Nederlandse technologie voor betere gezondheidszorg wereldwijd

Ministeries

Een derde van de wereldbevolking heeft geen toegang tot gezondheidszorg. Nederland werkt samen met andere landen, de Wereldbank, internationale fondsen, maatschappelijke organisaties en bedrijven, zoals Philips, om dit te veranderen. ‘Nederland staat internationaal goed bekend op het gebied van de gezondheidszorg en vernieuwende technologie.’

Vergroot afbeelding Artsen in overleg
Beeld: ©Philips / Philips

Innovatie in de medische sector

Nederland werkt aan het versterken van zorgsystemen in ontwikkelingslanden. Een goede gezondheid helpt mensen actief mee te doen in de samenleving en verkleint de ongelijkheid. Dit stimuleert de economische groei en verkleint de noodzaak voor migratie. Daarnaast ontstaan er kansen voor Nederlandse bedrijven in de gezondheidssector. Nederland steunt vernieuwende en innovatieve oplossingen in de gezondheidssector met de Dutch Global Health Hub. De Hub is een samenwerking tussen de Nederlandse regering, ngo’s, kennisinstellingen en het bedrijfsleven, waaronder Philips.

Vergroot afbeelding
Beeld: ©Philips / Philips
Jan-Willem Scheijgrond

Philips is wereldwijd een belangrijke innovator in de medische sector. Het bedrijf vroeg in 2024 de meeste patenten aan in de medische technologie van heel de EU. Jan-Willem Scheijgrond werkt bij Philips aan het verbeteren van de wereldwijde inzet van deze innovaties door samenwerkingen met overheden te verbeteren. ‘Nederland geeft al jaren veel aandacht aan het verbeteren van de gezondheidszorg in het buitenlandbeleid. Landen die beginnen met investeren in hun gezondheidszorg komen graag kijken in Nederland, om te leren van hoe we het hier aanpakken. Als de portemonnee dan getrokken wordt om daadwerkelijk te investeren, dan komen ze toch snel bij de expertise van de Nederlandse bedrijven uit.’

Oplossing voor Indonesië

Indonesië is een van die landen die veel investeert in het verbeteren van de gezondheidszorg. Scheijgrond: ‘Hart- en vaatziekten zijn bijvoorbeeld een groot probleem in Indonesië. Het land bestaat uit 17.000 eilanden, wat toegang tot goede gezondheidszorg lastig maakt. Veel van die eilanden zijn te klein of afgelegen om een groot, gespecialiseerd ziekenhuis te huisvesten.’

Vergroot afbeelding
Beeld: ©Philips / Philips
Controlekamer voor platform voor beeldgestuurde therapie

Een geavanceerde beeldgestuurde operatiekamers ofwel ‘hartkatherisatiekamer’ (HCK) genoemd kan dan een uitkomst zijn. In een HCK wordt geopereerd zonder te snijden. Artsen maken een kleine opening in de oksel of lies en leiden een katheter door de aderen naar de probleemplek. Daar kan dan bijvoorbeeld een verstopping in een ader doorgeprikt worden om een hartinfarct te verhelpen. Scheijgrond: ‘Door medische beeldvorming en verschillende katheters te combineren kunnen complexe operaties via kleine incisies worden uitgevoerd worden. De operatie is minder ingrijpend dan traditionele open operaties. Dit is voordelig voor patiënten en zorgverleners.’

Met de hulp van de Wereldbank schreef de Indonesische overheid een aanbesteding uit voor honderden HCK’s. Philips won deze aanbesteding, en start met het opzetten van een landelijk netwerk van HCK’s, verspreid over honderden ziekenhuizen in alle 38 provincies van het land. Scheijgrond: ‘Met onze technologie verbeteren we de toegang tot goede gezondheidszorg voor veel Indonesiërs en verminderen we de druk op de bestaande ziekenhuizen.’

De aanschaf van die technologie voor HCK’s is een efficiënte manier voor Indonesië om de gezondheidszorg te verbeteren. Ook op economisch vlak is het voordelig. Scheijgrond: ‘We produceren de machines in Nederland en andere delen van Europa en verschepen ze dan naar Indonesië. In Indonesië creëren we lokaal werkgelegenheid door het bouwen of eventueel het verbouwen van de gebouwen waar de HCK’s gevestigd worden. Ook leiden we lokaal personeel op om de apparaten te bedienen en te onderhouden.’

Oekraïne

Niet alleen in Indonesië zet Nederland zich in voor het verbeteren van de gezondheidszorg. Ook in Oekraïne is het herstellen en verbeteren van de gezondheidszorg een prioriteit. Scheijgrond: ‘Door de oorlog in Oekraïne zijn er door Rusland ruim 1500 ziekenhuizen kapotgebombardeerd. Een verschrikkelijke ontwikkeling, maar ook een kans om het gehele gezondheidssysteem opnieuw op te bouwen. Oekraïne heeft nu nog grote regionale ziekenhuizen waar mensen naartoe moeten voor gezondheidszorg. Een decentraal systeem, waarbij de zorg dichter naar de patiënt komt is effectiever.’

Het begint met het stellen van de juiste medische diagnose bij de patiënt. Voor het verbeteren van deze medische beeldvorming op lokaal niveau in Oekraïne heeft Nederland bijvoorbeeld recentelijk 3,4 miljoen euro vrijgemaakt. Philips leverde hiervoor CT- en MRI-scanners en röntgenapparatuur. Scheijgrond: ‘Door artsen nu lokaal te voorzien van betere medische scans kan het grootste gedeelte van de mensen met klachten dan bij deze klinieken geholpen worden. De complexe gevallen gaan dan naar de grotere ziekenhuizen.’

Vergroot afbeelding
Beeld: ©Philips / Philips
Een behandeling in Oekraïne

In noodsituaties is eenvoudiger beter

In sommige gevallen begint het verbeteren van de gezondheidszorg wereldwijd in Nederland. Bijvoorbeeld door een noodvoorraad medische hulpmiddelen die op initiatief van de Europese Commissie is aangelegd. Philips beheert namens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de RescEU noodvoorraad voor gebruik bij rampen of noodsituaties. Scheijgrond: ‘Sinds 2020 is de noodvoorraad al meerdere malen ingezet. De beademingsapparatuur is bijvoorbeeld ingezet tijdens de COVID-19 pandemie. We verstuurden bijvoorbeeld echografieapparaten om botbreuken en inwendig letsel te diagnosticeren na de aardbeving in Turkije. De inzet is nu al 11 keer nodig geweest, en dit hadden we van tevoren niet verwacht.’

Philips deed onderzoek naar welke apparatuur nodig is voor inzet bij rampen en noodsituaties. Scheijgrond: ‘Medische hulpmiddelen zijn niet onbeperkt houdbaar en hebben zelf continu onderhoud nodig. Als je ze opslaat en de deur dichttrekt, dan kun je de boel na een half jaar niet meer gebruiken. Software is dan verouderd, verbruiksartikelen zijn over de datum of apparaten hebben lege batterijen. Daarnaast moeten de apparaten bruikbaar zijn voor lokale hulpverleners, en dus beschikbaar in verschillende talen.’

Het moest dus anders. Scheijgrond: ‘‘Vanuit onze ervaring konden wij hierbij een innovatieve bijdrage leveren. In de opzet die we hebben gekozen, kunnen de apparatuur snel van taal switchen zodat lokale hulpverleners er meteen gebruik van kunnen maken. Daarnaast selecteerden we producten die eenvoudig in het onderhoud en gebruik zijn, tegen een stootje kunnen en snel inzetbaar zijn. Alles moet namelijk binnen 48 uur op locatie zijn, ook de mobiele intensive-care units. Dan kunnen we nog het verschil maken.’

Vergroot afbeelding
Beeld: ©Philips / Philips

Nederlandse Mondiale Gezondheidsstrategie

Nederland heeft een Mondiale Gezondheidsstrategie (MGS) ontwikkeld voor de periode 2023-2030. Wat wil Nederland hiermee bereiken?

  • Goede basiszorg in ontwikkelingslanden zodat mensen makkelijker naar de dokter kunnen gaan. Daarnaast is het ook goed voor de lokale economie als mensen gezonder zijn en hebben ze minder reden hun land te verlaten. De MGS richt zich daarbij vooral op het verbeteren van toegang tot zorg op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) en het tegengaan van moeder- en kindsterfte.
  • Betere wereldwijde voorbereiding op pandemieën zodat de kans groter is dat uitbraak van infectieziekten sneller ingedamd worden. De coronapandemie liet zien hoe snel ziektes en virussen over de wereld kunnen verspreiden. Ook komen tropische ziektes door klimaatverandering op steeds meer plekken voor. Zo kunnen malaria en dengue in de toekomst ook in Nederland voorkomen. Wereldwijd betere voorbereiding op pandemieën en ziektes is daarom ook belangrijk voor Nederland. De focus van de MSG ligt hierbij op het ontwikkelen van geneesmiddelen en vaccins. Dat biedt ook kansen voor Nederlandse bedrijven in de gezondheidssector.

Andere landen werken ook aan wereldwijde gezondheid. De grootste meerwaarde die Nederland heeft op dit speelveld zit in:

  • Het inzetten en delen van onze kennis, ervaring en expertise die we de afgelopen decennia hebben opgebouwd. Denk aan innovaties voor medische apparatuur.
  • De samenwerking op nationaal niveau van overheid, bedrijven, maatschappelijk middenveld en kennisinstellingen. Ook op internationaal niveau stimuleren we via onze netwerken de samenwerking van allerlei betrokken partijen van lokale organisaties tot aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).