Wat is een honorair consul? Buitenlandse Zaken in begrijpelijke taal
Ministeries
Het zijn geen beroepsdiplomaten, maar zijn wel onmisbaar voor het internationale netwerk van Nederland. Honorair consuls (ook wel ereconsuls) zijn er voor Nederlanders in het buitenland, bijvoorbeeld in noodsituaties. Ze openen ook deuren voor ondernemers. Dit is wat je moet weten over honorair consuls.
Nederland heeft bijna 300 honorair consuls, die over de hele wereld actief zijn. Samen met de ambassades en andere internationale posten zijn zij de oren en ogen van Nederland in het buitenland. Maar wat doet een honorair consul precies?
Het werk van een honorair consul
Het werk van honorair consuls komt neer op twee dingen: hulp bieden aan Nederlanders in het buitenland en het behartigen van de Nederlandse handelsbelangen. De rol van een honorair consul wordt vaak pas publiekelijk zichtbaar als er ergens een crisis of natuurramp is. Meestal doen ze hun werk namelijk achter de schermen, waar ze het verschil maken voor Nederlanders en Nederlandse bedrijven.
Honorair consuls helpen Nederlanders in het buitenland. Bijvoorbeeld bij ziekenhuisopname, vermissing, overlijden, rampen, calamiteiten, bezoeken aan Nederlandse gedetineerden, afgifte van nood(reis)documenten en afgifte van consulaire verklaringen waarvoor een verschijningsplicht geldt (zoals een verklaring van in leven zijn).
Ook creëren honorair consuls unieke economische kansen voor Nederlandse ondernemers. Ze openen deuren in het buitenland voor het bedrijfsleven en maken bezoeken mogelijk. Daarbij blijven ze nauw verbonden met de Nederlandse gemeenschap.
Lees verder: onderaan dit artikel vind je drie verhalen van honorair consuls in actie. Maar eerst leggen we je uit wat ervoor nodig is om een honorair consul te worden.
Waar zitten honorair consuls?
Op heel veel plekken in de wereld heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken ambassades en consulaten-generaal; zo’n 140 in totaal. In landen of gebieden waar geen diplomatieke post zit, kan een honorair consul worden aangesteld om Nederlanders en Nederlandse bedrijven te helpen. De Nederlandse ambassade waar het land of gebied onder valt, geeft aan waar een honorair consul nuttig kan zijn.
Hoe word je honorair consul?
Voor de functie van honorair consul word je gevraagd door de ambassade waar een honorair consul onder valt. De eisen voor de functie variëren, want de behoeften kunnen per land of post verschillen. Over het algemeen geldt dat honorair consuls een goed netwerk moet hebben, zodat ze Nederlanders en Nederlandse bedrijven effectief kunnen helpen. Daarnaast moeten ze tijd willen en kunnen maken voor deze grotendeels onbetaalde functie.
De honorair consul is integer, heeft een goede reputatie, kan zich vinden in het Nederlandse gedachtegoed en biedt toegang tot de lokale autoriteiten. Ook moet de honorair consul grondige kennis van de omstandigheden in het land hebben, kennis van de lokale taal (of talen), goede beheersing van het Engels en bij voorkeur ook van het Nederlands.
Onkostenvergoeding
Honorair consuls krijgen voor hun werk alleen een onkostenvergoeding. Het is vooral een nevenfunctie. Zij doen hun werk op basis van een vrijwilligersovereenkomst in plaats van een arbeidsovereenkomst. Honorair consuls worden benoemd voor een periode van maximaal vijf jaar. Korter kan natuurlijk ook. Verlenging met een volgende periode is mogelijk.
Diplomatieke immuniteit
Honorair consuls hebben op basis van het Verdrag van Wenen (Engels) een hele beperkte vorm van diplomatieke immuniteit. Deze geldt alleen voor taken die zij doen in hun functie als honorair consul.
Het werk van honorair consuls in de praktijk
Waarschijnlijk weet je nu wat de belangrijkste taken en kenmerken van een honorair consul zijn. Maar het belang van de consuls wordt pas écht duidelijk als je ziet wat ze in de praktijk doen. Lees hieronder drie verhalen over hun bijzondere werk:
Honorair consuls in Cambodja: Godie van de Paal en Billy Barnaart
Begin van de coronacrisis: dagenlang voer het cruiseschip Westerdam rond op de Zuid-Chinese Zee. Waarom? Uit zorg voor het coronavirus weigerde Thailand het schip binnen te halen. Uiteindelijk kon het schip in Cambodja aanmeren. Honorair consuls Godie van de Paal en Billy Barnaart hielpen Nederlanders om thuis te komen. Lees hier over het werk van Godie van de Paal en Billy Barnaart.
Honorair consul in de Verenigde Staten: Odette Bakker
Vanuit Phoenix, Arizona helpt honorair consul Odette Bakker Nederlanders die daar zaken willen doen, documenten nodig hebben of in de problemen zitten. Zo kwam ze in contact met een Nederlander die een algenbedrijf runt, en hielp ze een 90-jarige dementerende vrouw aan een noodpaspoort om terug naar Nederland te gaan. Lees hier over het werk van Odette Bakker.
Honorair consul Duitsland: Hylke Boerstra
Hij kent Bremen op zijn duimpje en creëert unieke kansen voor Nederlanders in het plaatselijke zakelijk netwerk. Bijvoorbeeld op het gebied van lucht- en ruimtevaart, waterstof en windenergie. Honorair consul Hylke Boerstra brengt ondernemers dichter bij elkaar. Lees hier over het werk van Hylke Boerstra.