Mensenhandel en mensensmokkel

Als officier van justitie probeer je de samenleving wat rechtvaardiger te maken.
En bij mensenhandel gaat het om mensen van vlees en bloed die slachtoffer worden van een bepaalde vorm van criminaliteit.
Dus je zet mensen onder druk, bijvoorbeeld je mishandelt ze, of mishandelt ze op een geestelijke manierof je maakt ze slachtoffer van een loverboy.En dan verdien je er geld aan.
En daarom is het ook zo'n lage vorm van criminaliteit.
En moet het met kracht worden bestreden.
De vervolging van daders van mensenhandel is vaak heel ingewikkeld.
Allereerst moet het slachtoffer natuurlijk goed worden gehoord.
En soms wil het slachtoffer ook niks verklaren en dan zul je op een andere manier je bewijs bij elkaar moeten sprokkelen.
En als je dan het dossier hebt samengesteld, dan moet je daarmee naar de zitting toe.
En dan zie je ook vaak dat die zaken behoorlijk lang duren.
We zijn nu in de zittingszaal.
En ik zal laten zien waar iedereen zit.
Hier zit de rechtbank.
Hier zit de officier van justitie.
Hier zit de verdachte.
Hier zit zijn advocaat.
Hier kan het slachtoffer zitten die bijvoorbeeld een vordering als benadeelde partij indient.
Dus als hij een schadevergoeding wil hebben.
En achterin de zaal zit het publiek.
Hier in Zwolle hebben we het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel.
Dat is een samenwerkingsverband onder leiding van de politie.
Maar daar zitten in: de Koninklijke Marechaussee de Immigratie en Naturalisatie Dienst en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Die werken hier samen en krijgen uit die vier organisaties allemaal signalen.
En dan kijken ze of daar een zaak uit voort kan komen.
Heel veel mensen denken: "Ze kiezen er toch zelf voor?"
"En als ze er uit willen stappen, dan stoppen ze toch met dat werk?"
Maar zo eenvoudig ligt dat natuurlijk niet.
Stel je komt uit Afrika.
En je steekt met een bootje de Middellandse Zee over.
En je komt hier uiteindelijk in Nederland terecht.
Dan heb je in Afrika al heel veel schuld moeten aangaan.
En dan kom je in Nederland en dan moet je dat geld terugbetalen.
Doe je dat niet?
Dan word je bedreigd.
Of je familie wordt bedreigd.
Dus je kunt er niet zomaar uitstappen.
Dat soort dilemma's worden vaak niet begrepen.
En daarom moet er natuurlijk altijd hele goede voorlichting komen over dit onderwerp.
Zodat iedereen het wel begrijpt waarom mensen er toch in stappen.
En dat er geen sprake is van een vrijwillige keuze.

Ik ben Maarten van Boekel, teamchef van AVIM.
Dat is de Afdeling Vreemdelingenpolitie Identificatie en Mensenhandel.
Vanuit wijkagenten, scholen en zorginstellingen kunnen wij signalen krijgen dat er mogelijk sprake is van seksuele uitbuiting.
En we doen ook prostitutiecontroles.
Die zijn erop gericht om mensenhandel te signaleren.
Er zijn duizenden seksadvertenties.
Die kunnen we natuurlijk niet allemaal controleren.
Daarbij worden we geholpen door de webvoyager.
Dat is een programma dat op basis van een aantal factoren advertenties selecteert met het grootste risico op mensenhandel.
Soms heb je een onderbuikgevoel dat er iets speelt.
Dat er iemand wordt uitgebuit.
En slachtoffers vinden het soms lastig om daarover te verklaren.
Die hebben ook een hoop meegemaakt.
Maar dat geeft dan wel weer een drive om te kijken hoe je die persoon zover krijgt dat ze het gevoel krijgt dat ze haar verhaal hier kwijt kan.
En ze zich gesteund voelt.
Aan de andere kant gaan we ook op zoek naar andere bewijsmiddelen.
Wat me heeft aangegrepen was een doorzoeking die ik laatst had.
Dan weten we dat er sprake is van mogelijke mensenhandel, dus ook een verdachte.
Dan gaan we ook bij diegene thuis kijken naar bewijsmiddelen.
Waar ik dan door wordt getroffen is dat je soms ziet dat die mensen ook zelf een heel gezin hebben.
Dan zie je Woezel en Pip en speelgoed.
En dan denk je:
je bent aan de ene kant de grote schoft van de wereld want je zet mensen ertoe dat ze onder dwang seks hebben met anderen.
En aan de andere kant ben je de huisvader.
Dus dat roept bij mij dan hele tegenstrijdige beelden op.
Hoe kun je nou zoiets doen?
Aan de andere kant is het ook alles op alles zetten om tijdens die doorzoeking te komen tot bewijsmiddelen.
Het hele huis wordt omgekeerd om maar bewijsmiddelen te vinden.
Zodat diegene wordt veroordeeld en dit ook nooit meer gaat doen.
Wat ik mooi vind is dat de collega's van de politie dat die dagelijks
op welk moment ook te vinden zijn om die mensenhandel aan te pakken.
Dus dat vraagt best wel veel van de gemiddelde collega die hier werkt.
Ik kan er alleen maar heel erg trots op zijn dat we aan de ene kant verdachten veroordeeld krijgen.
En aan de andere kant slachtoffers van mensenhandel bevrijden.