Weblogbericht | 15-09-2025 | Ministerie van Buitenlandse Zaken

Export: wat verkoopt Nederland aan het buitenland?

Nederland is één van de grootste handelslanden in de Europese Unie. Ook is Nederland het vierde grootste land in goederenhandel wereldwijd. Nederlandse bedrijven verkopen bijvoorbeeld machines, bloemen en zuivel in het buitenland. We exporteren vooral veel naar onze buurlanden: Duitsland, België en Frankrijk. Het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn onze belangrijkste handelspartners buiten de Europese Unie.

Import: wat koopt Nederland in het buitenland?

Nederland importeert ook producten die we hier niet hebben, of alleen tegen hoge kosten kunnen maken. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde medicijnen, fruitsoorten, maar ook aan olie en onderdelen voor auto’s. Ook zijn er veel grondstoffen die simpelweg niet in de Nederlandse bodem zitten. Zoals de onderdelen en (kritieke) grondstoffen in een smartphone of zonnepanelen. Door producten in het buitenland te kopen hebben we in Nederland meer keuze. Ook zijn de producten vaak goedkoper en kunnen we in Nederland dus meer met ons geld kopen.

Nederland importeert ook veel producten die niet voor de Nederlandse markt zijn bedoeld. Denk bijvoorbeeld aan cacaobonen die we in Nederland verwerken tot chocolade en daarna weer naar het buitenland exporteren. Nederland importeert de meeste producten uit Duitsland, de Verenigde Staten en België, gevolgd door China en het Verenigd Koninkrijk.

Nederlandse handel in feiten en cijfers In 2024 ging 53,8% van alle export naar Duitsland, België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten. In 2024 droeg de export bij aan 31,4% van alle banen in Nederland. Dit gaat om 2,6 miljoen voltijdbanen, waarvan 1,2 miljoen direct en 1,4 miljoen indirect samenhangen met export. In 2023 verdienden we 375,9 miljard euro met de export, in 2022 ging dit om 336,6 miljard euro.

Voordelen van handel in Nederland

Jaarlijks levert de export ongeveer 375 miljard euro aan inkomsten op. Dat is ruim één derde van alles wat we in Nederland verdienen. Ook draagt de export bij aan veel werkgelegenheid: ruim 1 miljoen directe voltijdbanen. Vaak profiteren andere bedrijven in Nederland ook van de export, omdat zij producten, grondstoffen of diensten leveren aan exporterende bedrijven. Dit levert nog eens anderhalf miljoen voltijdbanen op. De export zorgt daarmee voor meer dan 30% van alle werkgelegenheid in Nederland.

De voordelen van de internationale handel zien ook we terug in de Nederlandse samenleving. Zo betalen exporterende bedrijven vaak hogere salarissen, waardoor andere bedrijven vaak kiezen om een vergelijkbaar loon te betalen om interessant te blijven voor werknemers. Het gemiddelde loon in Nederland ligt daardoor bijvoorbeeld hoger dan in landen die minder verdienen aan export. Deze hogere lonen werken ook door in de loonbelastingen. Met inkomsten hiervan betalen we een groot deel van onze defensie, de zorg en het onderwijs. De voordelen van handel komen uiteindelijk dus bij heel veel mensen terecht.

Risico's van Internationale handel

Internationale handel levert veel op voor Nederland. Maar dat wil niet zeggen dat handel geen negatieve gevolgen kan hebben. Tegenover bedrijven die kunnen groeien door handel staan ook bedrijven die extra concurrentie uit het buitenland ervaren. Dat kan in die bedrijven leiden tot minder banen. Ook zijn de arbeidsomstandigheden en milieuregels in het buitenland niet altijd hetzelfde als in Nederland. Daardoor is het lastiger om zeker te weten dat er bij de productie van goederen bijvoorbeeld geen kinderarbeid, ontbossing of uitbuiting aan te pas komt.

De Nederlandse overheid neemt maatregelen om deze risico’s zoveel mogelijk te beperken. Denk aan handelsverdragen die zijn afgesloten om handelsbarrières weg te nemen en waarin afspraken worden gemaakt over duurzame productie en eerlijke arbeidsvoorwaarden. Zo gaat onze consumptie in Nederland niet ten koste van mens en milieu in het buitenland. Ook moeten Nederlandse bedrijven die zakendoen in het buitenland dit maatschappelijk verantwoord doen. Hiervoor zijn Europese wetten en regels.

Veranderingen in de wereld

Er verandert veel in de wereld. Oorlogen en conflicten, maar ook klimaatverandering en nieuwe technologieën hebben grote invloed op de internationale handel. Ook in Nederland merken we daar de gevolgen van. Denk bijvoorbeeld aan de hoge energieprijzen en lege zonnebloemolie-schappen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Ook beschermen overheden wereldwijd steeds vaker sectoren binnen hun eigen landsgrenzen beschermen. En wordt handel vaker ingezet als een politiek middel. Denk bijvoorbeeld aan de Russische gasleveringen en de aangekondigde importheffingen door de Verenigde Staten.

Al deze veranderingen zorgen voor onzekerheid, maar bieden juist ook nieuwe kansen. Nederlandse bedrijven hebben bijvoorbeeld veel te bieden op het gebied van duurzame energie en klimaatadaptatie. Ook betekent de opkomst van nieuwe markten – bijvoorbeeld in Afrika en Azië - ook nieuwe afzetmarkten voor Nederlandse bedrijven.

Wat doet het ministerie van Buitenlandse Zaken om internationale handel te bevorderen?

Juist in deze tijd is het belangrijk dat we Nederlandse bedrijven ondersteunen en de Nederlandse belangen wereldwijd beschermen. Dat doet het ministerie van Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld door:

• Steun te bieden aan Nederlandse bedrijven die in het buitenland willen ondernemen. Bijvoorbeeld met kennis over lokale markten, handelsmissies en subsidies. Ook staat er een internationaal netwerk van ongeveer 150 Nederlandse vertegenwoordigingen voor ondernemers klaar. Dit gaat om de Nederlandse ambassades en consulaten, maar ook Netherlands Business Support Offices (NBSO’s), het Landbouwattachénetwerk, het Innovatie Attaché Netwerk en Startup Liaison Officers. Het ministerie werkt hiervoor samen met partners, zoals RVO en Invest International en Atradius.
• Afspraken te maken via internationale organisaties, zoals de Wereldhandelsorganisatie (WTO), de Europese Unie (EU) en de G20. Dit gaat bijvoorbeeld om afspraken over subsidies en importheffingen, maar ook over de bescherming van copyright op muziek en films.
• Te investeren in ontwikkelingslanden en tegelijkertijd nieuwe handelsrelaties op te bouwen. Nederland heeft kennis en ervaring binnen thema’s – zoals landbouw, energie en water – die voor deze landen van groot belang zijn. Ook zijn ontwikkelingslanden van nu onze markten van de toekomst. In zogenaamde combinatielanden combineert het ministerie zo hulp en handel. Lees meer in de Beleidsbrief Ontwikkelingshulp (februari 2025).
• Afspraken vast te leggen in handelsakkoorden via de EU. Bijvoorbeeld afspraken over de handel in goederen, diensten, aanbestedingen en investeringen. De EU heeft met een groot aantal landen of handelsblokken handelsakkoorden afgesloten.
• Risico’s van afhankelijkheden aan te pakken door met meer verschillende landen samen te werken. Ontwikkelingslanden zijn bijvoorbeeld op het gebied van grondstoffen belangrijke partners. Nederland heeft ook een Speciaal Vertegenwoordiger Grondstoffenstrategie die zich hiervoor inzet.
• Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) te stimuleren, zodat Nederlandse bedrijven die zakendoen in het buitenland dit verantwoord doen. Waarbij zij rekening houden met mensenrechten, werkomstandigheden en het milieu.

Ondernemer met internationale ambities? Lees hier wat het ministerie van Buitenlandse Zaken voor jou kan betekenen. Of lees meer over de wereldwijde inzet van het ministerie van Buitenlandse Zaken in de beleidsagenda Buitenlandse Handel ‘Nederland: welvarend en weerbaar’ (Mei 2025).

Wat geeft Nederland uit aan de bevordering van internationale handel?

Jaarlijks kost de inzet van het ministerie van Buitenlandse Zaken op het gebied van handel ongeveer 133 miljoen euro. Daarnaast geven we ongeveer 275 miljoen euro uit aan het werk van de vertegenwoordigingen in het buitenland op dit gebied. Dat is ongeveer 0,01% van de ruim 300 miljard euro die we jaarlijks aan handel verdienen en komt neer op 17 euro per Nederlander per jaar.

Nederland Handelsland 2025 Vandaag publiceerde het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) een nieuwe versie van het rapport Nederland Handelsland. Bekijk het rapport op de website van het CBS.