Dit wist je (waarschijnlijk) nog niet over de Mensenrechtentulp

Ministeries

Ieder jaar reikt het ministerie van Buitenlandse Zaken de Mensenrechtentulp uit. Een prijs waarmee we verdedigers van mensenrechten wereldwijd steunen in hun werk. Wie zijn deze mensenrechtenverdedigers? En wat maakt deze prijs zo belangrijk? Eduard Nazarski, in 2022 voorzitter van de jury, legt het uit.

Maar eerst zetten we een stapje terug. Mensenrechten zijn er voor iedereen. Tenminste, zo zou het moeten zijn. Ieder mens wil worden geaccepteerd. Veilig over straat lopen. Naar werk kunnen of naar school mogen. Maar dat is niet overal vanzelfsprekend. Daarom zet het ministerie van Buitenlandse Zaken zich wereldwijd in voor mensenrechten. En het werk van mensenrechtenverdedigers speelt daarbij een belangrijke rol.

Wereldwijde verdedigers van mensenrechten

Vergroot afbeelding Eduard Nazarski
Eduard Nazarski

“In het afgelopen jaar is er veel gebeurd in de wereld,” vertelt Eduard Nazarski, voormalig directeur van Amnesty International Nederland. Hij is juryvoorzitter van de Mensenrechtentulp. “Denk aan de oorlog in Oekraïne, het WK in Qatar, de opvang van vluchtelingen in Nederland en de protesten in Iran: ze laten zien dat mensenrechten niet vanzelfsprekend zijn. Het is belangrijk om ons dat te blijven realiseren.”

“Mensenrechtenverdedigers proberen in hun land rechtvaardigheid te brengen, en zij stellen daarbij soms ook hun eigen leven in de waagschaal. Daar word je bescheiden, zelfs een beetje nederig van. Deze mensen en organisaties verdienen onze steun. En de Mensenrechtentulp is een belangrijke manier waarmee de Nederlandse regering die steun uitdrukt.”

“Hoe hopeloos en wreed zou de wereld zijn zonder mensenrechten? Zonder afspraken tussen staten en mensen over hoe we ons tegenover elkaar gedragen?”

100.000 euro voor de winnaar van de Mensenrechtentulp

De winnaar van de Mensenrechtentulp ontvangt een tulpvormig bronzen beeld – en een bedrag van 100.000 euro, waarmee de winnaar het mensenrechtenwerk verder kan uitbreiden. Om nog meer mensen, op meer plekken te bereiken.

“Met het geldbedrag kan een persoon of organisatie een groot verschil maken,” vertelt Nazarski. “Maar ook de aandacht is belangrijk, voor alle kandidaten. Daarmee laat de Nederlandse regering zien oog te hebben voor mensenrechten, ook in andere landen. Daarom hoop ik dat Buitenlandse Zaken via de ambassades contact blijft houden met deze mensenrechtenverdedigers, en hen op alle mogelijke manieren blijft steunen.”

Benieuwd naar de andere manieren waarop het ministerie van Buitenlandse Zaken zich inzet voor mensenrechten wereldwijd? Lees het in de Mensenrechtenrapportage 2021.

De jury van de Mensenrechtentulp

Naast Eduard Nazarski zitten dit jaar ook in de jury: Marie Ricardo (directeur COC Nederland), Qader Shafiq (directeur Bureau Wijland, lokale partner Shelter City Nijmegen), Laura Bas (voormalig Jongerenambassadeur voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten, Gendergelijkheid en Keuzevrijheid) en Rick Lawson (hoogleraar Europese bescherming van mensenrechten, Leiden Universiteit).

Waar de jury naar kijkt? “De verwachte impact van het werk is erg belangrijk,” legt Nazarski uit. “Maar we gaan ook na of de kandidaten belemmerd worden in het bereiken van hun doelen. En ten slotte of ze problemen in hun eentje proberen op te lossen, of daadwerkelijk bruggen bouwen. Want hoe meer verbinding je zoekt met de rest van de samenleving, hoe groter het verschil is dat je kunt maken. En des te groter de kans is dat je structurele veranderingen in gang kunt zetten.”

2022: de genomineerden voor de Mensenrechtentulp

Er zijn nog drie kanshebbers voor de Mensenrechtentulp 2022. Lees verder voor hun bijzondere verhalen. De winnaar wordt op 8 december bekendgemaakt in het Vredespaleis.

Vergroot afbeelding Viasna
Beeld: ©Viasna (Spring96.org)

Human Rights Center Viasna

Human Rights Center Viasna zet zich in voor de mensenrechten en politieke gevangenen in Belarus (Wit-Rusland). Diverse mensenrechtenverdedigers van de organisatie zitten opgesloten. Lees het verhaal van Human Rights Center Viasna.

Leng Ouch

Leng Ouch zet zich al 22 jaar in voor onder andere mensenrechten en milieurechten in Cambodja. Door onderzoek naar misstanden en het blootleggen van corruptie maakt hij zich sterk voor bevolkingsgroepen die worden benadeeld door bedrijven of de overheid. En dat is niet ongevaarlijk in het land dat bekendstaat als een van de gevaarlijkste plekken voor activisten. Lees het verhaal van Leng Ouch.

Vergroot afbeelding Thai Lawyers for Human Rights
Beeld: ©Thai Lawyers for Human Rights

Thai Lawyers for Human Rights

Sinds de militaire coup in Thailand in 2014 geeft een groep mensenrechtenadvocaten juridische en procesbijstand aan burgers die willekeurig zijn opgepakt. Thai Lawyers for Human Rights heeft in toenemende mate te maken met intimidatie en represailles voor het uitvoeren van haar werk. Lees het verhaal van Thai Lawyers for Human Rights.

Mensenrechtenweek

In 2022 organiseert Nederland voor het eerst de Mensenrechtenweek, van 5 tot en met 10 december. Een week waarin Nederland het bewustzijn van mensenrechten onder kinderen, jongeren en studenten wil vergroten. Iedereen kan meedoen aan de Mensenrechtenweek. Ook Eduard Nazarski steunt het initiatief: “Met die week laat je zien dat we het besef en belang van mensenrechten meer moeten uitdragen. Het is goed om hierover na te blijven denken: het gaat om ieders rechten, om empathie en compassie voor mensen die het moeilijk hebben.”