Hervormingsagenda Jeugd waarin staat op welke manier de jeugdzorg verbeterd zal worden tussen 2023 en 2028. Deze Hervormingsagenda geeft bijvoorbeeld aan:

• hoe duidelijker kan worden gemaakt wanneer jeugdhulp wel of niet ingezet wordt;
• hoe passende hulp beter en sneller beschikbaar kan komen voor kinderen en jongeren die dit nodig hebben;
• hoe de kwaliteit van jeugdhulp verbeterd kan worden;
• hoe gemeenten en jeugdhulpaanbieders beter kunnen samenwerken.

Betere organisatie jeugdzorg

Daarnaast wil het kabinet de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering beter organiseren. Zo wil het kabinet dat gemeenten meer samenwerken bij de inkoop van specialistische zorg voor kinderen en gezinnen. Hiervoor verandert per 1 januari 2026 de Jeugdwet. Deze wetswijziging heeft vooral gevolgen voor de manier waarop gemeenten hun werk organiseren. Voor kinderen, jongeren en gezinnen verandert er niets. De gemeente blijft het aanspreekpunt. Samen bepalen ze welke vorm van jeugdhulp het meest passend is.

Het kabinet werkt ook samen met de VNG en partnerorganisaties aan het versterken van kind- en gezinsbescherming. Hierbij wordt gekeken naar wat kinderen en volwassenen nodig hebben wanneer zij thuis niet veilig zijn, of wanneer een kind in de ontwikkeling wordt bedreigd. Belangrijk is om onderliggende oorzaken van onveilige situaties aan te pakken. Dit betekent dat hulp en ondersteuning wordt geboden, in samenspraak met het gezin. Het lokale team heeft hierin een centrale rol. In situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling wordt eerder ingegrepen om bescherming te bieden.