Waar gaf de overheid vorig jaar geld aan uit?

In 2024 heeft de overheid € 2 miljard ingezet om de koopkracht van huishoudens te versterken. En om de koopkracht voor mensen met een laag middeninkomen en gezinnen te verbeteren. Hiermee werden het kindgebonden budget voor de oudere kinderen,  huurtoeslag, arbeidskorting en kinderbijslag verhoogd.  Het kabinet besteedde € 500 miljoen voor de extra verhoging van de maximumuurprijs voor de kinderopvangtoeslag. Ook krijgen kinderen op scholen die daarvoor in aanmerking komen gratis schoolmaaltijden.

Zo’n 110.000 huishoudens met een hoge energierekening en laag inkomen hebben via het Tijdelijk Noodfonds Energie hulp gehad om de energierekening te betalen. Het fonds had een budget € 84 miljoen, waaraan de overheid € 56 miljoen bijdroeg. De rest kwam van energiebedrijven.

Er ging € 30 miljoen naar Caribisch Nederland waardoor het minimumloon en uitkeringen zijn verhoogd. De werkgeverspremies  voor werkgevers zijn omlaag gegaan  om de hogere loonkosten tegen te gaan.

Een groep ouderen van Surinaamse herkomst  heeft € 5000 per persoon gekregen als erkenning voor het ervaren leed en onrecht vanwege een lagere AOW-opbouw.

Voor mensen met een beperking die geen werk hebben, heeft de overheid ongeveer € 65 miljoen extra geïnvesteerd. Zodat meer  mensen via beschut werk aan de slag kunnen en mee kunnen doen in de samenleving.

Het kabinet wil dat meer statushouders werken. Werkgevers kunnen subsidie krijgen voor de extra begeleiding van statushouders op de werkvloer. Aan deze subsidie is € 3,5 miljoen besteed.

Met vakbonden en werkgeversorganisaties is het akkoord ‘gezond naar het pensioen’ gesloten. Daardoor blijft de regeling voor vervroegd uittreden (RVU-regeling) bestaan. Mensen die door zwaar werk niet gezond kunnen doorwerken, kunnen daarmee tot 3 jaar eerder met pensioen. De overheid gaat met sociale partners werken aan duurzame inzetbaarheid. Dit moet zorgen dat mensen gezond blijven en tot hun pensioen kunnen werken.

In 2024 heeft de overheid € 7,2 miljard netto afgedragen aan de EU om de samenwerking binnen Europa te verbeteren. Door actief deel te nemen aan het Europese besluitvormingsproces vergroot Nederland zijn invloed. Dit zorgt voor  meer welvaart, vrijheid en veiligheid van Nederlandse burgers en bedrijven. Het kabinet heeft vooral ingezet op de Nederlandse belangen op het  gebieden van asiel en migratie, landbouwbeleid en de EU-begrotingsonderhandelingen.

In 2024 waren de humanitaire noden in de wereld opnieuw hoog. Daarom verhoogde Nederland haar financiële bijdragen aan noodhulp naar in totaal € 609 miljoen. Hieronder valt ook een extra bijdrage van € 44 miljoen voor hulp in acute crises wereldwijd in o.a. Gaza en Soedan.

Er ging € 566 miljoen steun aan naar Oekraïne. Hiervan ging € 218 miljoen naar de Oekraïne faciliteit van de EU. Er ging € 58 miljoen naar herstelprojecten aan het elektriciteitsnet, wegen, bruggen, onderdak, scholen en ziekenhuizen. En € 35 miljoen aan het bedrijfsleven voor private initiatieven. Bijvoorbeeld een cementfabriek. Beide bijdragen waren besloten door het kabinet Rutte IV.

De overheid gaf in 2024 € 20 miljard uit aan Defensie. Defensie zet in op afschrikking en moet voorbereid zijn op een grootschalig conflict. De overheid investeert in versterking van gevechtskracht, in mensen en materieel. En in de (rand)voorwaarden die er voor deze versterking nodig is. Zoals beveiliging en ruimte om te oefenen.

De kracht van de krijgsmacht wordt bepaald door haar mensen. Het aantal medewerkers bij Defensie is in 2024 gegroeid naar 4.274 voltijd banen. Namelijk 1.317 beroepsmilitairen, 664 reservisten en 2.293 burgermedewerkers. Daarmee is Defensie één van de grootste werkgevers van Nederland.

Defensie startte in 2024 12 nieuwe materieelprojecten. Met ieder een financiële omvang van meer dan € 50 miljoen. Voorbeelden hiervan zijn:

• de verwerving van de Leopard 2A8 gevechtstanks; 
• de verbetering van de zelfbeschermingssystemen van de helikopters; 
• de vervanging van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten; 
• de verwerving van Precision Guided Rockets. 

Verder gaf de overheid € 7,6 miljard uit aan investeringen en onderhoud van materieel, gebouwen en IT binnen Defensie.

Het jaar 2024 stond in het teken van de Russische invasie van Oekraïne. Net als de 2 voorgaande jaren. Het is noodzakelijk Oekraïne te blijven steunen in zijn strijd voor vrijheid. Al 3 jaar lang vechten ze hiermee ook direct voor onze vrijheid. Nederland werkt met partners in verschillende internationale coalities om Oekraïne militair zo goed mogelijk te steunen. De uitgaven voor Oekraïne in 2024 zijn € 2,7 miljard. Dit bestond uit materiële steun, training, opleidingen en onderhoud.

In 2024 investeerde de overheid € 313,6 miljoen in projecten in de regio: Regio Deals. Via Regio Deals werken de landelijke overheid en regio’s samen. Ze willen de kwaliteit van leven, wonen en werken voor mensen en bedrijven verbeteren. Vooral op plekken die extra hulp goed kunnen gebruiken. 

De overheid heeft in 2024 € 5,3 miljard uitgegeven aan huurtoeslag. De huurtoeslag is een bijdrage voor mensen met te hoge huurlasten. In 2024 kregen ongeveer 1,55 miljoen huishoudens huurtoeslag. 

Het kabinet werkt ook aan verduurzaming van huizen. Via het Nationaal Isolatie Programma (€ 760,6 miljoen) worden tot 2030 zo’n 2,5 miljoen huizen geïsoleerd. De nadruk ligt daarbij op 1,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen, met energielabel E, F en G. 

Met de Woningbouwimpuls (€ 287,0 miljoen) helpt het kabinet gemeenten om sneller nieuwe huizen te bouwen. Dit geld kan ook gebruikt worden om woningen betaalbaar te maken voor starters en mensen met een gemiddeld inkomen. 

Het kabinet heeft € 319,4 miljoen geïnvesteerd om buurten beter en veiliger te maken. Via het volkshuisvestingsfonds kunnen gemeenten en regio’s geld aanvragen. Hiermee kunnen zij woningen aanpassen en renoveren. En buurten groener en veiliger maken.

De overheid investeerde € 101,9 miljoen in de leefbaarheid en veiligheid van 20 buurten in Nederland. Via een speciaal programma: het Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid. In deze buurten zijn veel problemen tegelijk. Zoals werkeloosheid, armoede, slechte gezondheid en criminaliteit. 

Het kabinet investeerde € 2,2 miljard om mensen in Groningen veiligheid te bieden, schades af te handelen en toekomstperspectief te geven. Onder andere via de Vergoeding fysieke schade (€ 507,3 miljoen) en de Versterkingsoperatie (€ 488,4 miljoen).

Ook heeft het kabinet € 389,4 miljoen uitgegeven aan de subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA). Hiermee kunnen eigenaren bestaand maatschappelijk vastgoed verduurzamen. Dit zijn bijvoorbeeld scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen, sportaccommodaties en monumenten.

Iedereen moet toegang hebben tot zorg en ondersteuning wanneer dat nodig is. De overheid kan het zich niet veroorloven dat daar onvoldoende zorgpersoneel voor is. Het kabinet verwacht de grootste personeelstekorten in de ouderenzorg. Om de kwaliteit, betaalbaarheid en toekomstbestendigheid van de ouderenzorg te waarborgen werkt het kabinet het Hoofdlijnenakkoord Ouderen (HLO) uit.

Ook het eigen risico gaat omlaag. Tot 2027 blijft het eigen risico € 385. Daarna wordt het € 165.

Het kabinet werkt met de zorg- en welzijnssector samen aan de overgang naar passende zorg met het Integraal Zorgakkoord (IZA). Met betere samenwerking in de regio en tussen zorgdomeinen. Inmiddels zijn 138 van de 445 IZA-acties afgerond en 246 in gang gezet. Zo heeft elke regio nu een vorm van coördinatie van acute zorg. En zijn er afspraken gemaakt voor de landelijke uitwisseling van patiëntengegevens.

De overheid wil medicijnen beschikbaar houden voor iedereen. Daarom is geld vrij gemaakt om meer voorraad aan te houden en te helpen de productie uit te breiden.

In 2024 is een onderzoek aangekondigd naar de herintroductie van het verzorgingshuis. Ook is de campagne ‘Leven tot het laatst’ gestart om Nederlanders bewust te maken van de waarde van palliatieve zorg.

Het kabinet maakte geld vrij voor een actieplan om jongeren te beschermen tegen vapen. Bijvoorbeeld door vapes alleen nog naar tabak te laten smaken. Ook ging er geld naar nieuwe vaccinatiemogelijkheden. Zo is er nu voor baby’s een vaccin tegen het rotavirus en voor zwangere vrouwen de griepprik.

In 2024 gaf de Rijksoverheid € 480 miljoen uit om de basisvaardigheden zoals taal en rekenen te verbeteren. Bijvoorbeeld via het programma Masterplan Basisvaardigheden. Hiermee kregen scholen in het primair en voortgezet onderwijs ondersteuning en subsidie om evidence-informed interventies te doen. 

Een andere prioriteit is het bestrijden van het tekort aan leraren en schoolleiders. Bijvoorbeeld door het opleiden van zij-instromers. Het aantal mensen dat via een zij-instroomtraject leraar werd was hoog. Aan het opleiden van zij-instromers is € 57,3 miljoen besteed. Het tekort aan leraren is iets kleiner geworden in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.  

Op de arbeidsmarkt is een groot tekort aan goed opgeleide mensen. Vooral aan mensen met praktische en technische beroepen. In 2024 gaf het kabinet € 120 miljoen uit om voortijdig schoolverlaten op het mbo tegen te gaan. Het aantal voortijdig schoolverlaters is in 2024 gedaald. De overheid blijft zich inzetten om deze daling verder door te zetten.

Bibliotheken hebben een belangrijke rol bij het verbeteren van leesvaardigheid. Ook zijn bibliotheken steeds vaker een plek waar mensen elkaar ontmoeten. Het kabinet vindt dat elke gemeente een goede bibliotheek moet hebben. In 2024 gaf de overheid € 65,7 miljoen uit voor meer en betere bibliotheken in Nederland.

Het kabinet heeft in 2024 € 15,7 miljoen uitgetrokken voor 54 wetenschappelijke uitvindingen. Dit zijn uitvindingen die een belangrijke bijdrage kunnen gaan leveren op het gebied van gezondheid, landbouw, voedsel, industrie, klimaat en energie.

In 2024 stond de opvang van asielzoekers weer onder grote druk. Het kabinet neemt daarom maatregelen om de instroom te verlagen en terugkeer te bevorderen. Deze wetsvoorstellen zijn voorgelegd aan de Raad van State. 

Een groeiend aantal statushouders verblijft in COA-locaties waar asielzoekers worden opgevangen. Hierdoor zijn de uitgaven voor het COA in 2024 uitgekomen op € 3,9 miljard. In 2024 zijn er 16 gemeentelijke doorstroomlocaties gekomen waar statushouders kunnen integreren en participeren. 

Door de aanhoudende oorlog in Oekraïne verbleven eind 2024 meer dan 123.000 vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland. Er is voldoende opvang, toegang tot gezondheidszorg en onderwijs. Mede dankzij de inzet van gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties. De overheid besteedde hier € 2,9 miljard aan.  

De politie levert een belangrijke bijdrage aan het handhaven en vergroten van de veiligheid in Nederland. Om de afgesproken doelen te realiseren, ontving de politie in 2024 een bijdrage van € 8,2 miljard. Dit bedrag is inclusief specifieke doelen zoals de meldkamers, bewaken en beveiligen, de politieacademie en de voorbereidingen voor de NAVO-top. 

In 2024 is de Regeling Provinciale maatregelen landelijk gebied opengesteld. Hiermee nemen de provincies maatregelen om de wettelijke doelen voor natuur, water, en klimaat te halen. Het kabinet heeft hiervoor in 2024 ongeveer  € 1,6 miljard voor de komende jaren beschikbaar gesteld. Hiervan is  € 900 miljoen al in 2024 uitgekeerd.

Het kabinet heeft extra geld vrij gemaakt voor 2 regelingen uit  de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV). Dit zijn de LBV en de LBV+. Hiervoor  is respectievelijk € 1,1 miljard en € 1,8 miljard vrij gemaakt. Daarnaast is het Investeringsfonds Duurzame Landbouw opengesteld. Hiermee stimuleert de overheid innovatie en een moderne bedrijfsvoering.

Sinds 1 juli 2024 geldt de huis- en hobbydierenlijst. Een belangrijke stap in het beschermen van het welzijn van dieren en de veiligheid van mensen.

De kosten voor deze post bestaan volledig uit een bijdrage aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De NVWA zorgt dat ondernemers zich aan de regels houden. Bijvoorbeeld op het gebied van dier- en plantgezondheid, dierenwelzijn en voedselveiligheid. De RVO voert beleid van het ministerie uit. En zorgt ervoor dat bijvoorbeeld boeren een subsidie krijgen om te innoveren.

Het Nationaal Groeifonds stimuleerde Nederlandse projecten voor kennisontwikkeling en vernieuwing. Onder andere door projecten te steunen, om de potentie van kunstmatige intelligentie (AI) verder te benutten (€ 17 miljoen). De overheid besteedde ook € 23,8 miljoen aan de ontwikkeling van 6G en de kansen die deze technologie de Nederlandse economie en digitale infrastructuur biedt.

Via het Nationaal Groeifonds ging er € 4,5 miljoen naar het project GroenvermogenNL voor onderzoek naar en de ontwikkeling van waterstof. Er ging € 83,7 miljoen naar de ontwikkeling van nieuwe technologieën zoals quantumtechnologie. Het kabinet gaf € 65,4 miljoen uit om de industrie te verduurzamen.

De overheid stopte € 356,6 miljoen in het Toekomstfonds. Dit was voor (risico)financiering voor vernieuwende mkb-bedrijven en fundamenteel en toegepast onderzoek.
Daarmee is de Beschermingsvoorziening Economische Veiligheid gestart. Hier trok het kabinet € 100 miljoen voor uit. Voor het Deep Tech Fund maakte de overheid € 70 miljoen vrij. Het Deep Tech fund steunt start-ups en scale-ups.

€ 4,2 miljard ging naar duurzame, betrouwbare en beschikbare energievoorzieningen en beperken van klimaatverandering. Daarmee werd de Subsidie Stimulering Duurzame Energietransitie (SDE++ regeling) geopend. Hier was in 2024 een budget van € 11,5 miljard voor beschikbaar. Dit helpt bedrijven en non-profitorganisaties grootschalig hernieuwbare energie op te wekken of hun CO2-uitstoot te verminderen. Dankzij de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) zijn woningeigenaren en zakelijke gebruikers verder geholpen met duurzame energieopwekking en energiebesparing. Bijvoorbeeld met subsidie bij de aanschaf van onder meer (hybride) warmtepompen en isolatie. Hier ging € 460, 5 miljoen naartoe.

Het kabinet stelde € 271,5 miljoen beschikbaar aan Logius, de organisatie die ICT-voorzieningen van de overheid beheert. Zij besteedden dit geld onder meer aan digitale systemen die de overheid gebruikt. Bijvoorbeeld voor online diensten aan burgers en bedrijven. Zoals DigiD en MijnOverheid.

Het kabinet heeft € 10 miljard vrijgemaakt voor het goed bereikbaar maken van nieuwe woningen en nieuwe woonwijken. Bij de enorme woningbouwopgave is het niet alleen belangrijk dat de woningen zelf worden gebouwd, maar ook dat ze goed bereikbaar zijn met de auto en OV. Zo zorgt het kabinet dat  alles steeds goed aansluit op de rest van de omgeving.

Verder ging er € 30 miljoen uit om het OV toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. Bijvoorbeeld met reisassistentie op alle treinstations.

Verder gaf de overheid € 40,4 miljoen aan de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. Dit geld werd onder andere gebruikt om het burgerservicenummer (BSN) in te voeren op de Caribische eilanden van Nederland. En € 33,9 miljoen aan subsidies voor politieke partijen. Die krijgen dit geld volgens de regels in de Wet financiering politieke partijen.