Nieuwe omgevingswet regelt alles voor de omgeving

De Omgevingswet regelt alles voor de ruimte waarin we wonen en werken. Deze nieuwe wet bundelt en maakt regels eenvoudiger. Met behulp van 1 digitaal loket wordt het makkelijker om ruimtelijke projecten te starten. Bijvoorbeeld de aanleg van een stadspark. Of een initiatief van burgers om een duurzaam energiesysteem te bouwen. De Omgevingswet treedt in werking op 1 januari 2024.

Waarom komt de Omgevingswet er?

Er zijn veel regels in Nederland die zorgen voor een veilige en prettige omgeving om in te wonen en te werken. Die gaan onder andere over hoe we omgaan met natuur, milieu, bouwen en wonen. De vele regels maken het soms ingewikkeld om projecten voor bijvoorbeeld de bouw van woningen of wegen te starten. De Omgevingswet bundelt de regels en maakt deze eenvoudiger zodat projecten sneller kunnen starten en eerder klaar zijn. 

Tabel: De Omgevingswet bundelt de wetten voor de leefomgeving

Van  Naar 

 26 wetten

 1 wet
 60 Algemene Maatregelen van Bestuur  4 Algemene Maatregelen van Bestuur
 75 ministeriële regelingen  1 Omgevingsregeling

Infographic: Vernieuwing stelsel omgevingsrecht

Vergroot afbeelding Infographic Vernieuwing stelsel omgevingsrecht

De belangrijkste punten van de Omgevingswet

De nieuwe wet zorgt voor een samenhangende aanpak van de leefomgeving, ruimte voor lokaal maatwerk en betere en snellere besluitvorming. Hieronder staan de 4 belangrijkste punten van de Omgevingswet.

  • 1 Omgevingswet; de wet zorgt voor:
    • minder regels
    • meer samenhang
    • meer overzicht voor de samenwerkende partijen (zoals gemeenten, provincies, waterschappen, bevoegd gezagen).
  • 1 digitaal Omgevingsloket; daarin staan op 1 plek: 
    • alle regels van gemeenten, provincies en waterschappen
    • alle plannen
    • alle regels voor een locatie of gebied.
  • 1 omgevingsvergunning; dat betekent dat:
    • er 1 vergunning nodig voor een plan. Dit geldt ook als er meer overheden betrokken zijn bij dit plan.
    • er sneller een beslissing komt op een plan. Binnen 8 weken na aanvraag volgt een toekenning of afwijzing (in plaats van 26 weken).
  • Meer ruimte voor eigen initiatief en regie; zodat:
    • er meer mogelijkheden zijn om als burger of bedrijf een plan uit te voeren. Het plan moet dan wel passen bij het omgevingsplan van de gemeente. Ook moet de initiatiefnemer de plannen hebben voorgelegd aan de direct betrokkenen. 

Overheden moeten omwonenden en bedrijven betrekken bij plannen (participatie)

Overheden moeten bij plannen voor de omgeving omwonenden, bedrijven en organisaties betrekken. Bijvoorbeeld bij een omgevingsvisie of een waterschapsverordening. In de Omgevingswet staan regels voor overheden over deze participatie. Zo moet in de definitieve plannen staan wie de overheid bij de plannen heeft betrokken en welke uitkomsten er zijn. En hoe zij het participatiebeleid heeft ingevuld. De overheid weegt alle bijdragen en neemt uiteindelijk de beslissing over een plan. Ook initiatiefnemers, zoals omwonenden en ondernemers, moeten bij het aanvragen van een omgevingsvergunning aangeven wat zij aan participatie hebben gedaan. En wat daar de resultaten van zijn.

Lees meer over wat overheden rond participatie moeten regelen op de website van Informatiepunt Leefomgeving (Iplo). Of bekijk hieronder de animatie 'Participatie in de Omgevingswet'.

Animatie: Participatie in de Omgevingswet

Animatie over wat participatie bij de Omgevingswet inhoudt. Er zijn regels om bijvoorbeeld omwonenden te betrekken bij vergunningen en plannen. De regels zijn voor bijvoorbeeld burgers, bedrijven en overheden.

Participatie (versie 2023)
Animatie

Onze omgeving maken we samen. De Omgevingswet.
Participatie volgens de Omgevingswet.  

Onze leefomgeving verandert steeds, bijvoorbeeld door de bouw van woningen,
of door de inrichting van een stuk land als speeltuin.
Of het nu gaat om nieuwe plannen van de overheid,
een ondernemer, van uw buren of van uzelf:
het is belangrijk om hierover vroeg met elkaar in gesprek te gaan.
Het is niet altijd mogelijk om iedereen tevreden te stellen,
maar als duidelijk is wat iedereen van de plannen vindt,
kan daar zoveel mogelijk rekening mee worden gehouden.
U kunt helpen door actief over plannen mee te praten, of andere oplossingen
en creatieve ideeën in te brengen. De overheid beoordeelt alle inbreng en 
neemt uiteindelijk de beslissing.
Dat noemen we participatie. De Omgevingswet biedt hiervoor meer ruimte.
Er zijn regels voor participatie over de ideeën en plannen van de overheid.
In de Omgevingswet staat dat de overheid bij bepaalde plannen moet aangeven
wie zij hierbij heeft betrokken, wat de uitkomsten daarvan zijn
en hoe ze invulling heeft gegeven aan haar participatiebeleid.
Heeft u zelf een plan of idee, bespreek dit dan eerst met uw buren en 
andere betrokkenen in uw buurt. Ook moet u soms voor het plan 
een vergunning aanvragen. 
Als u een vergunning aanvraagt, moet u aangeven of u iedereen  
in uw omgeving bij uw plannen heeft betrokken,
hoe u dat heeft gedaan en wat de uitkomst is.
Zo kan iedereen meedenken en meedoen!     

Meer weten over de Omgevingswet en participatie?
Kijk op de site van uw overheid!

Onze omgeving maken we samen. De Omgevingswet.

Het programma Aan de slag met de Omgevingswet is een initiatief 
van Rijksoverheid, Unie van Waterschappen, VNG en Interprovinciaal Overleg.  

Evaluatie Omgevingswet

Een onafhankelijke commissie gaat vanaf 2024 de Omgevingswet evalueren. De evaluatie moet duidelijk maken hoe de Omgevingswet in de praktijk uitpakt. En of de wet zijn doel bereikt. De evaluatie duurt 5 jaar.