Oorlog en hongersnood Soedan: het belang van internationale steun
Ministeries
Vergeten conflicten: In Soedan is sinds 2023 een bloedige oorlog gaande. Miljoenen Soedanezen lijden honger. Nederland zet zich in voor noodhulp en om een einde te maken aan de oorlog. Dat is niet alleen belangrijk voor de Soedanese bevolking – dit conflict kan ook Nederland raken.
Wiesje Elfferich, hoofd Ontwikkelingssamenwerking van de ambassade voor Soedan, vertelt over de situatie in het land. De ambassade werkt vanuit Nairobi en Den Haag, omdat het in Khartoum te onveilig is.
Wat gebeurt er in Soedan?
‘Sinds 2023 wordt er in delen van Soedan zwaar gevochten,’ vertelt Wiesje Elfferich, ‘tussen het Soedanese regeringsleger (SAF) en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF).’ Voor de mensen in Soedan – een land 44 keer zo groot als Nederland – zijn de gevolgen rampzalig:
- Miljoenen Soedanezen op de vlucht: 12 miljoen Soedanezen zijn gevlucht in eigen land, en tot nu toe zijn 4 miljoen Soedanezen naar omliggende landen vertrokken. Vanuit Egypte en Libië zoeken sommigen ook een veilige haven in Europa.
- Hongersnood: De oorlog heeft fabrieken en boerderijen verwoest, miljoenen Soedanezen moesten alles achterlaten. Voedsel, water en medicijnen zijn steeds moeilijker te krijgen. Er is in meerdere gebieden sprake van extreme hongersnood. Met name in de regio Darfoer.
- Etnische zuiveringen: Minderheden in Soedan zijn doelwit van geweld. Op grote schaal vinden er etnische zuiveringen plaats. Vooral sinds de RSF-milities het Soedanese regeringsleger uit El-Fasher hebben verdreven. Satellietbeelden van massagraven en met bloed besmeurde aarde rondom El-Fasher hinten naar de verschrikkingen die daar plaatsvinden.
- Geweld tegen vrouwen en meisjes: Zelden is in de wereld op zo’n grote schaal geweld tegen vrouwen en meisjes gepleegd als in Soedan. Seksueel geweld wordt ingezet als oorlogswapen.
Wat doet Nederland om Soedan te helpen?
Soedan kampt met een van de grootste humanitaire rampen van deze tijd. Nederland zet zich in om hulp te bieden, waar die het hardst nodig is:
Humanitaire hulp: steunen van de Soedanese bevolking
‘Vanwege de hongersnood in Soedan stelde Nederland in 2024 €10 miljoen extra beschikbaar voor voedselhulp, via het Wereldvoedselprogramma (WFP). Deze hulp is bedoeld om de acute hongersnood in Soedan aan te pakken, vooral in moeilijk bereikbare gebieden zoals Darfoer. In totaal financierde Nederland ruim €30 miljoen euro aan noodhulp in 2024 voor Soedanezen.Update: Op 28 november 2025 stelde Nederland €10 miljoen extra beschikbaar voor noodhulp aan Soedan.In oktober 2025 maakten de Verenigde Naties (VN) via OCHA $20 miljoen extra vrij voor humanitaire actie in Soedan. Nederland draagt jaarlijks veel bij aan dit noodhulpfonds. Toch is het vaak lastig om veilig hulp te leveren in een oorlogsgebied. In Soedan houden de strijdende partijen VN-konvooien soms zelfs actief tegen. Daarom steunt Nederland ook lokale en internationale niet-gouvernementele organisaties (ngo’s). Die kunnen soms gericht noodhulp geven, daar waar de VN niet kunnen komen.’
Ontwikkelingshulp: investeren in de toekomst van Soedan
Nederland heeft nog steeds succesvolle ontwikkelingsprogramma’s in Soedan. Het doel is om daarmee Soedan ook op de lange termijn te helpen en handelsrelaties op te bouwen. Twee voorbeelden:
Orange Corners. ‘Het Nederlandse Orange Corners-programma ondersteunt jonge Soedanese ondernemers bij het opzetten van een bedrijf. De veerkracht van Soedanezen is indrukwekkend: velen zijn compleet opnieuw begonnen na te zijn gevlucht uit Khartoem. Bedrijven uit Soedan kunnen ook zelf bijdragen aan dit programma. En die bijdrage vanuit het Soedanese bedrijfsleven, is ongeveer net zo groot als de bijdragen van alle andere 19 landen waarin Orange Corners actief is bij elkaar! De motivatie van Soedanezen om Orange Corners tot een succes te maken is enorm.’
PROSPECTS-programma: ‘Dit is een samenwerking tussen 3 VN-organisaties (en vaak de Wereldbank) in 8 landen. Samen helpen ze Soedanezen die zijn gevlucht in eigen land aan identiteitsbewijzen, onderwijs en werk. In één jaar tijd kregen 120.000 mensen hun ID-kaart terug, en 60.000 kinderen en jongeren kunnen weer naar school of medische hulp krijgen.’
De veerkracht van de Soedanese bevolking is indrukwekkend.
Diplomatie: Soedan op de internationale agenda blijven zetten
‘Nederland speelt ook een actieve rol om Soedan internationaal onder de aandacht te brengen,’ vertelt Elfferich. ‘Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp richtte binnen de Europese Unie (EU) een kernteam op om Soedan op de agenda te houden.’ Nederland steunt de sancties van de VN en de EU tegen strijdende partijen in Darfoer. En door diplomatieke druk uit te oefenen probeert Nederland meer landen in actie te krijgen.
‘Zo organiseerde Nederland met het Verenigd Koninkrijk een seminar over geweld tegen vrouwen en meisjes op de Algemene Vergadering van de VN in New York. Ook ondersteunt Nederland vrouwenorganisaties die een stem willen hebben in de onderhandelingen over vrede in Soedan.’
Hoe kan de situatie in Soedan ook Nederland raken?
De situatie in Soedan lijkt misschien ver weg, maar kan ook gevolgen hebben voor de veiligheid en stabiliteit in Europa. Daarom is steun aan Soedan niet alleen belangrijk voor de Soedanezen. Op deze manieren kan het conflict ook Nederland raken:
Vluchtelingenstromen
Soedan telt ruim 50 miljoen inwoners. Hoe slechter het daar gaat, hoe meer mensen op de vlucht slaan. En daarvan zal ook een deel naar Europa trekken.
Opkomend terrorisme
Instabiliteit in landen kan een nieuwe voedingsbodem zijn voor terrorisme. En gaat vaak samen met mensenhandel, drugssmokkel en kinderarbeid. Door Soedan te steunen, dragen we bij aan een stabielere wereld. En helpen we terrorisme en andere dreigingen tegen te gaan – ook in Nederland.
Verstoring van handelsroutes
Soedan ligt aan de Rode Zee, een belangrijke route voor internationale scheepvaart. Als het conflict verder escaleert, kunnen handelsroutes worden verstoord. Zeker als Soedan de wens van Rusland vervult om aan de Rode Zee een militaire basis op te richten. Verstoringen van de zeevaart in de Rode Zee kunnen snel leiden tot duurdere producten in Nederland.
Hoop op een betere toekomst voor Soedanezen
‘Ik heb in verschillende conflictlanden gewerkt,’ vertelt Elfferich. ‘Maar nergens waren de mensen zo veerkrachtig als in Soedan. Zoveel mensen die alles hebben verloren. En toch de kracht vinden om ergens anders een bestaan op te bouwen. Dat geeft een sprankje hoop.’
Maar uiteindelijk kan de situatie in Soedan pas echt verbeteren als het conflict stopt. Dat is onder andere afhankelijk van het stoppen van steun aan strijdende partijen. Vooral de wapentoevoer en financiële steun aan de RSF. Alleen dan kan een vredesproces beginnen. Zodra er enige stabiliteit is, kan de economie weer op gang komen, kunnen Soedanezen hun trauma verwerken en hun land herbouwen. ‘Veel Soedanese jongeren staan klaar om hier hun energie in te steken,’ concludeert Elfferich. ‘In Nederland kunnen we zeker nog iets leren van hun inzet en eensgezindheid.’
Meer uit de serie Vergeten conflicten
In deze serie lees je over conflicten die vaak minder in het nieuws verschijnen. En waarom het belangrijk is mensen in oorlogsgebieden te steunen. Ook voor een stabielere wereld en een veiliger Nederland. Lees ook: